استثمار خبرنگاران از بهره‌کشی دوران برده‌داری بدتر است

مرتضی داستانی، خبرنگار پیشکسوت قمی، در گفت‌وگو با ایسنا بابیان اینکه از سال 58 با روزنامه جمهوری اسلامی حرفه خبرنگاری را آغاز کردم، عنوان کرد: شرایط آن برهه زمانی با شرایط فعلی تفاوت بسیاری دارد؛ زیرا در آن دوران به دلیل انقلابی که صورت گرفته بود فضای باز، نقادانه و رسانه‌ای گسترده‌ای حاکم بود و تعداد خبرنگاران و رسانه‌ها نیز محدود بود و شاید در استان قم حدود پنج خبرنگار فعالیت می‌کردند؛ اما در حال حاضر شاهد وجود پدیده شهروند خبرنگارهستیم و عملا شهروندان همه یک پا خبرنگار شده اند.

وی با اشاره به اینکه اقتضائات، تکنیک‌ها، چگونگی ورود به مسائل، نحوه بازتاب‌ و... نسبت به گذشته متفاوت شده است، اظهار کرد: درگذشته روزنامه‌ها عمده‌ترین محل اطلاع‌رسانی بودند و طرفداران بسیاری داشتند؛ اما اکنون فضا رسانه‌ای و ابعاد کار خبرنگار گسترده شده و قابل قیاس با گذشته نیست.

مدیر مسئول روزنامه 19 دی افزود: درگذشته کار خبرنگاری بسیار سخت بود مثلاً اگر برنامه و مراسمی در قم برگزار می‌شد و یا اتفاقی می‌افتاد. خبر آن مراسم باید برای تهران خوانده می‌شد و آن‌ها ضبط، پیاده، تنظیم، حروف‌چینی و... می‌کردند و واقعا زحمات طاقت‌فرسایی برای انعکاس خبر کشیده می‌شد.

این خبرنگار پیشکسوت ادامه داد: امروزه تکنولوژی در خدمت خبرنگار است و کار خبرنگاران بسیار آسان شده است و همه این مسیر حذف‌شده و خبرنگار با یک گوشی خبر را منعکس می‌کند.

وی بیان کرد: الآن ابر و باد و مه و خورشید در خدمت خبرنگاران هستند؛ اما این خدمت‌ها برای خط دهی به خبرنگاران است تا نگذارند خبرنگاران مستقل کار کنند و خبرنگاران نیز راحتی را ترجیح می‌دهند و همان‌طور که تغذیه‌ها فست فودی شده است کار خبری نیز فست خبری شده است.

داستانی بیان کرد: درگذشته خبرنگاران برای تهیه خبر باید در نهادها، ادارات، همه نقاط حوزه‌های کاری خود رابط های خبر پیدا و روابط خود را گسترده می‌کردند و این رابط ها هم در خدمت خبرنگار بودند؛ اما الآن خبرنگاران در خدمت روابط عمومی‌ها هستند.

وی افزود: این امر باعث شده اعتماد مردم به خبرها کمتر شود؛ زیرا احساس می‌کنند که خبرها به صورت یک طرفه از سوی مسئولین به مردم است و خبرنگاران فقط توجیه کننده کارهای مسئولین و یا بازگو کننده کارهای آن‌ها هستند به همین خاطر نگاه مردم به رسانه‌های مجازی بیشتر از رسانه‌های اصلی است.

مدیر مسئول روزنامه 19 دی  عنوان کرد: خبرنگاری در عصر حاضر جذابیت‌های خاص خودش را دارد؛ اما شیرینی، استقلال، عشق و پاکی آن زمان را نمی‌توان با آلودگی‌های الآن عوض کرد.

وی بیان کرد: وارد شدن به این عرصه توفیق بزرگی بود که نصیبم شد به همین علت هم بیش از 40 سال است که در این عرصه مانده‌ام و عشق و علاقه به این کار باعث شده کاری به‌جز رسانه انجام ندهم و اگر باز هم متولد شود وارد همین عرصه می‌شوم.

وی در رابطه با تغییرات سفره رسانه‌ای مردم تصریح کرد: امروزه اطلاعات بیشتر و سریع‌تر به مردم می‌رسد باعث شده مردم بهتر بتوانند به ابزار درست فکر کردن برسند؛ اما از طرفی هم ممکن است گرفتار فریب رسانه‌ای شوند؛ زیرا فضای مجازی و سفره فعلی رسانه‌ای هویت مشخص، شناخته‌شده و قابل اعتمادی ندارد به همین علت مردم هم خیلی به اخبار فضای مجازی اعتماد نمی‌کنند و اگر در شبکه‌های اجتماعی مطلبی از رسانه‌ای معتبر درج‌ شده باشد اعتماد می‌کنند؛ اما همه مردم سواد رسانه‌ای کافی ندارند تا این مسئله را تمیز دهند و ممکن است سفره ‌شان آلوده به دروغ شود.

داستانی یادآور شد: مسئله‌ای که در دوران کرونا بیشتر نمایان شد این است که به دلیل نداشتن یک صنف قدرتمند برای جامعه رسانه‌ای در کشور بسیاری از حقوق جامعه رسانه‌ای کشور ضایع و شخصیتشان لگدکوب می‌شود و آن گونه که باید جایگاه شغلی‌شان مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

وی ادامه داد: هرکسی که دلسوز جامعه رسانه‌ای است به نفع کشور و فضای رسانه‌ای است که کمک کند که یک سازمان صنفی گسترده و قدرتمندی در کشور شکل بگیرد و اگر این شکل بگیرد می‌تواند امیدوار بود که بخشی از حقوق لگدکوب شده خبرنگاران در جامعه استیفا شود؛ زیرا الآن بهره‌کشی و استثمار خبرنگاران از بهره‌کشی و استثمار دوران برده‌داری بدتر است.