مجلس شورای اسلامی در اول مردادماه، طرح ارائه قیر رایگان به پیمانکاران طرف قرارداد با وزارت راه را در شهرهای با جمعیت کمتر از 100 هزار نفر تصویب کرد.
این طرح چندین سال اجرا شده بود و همواره در تفریغ بودجه سالانه دارای انحراف بوده است. در عمل بر اساس گزارش‌های کارشناسان، حدود 500 هزار تن قیر سالانه از چرخه خارج می‌شد، شرکت‌ها قیر رایگان را به دلال‌ها فروخته و آنان نیز به صورت قاچاق به کشورهایی مانند هند صادر می‌کردند.
پیامد قیر رایگان چند چیز بود. اول: فروش قیر در بازار آزاد به زیر قیمت بورس؛ دوم: سود سرشار نصیب شرکت‌ها و دلال‌ها می‌شد؛ سوم: صادرات قیر به زیر قیمت جهانی و در واقع حراج کردن منابع ملی؛ چهارم: ایجاد حواله‌های صوری و فساد ناشی از آن.
بر اساس رانت و فساد ناشی از قیر رایگان، حواله قیر رایگان در بودجه 99 حذف شده بود که اکنون مجلس کلیات آن را تصویب کرد. بر اساس این طرح حدود 600 میلیون دلار معادل 12 هزار میلیارد تومان رانت ایجاد خواهد شد.
اما پرسش این است که چه کسی از این طرح بهره خواهد برد. طبیعی است خوش بینانه این است که نمایندگان مناطق با جمعیت پایین با این تصور که راه و جاده در مناطقشان رونق خواهد گرفت با نگاهی محلی و نه ملی به این طرح رای داده‌اند.
اما نگاه دیگر اینکه چه کسی از این طرح بیشترین سود را خواهد کرد. با توجه به اینکه برخی از شرکت‌های پیمانکاری بسیار بزرگ بوده و در نتیجه سود بالایی را از دست داده بودند می‌توانند در اینجا نقش آفرینی کرده باشند. توجه داریم که رقم 12 هزار میلیارد تومان است.
بر این اساس جا دارد نهادهای ناظر این امر را پیگیری کنند و دست‌های ناپاک را مشخص کنند.
از سوی دیگر تصویب این طرح مجددا ضعف نظام پارلمانی غیر متکی بر احزاب مستقل و قدرتمند را نشان داد. مجلسی که از فیلترها گذشته است و مهمترین مصوبه اقتصادی آن ایجاد رانت است.
- نویسنده : محمدرضا یوسفی
- منبع :
