آداب روزه گرفتن

بهترین ظیافت عمر انسان، مهمان خدا بودن است.

در زندگی دنیا اگر روزی، انسان به میهمانی، دعوت شود، دعوت شدگان با توجه به مقام و موقعیت صاحب خانه و میزبان و با درنظر داشتن میهمانان دیگر، خود را برای شرکت در میهمانی، آماده می‌کند، اگر صاحب خانه و میزبان، شخصیت معتبر اجتماعی داشته باشد، میهمانان با وقار، هیئت و هیبت خاصی، وارد مجلس شده و در طول جلسه و جریان میهمانی نیز باتوجه به شخصیت میزبان و بزرگان دیگری که در جلسه حضور دارند، در نشست و برخاست، غذا خوردن و صحبت کردن، دقت به خرج می‌دهند تا با حرکات اضافی، صحبت‌های بی مورد و... باعث مضحکه دیگران قرار نگیرند.

حال سؤال این است که در ضیافت و میهمانی بی سابقه، مجلل و پر شکوه ماه مبارک رمضان، میهمانان، با چه شرایطی وارد ماه رمضان این بزم الهی شوند و چه ویژگی‌هایی را باید در ماه رمضان رعایت کنند تا بتوانند استفاده و لذت کافی برده، نتیجه مورد انتظار را به دست آوردند؟

پیامبر(ص) خطاب به جابر می‌فرماید: «ای جابر! در ماه رمضان، هر کسی، روز آن را روزه بدارد و جزئی از شبش را به عبادت بپردازد و شکم و شرمگاه خویش را، پاک نگه دارد و زبانش را حفظ کند، همان طوری که از این ماه، خارج می‌شود از گناهان خویش خارج می‌شود. جابر عرض کرد: ای رسول خدا! این حدیث، چه زیباست! رسول خدا فرمود: و رعایت شروط آن، چه سخت است!» (کافی جلد 4 صفحه 78)

در حدیث دیگری می‌خوانیم: درزمان رسول خدا بانوی مسلمانی همواره روزه می‌گرفت و به نماز اهمیت بسیار می‌داد. حتّی شب را با عبادت و مناجات بسر می‌برد ولی بداخلاق بود و با زبان خود همسایگانش را می‌آزرد. شخصی به محضر رسول خدا آمد و عرض کرد: «فلان بانو همواره روزه می‌گیرد و شب زنده داری می‌کند، ولی بداخلاق است و با نیش زبانش همسایگان را می‌آزارد.»

رسول اکرم فرمود: لا خَیْرَ فی‌ها، هِیَ مِنْ اَهْلِ النّارِ

«در چنین زنی خیری نیست و او اهل دوزخ است.» بحارالانوار، ج 71، ص 294.

حضرت زهرا(س) می‌فرماید: «اگر روزه دار، زبان و گوش و چشم و اعضا و جوارح خود را، نگه ندارد، روزه به چه کار او می‌آید.» (مستدرک الوسائل 7/663)

آنچه درباره ماه رمضان به دست می‌آید، این است که انسان روزه دار در ماه مبارک رمضان، علاوه بر خودداری و امساک از خوردن و آشامیدن و دوری از اموری که روزه را باطل می‌کند، امور دیگری را نیز باید رعایت نماید تا بتواند در زمره روزه داران واقعی ماه مبارک رمضان قرار گیرد؛ چشم، گوش، زبان، دست و پا و سایر اعضای خود را از ارتکاب به گناه حفظ کند و در چارچوب موازین شرعی، از نعمت‌های بزرگ خدا استفاده کند.

چرا در وقت روزه داری نمی‌توانی از مال خودت که حلال است بخورید؟ نکته آموزنده‌اش این است که تمرینی باشد تا چشم طمع به مال دیگران نداشته باشی. چرا همسرت برتوحرام می‌شود؟ دلیلش درسی است تادرمقابل ناموس دیگران خود دار وامین باشید.

جای تأسف خواهد بود که انسان در روزهای نسبتاً بلند، از خوردن، آشامیدن و اموری که روزه را باطل می‌نماید خودداری کند ولی عدم دقت در حلال و حرام، پایمال کردن حقوق دیگران، با چشم چرانی، نگاه کردن به مناظر شهوت انگیز، رعایت نکردن حجاب و پوشش اسلامی، دروغ، تهمت، غیبت، گوش دادن به موسیقی، آزار و اذیت دیگران، عدم صداقت در معاملات، برخورد ناشایست با ارباب رجوع، بی انضباطی و اخلال در نظم عمومی و... آثار ارزشمند عبادت و روزه داری در ماه رمضان را به کلی نابود سازد و یا به حد اقل رساند و مشمول کلام پیامبر(ص) شود که می‌فرماید: «بسا روزه داری که بهره‌اش از روزه، گرسنگی و تشنگی است و بسا شب زنده داری که بهره او از عبادت شبانه ای فقط بی خوابی است.» (امالی طوسی/661)
****
خدایا دلم در پرده گناهه، وجودم پر از عیبه، عقل من ناقصه، هوای نفسم حریف من شده، خیلی ناتوان شدم، اطاعتم از تو کم شده، نافرمانی‌ام زیاد شده، زبان خودم به گناهانم اقرار میکنه، ای چاره ساز فقط تو می‌توانی، برطرف کن غم‌ها را و پاک کن گناهانم را ومرا به آغوش شیرین خود برگردانی.

آمین یا رب العالمین

برگرفته از جلد 7 -کتاب 28 جلدی «فرهنگ زندگی» از آثار حجت الاسلام سید جواد نورموسوی از حوزه علمیه قم