تولید ۱۱ میلیون دوز واکسن ایرانی کرونا تا پایان تیر

دکتر مصطفی قانعی عضو پیوسته و رئیس گروه آینده‌نگاری، نظریه‌پردازی و رصد کلان سلامت فرهنگستان علوم پزشکی امروز در نشست "چالش کووید ۱۹ و برون رفت از آن به کمک واکسن تولید داخل در دولت ۱۴۰۰ " در محل فرهنگستان علوم پزشکی برگزار شد گفت: در حال حاضر ۷ واکسن در فاز پیش بالینی هستند اما صدور مجوز اضطرار برای واکسن برکت "کووایران" صادر شده تا بتوان چرخه واکسیناسیون کشور را با این واکسن تکمیل کرد.
وی با تاکید بر اینکه باید چندین واکسن کرونا را در عرصه تولید قرار دهیم، افزود: حمایت‌ها از این واکسن‌ها انجام شده و تا ۳ میلیون دوز واکسن را تا آخر خرداد ماه خواهیم داشت.
قانعی با تاکید بر اینکه این تولید واکسن کرونا می‌تواند مشکل عدم واردات واکسن را حل کند و راهی برای برون رفت از این مساله باشد، ادامه داد:  تحقیقات نشان می‌دهد که می‌توانیم دوزهای بعدی واکسن‌های وارداتی را با واکسن داخلی تزریق کنیم. به عنوان مثال واکسن‌های آسترازنکا و اسپوتنیک را می‌توانیم با واکسن‌های مشترک انستیتو پاستور و کوبا حل کنیم و این شدنی است تا از وضعیت همه‌گیری کرونا خارج شویم.
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با اشاره به تامین دوزهای واکسن داخلی در زمان بندی‌های مشخص، خاطر نشان کرد: تا انتهای تیر ماه ۱۱ میلیون دوز، تا مرداد ماه ۲۱ میلیون دوز و در انتهای آبان و آذر ۳۰ میلیون دوز واکسن را به تولید می‌رسانیم که این می‌تواند با احتساب گروه پرخطر انجام شود.
رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا با بیان اینکه هنوز در کل دنیا نتوانسته‌اند واکسیناسیون را به صورت صددرصدی انجام دهند، یادآور شد: هنوز هیچ کشوری به ۷۰ درصد واکسیناسیون نرسیده و در برخی موارد شاهدیم که با وجود واکسیناسیون ویروس‌های جدید کرونا در آن کشور دیده شده است به گونه‌ای که در شیلی علی رغم واکسینه شدن مردم،موارد جدید کرونا گزارش شده است.
وضعیت واکسیناسیون کشور
قانعی در خصوص وضعیت واکسیناسیون کشور گفت: تاکنون ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر واکسن دوز اول و نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر دوز دوم را دریافت کرده‌اند؛ با این تفاسیر ۵ میلیون دوز در ایران به افراد و گروه‌های خاص تزریق شده است.
وی با بیان اینکه وضعیت ایران در زمینه واکسیناسیون کمتر از نیم درصد در تزریق دوز دوم است، گفت: نزدیک ۳ درصد در کل کشور واکسیناسیون انجام گرفته اما ما باید اقداماتی را برای برون رفت از این شرایط فعلی داشته باشیم تا به واکسیناسیون کلی برسیم.
رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا با بیان اینکه تاکنون ۲۰ کشور توانسته‌اند واکسیناسیون را انجام دهند، گفت: برای برون رفت از این شرایط فعلی چالش‌هایی وجود دارد که باید این چالش‌ها برطرف شوند.
قانعی ایجاد زیرساخت مدیریت و پایش واکسیناسیون، نظارت بر پروژه‎های تولیدی، تعیین جمعیت هدف، تعیین واکسن مورد نیاز، تعیین محل‌های انبار و تحویل، تعیین ظرفیت حمل و نقل، مدیریت سایت‌های پسماند، ریسک سنجی، برنامه ریزی نیروی انسانی و بودجه بندی از اقدامات تامین واکسن در کشور دانست و یادآور شد: تامین کنندگان واکسن باید با مشارکت عمومی و خصوصی مورد حمایت قرار گیرند تا بتوانیم چالش‌های واکسن کووید را در کشور حل کنیم و زنجیره حرکت تامین تا تزریق را میسر کنیم.
