این روزها قیمت محصولات در بازار دیگر با قیمت کارخانه‌ای آن نمی‌خواند. بعد از خودرو حالا نوبت به قطعات و مواد مصرفی آن رسیده و قیمت درب کارخانه تا درب مصرف کننده هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود.
طبق گفته فعالان بازار قیمت برخی از لاستیک‌های دولتی حدود یک میلیون تومان با بازار آزاد اختلاف قیمت دارند. در روغن موتور هم اوضاع دست کمی از بازار لاستیک ندارد. روغن‌هایی که ۱۵۰ هزار تومان قیمت خورده اند این روزها در بازار تا ۳۰۰ هزار تومان هم عرضه می‌شوند.
فعالان بازار تولیدکنندگان را مقصر گرانی و کمبودهای اخیر در بازار می‌دانند و تولیدکنندگان از نقش واسطه‌ها و عاملین توزیع در نابسامانی‌های اخیر گله می‌کنند.
حالا با مجوزی که سازمان حمایت صادر کرده، قرار شده که قیمت روغن موتور ماشین‌های دیزلی ۵۳ درصد و ماشین‌های بنزینی حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا کند. این مجوز گرانی در حالی صادر شده که تعویض یک روغن موتور ساده در کمترین حالت ۲۵۰ هزار تومان خرج روی دارندگان خودرو می‌گذارد.
در واقع اگر فرض را برای این بگذاریم که شما در طول سال ۳ بار روغن موتور خودرویی همچون پراید را عوض کنید(با فرض ثابت ماندن قیمت‌ها) دست کم باید ۷۵۰ هزار تومانی هزینه کنید. این در حالی است که تا همین ۶ ماه پیش در بدترین شرایط دارندگان خودرو سالانه کمتر از ۲۰۰ هزار تومان برای تعویض روغن موتور خود هزینه می‌کردند.
البته قیمت برخی از روغن موتورهای خارجی در بازار این روزها سر به فلک گذاشته و بالای یک میلیون تومان خرج روی دست دارندگان خود می‌گذارند.
تولیدگنندگان برای گرفتن مجوز گرانی عرضه را کم کردند
هر روز مقصر جدیدی برای گرانی‌ها در بازار پیدا می‌شود. تولید کنندگان واحدهای صنفی را و عاملین توزیع را مقصر کمبود در بازار دانسته و از احتکار روغن توسط آنها خبر می دهند. اما فعالان صنفی این ادعا را قبول ندارند. داوود سعادتی نژاد رییس اتحادیه لاستیک و روغن موتور در اینباره به بازار می‌گوید: خود واحدهای صنفی هم در تامین روغن‌های مورد نیاز خود به مشکل برخورده و کمبود شدیدی در بازار به وجود آمده است.
او با بیان اینکه عرضه در بازار حدود ۳۰ الی ۳۵ درصد کمتر شده است، ادامه داد: تولیدکنندگان منتظر صدور مجوز گرانی برای عرضه محصولات خود بودند. تولیدکنندگان با ایجاد کمبود در بازار در نهایت سازمان حمایت را مجبور می‌کنند که به خواسته آنها تن بدهد.
این فعال صنفی ادامه داد: به عنوان مثال شرکت بهران به صورت مویرگی محصولات خود را عرضه می‌کردند. سایر تولیدکنندگان هم از همین فرمول استفاده کردند و نوعی تبانی برای کاهش عرضه در بازار شکل گرفته است.
سماواتی فعال بازار و رییس سابق اتحادیه می گوید: سیاست های نادرست اقتصادی، شرایط کشور را به سمت دلالی پیش برده است. به طوری که حالا روی هر محصولی که دست می گذاریم، مافیایی در آن وجود دارد.
او معتقد است در برخی موارد بین مافیای بازار و تولیدکنندگان تبانی‌هایی صورت می گیرد که منجر به رشد قیمت ها می‌شود.
روغن‌های خارجی نمای بی‌کیفیت
اما کمبود و گرانی تنها مشکلات این روزهای بازار روغن موتور نیست. در سایه گرانی دلار حالا دیگر واردات روغن موتورهای خارجی در بازار صرفه اقتصادی ندارد. با این وجود بازار پر است از روغن موتورهای که به اسم برندهای همچون توتال به قیمت های نجومی فروخته می شوند. روغن هایی با قیمت های میلیونی که رییس اتحادیه روغن و لاستیک کشور می گوید در بیشتر مواقع در واحدهای زیرپله ای از روغن های موتور تصفیه دوم که کیفیت خیلی پایینی هم دارند، پر شده است.
به گفته سماواتی رئیس سابق اتحادیه لاستیک و روغن موتور، در زمانی که دلار ارزان بود شاید ۵ درصد روغن مصرفی کشور از خارج از کشور وارد می شد. این روغن ها هم اصل نبوده و در دوبی پر شده بوند اما به اسم برندهای معروف اروپایی در بازار ایران عرضه می شدند. اما حالا کسی به دنبال گشایش اعتبار برای واردات روغن با دلار ۳۰ هزار تومانی نیست.
او با بیان اینکه بیشتر روغن های خارجی موجود در بازار تقلبی هستند، ادامه داد : تولیدات داخلی اتفاقا از سطح کیفیت بالایی برخوردار هستند. بر همین اساس دارندگان خودرو بهتر است ریسک نکرده و به همین محصولات داخلی بسنده کنند.
سماواتی همچنین ادامه داد: برخی از واحدهای صنفی بین جاده ای از روغن های تصفیه دوم که کیفیت پایین تری دارند استفاده می‌شود.
فشار گرانی روغن موتور به دهک های پایین درآمدی
گرانی های روغن موتور حالا شرایط سختی را برای رانندگان تاکسی ها و مسافربرهای شخصی که معمولا در دهک های پایین درآمدی وارد کرده است. بر اساس آنچه رییس اتحادیه لاستیک و روغن موتور اعلام کرده، این روزها یه تعویض روغن ساده حداقل ۲۵۰ هزار خرج روی دست رانندگان می گذارد. در واقع اگر یک مسافر کش شخصی سالی حداقل ۱۰ بار (با فرض تعویض روغن در ۷ هزار کیلومتر کارکرد) برای تعویض روغن البته با قیمت های فعلی مراجعه کنند دست کم ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان باید هزینه کند. البته اگر هزینه تعویض برخی از قطعات در هنگام تعویض روغن را هم به آن اضافه کنید، حداقل ۳.۵ میلیون تومان برای یک تعویض روغن ساده باید هزینه کرد. این رقم معادل حقوق ۳۵ روز یک کارگر ساده در ایران است.
- نویسنده :
- منبع : تحلیل بازار