قانعی با بیان اینکه تامین واکسن از سه طریق تولید داخل، تولید مشترک و واردات انجام می گیرد، گفت: تامین این واکسن‌ها نیاز به مدیریت اساسی دارد و در هر یک از این روش ها انبار، تحویل، تزریق، مشارکت بخش خصوصی و … باید بر اساس یک برنامه‌ریزی انجام بگیرد.
آپارتاید واکسن کرونا در دنیا
رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا با بیان اینکه بسیاری از کشورها، زیرساخت های تولید واکسن را داشتند، گفت: تولید ۱۱.۵۲ میلیارد دوز واکسن تا انتهای ۲۰۲۱ در زیرساخت‌های مهم جهان برنامه‌ریزی شده است.
قانعی با بیان اینکه ۷.۵۵۰ میلیارد دوز واکسن توسط کشورهای مختلف پیش خرید شده است، گفت: کانادا، اتحادیه اروپا، آمریکا، بریتانیا و استرالیا چندین برابر جمعیت خود واکسن کرونا را پیش خرید کرده‌اند.
مشکلات ایران در واردات واکسن کرونا
وی با اشاره به چالش‌های پیش روی واردات واکسن کرونا،  نقل و انتقال ارز به دلیل تحریم‌های موجود و بد عهدی‌های کشورها در تحویل واکسن را از جمله چالش‌های کشور در واردات واکسن کرونا نام برد و اظهار گرد: ما این بدعهدی‌ها را از سوی هند دیدیم که واکسن "بهارات" این کشور به دلیل عدم صدور مجوز از سوی دادستان این کشور به ما تحویل داده نشد.
قانعی با اشاره به برخی از انتقادات در زمینه واردات واکسن کرونا، خاطر نشان کرد: همواره نقدهایی وجود داشته که به درستی مدیریت نشده و یا ایران توانایی خرید نداشته اما در واقع این بدعهدی‌ها و عدم اختصاص ارز نیمایی برای واردات وجود داشته است. 
قانعی با تاکید بر ضرورت رفع این چالش ها گفت: مقام معظم رهبری نیز به این موضوع تاکید دارند که در صورت رفع تحریم و یا بعد از تحریم نباید یک لحظه هم غفلت کرد.
رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا با تاکید بر اینکه سیاست‌های سازمان غذا و دارو باید در خصوص تولید واکسن در بخش خصوصی حل و اختلافی که بین وزارت بهداشت و ریاست جمهوری وجود دارد نیز مرتفع شود. با وجود این بدعهدی‌ها و عدم وجود سیاست‌های درست در زمینه واکسن‌های وارداتی لازم است متکی به تولید داخل باشیم.
قانعی با بیان اینکه واکسن کووایران به عنوان یک واکسن ایرانی تزریق را به زودی به عنوان واکسیناسیون عمومی شروع می کند، و مجوز اضطرار را دریافت می‌کند، گفت: واکسن‌های ایرانی اکنون در وضعیت خوبی هستند که با حمایت از تولید داخل می‌توانیم چالش‌های تامین واکسن را برطرف کنیم.
آخرین وضعیت واکسن‌های ایرانی کرونا
رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا در خصوص وضعیت واکسن های ایرانی گفت: واکسن یکی از شرکت‌ها در فاز سه بالینی منتظر اخذ مجوز مصرف اضطراری است. این واکسن مبتنی بر ویروس کشته شده است علاوه بر آن مدل واکسن کونژوگه که مبتنی بر پروتئین نوترکیب است در حال طی کردن فاز سه بوده که با همکاری پاستور و کوبا است.
قانعی با بیان اینکه واکسن کووپارس موسسه سرم سازی رازی مبتنی بر پروتئین نوترکیب در فاز دو بالینی است گفت: یک شرکت دانش‌بنیان دیگری با همکاری استرالیا روی واکسن مبتنی بر پروتئین نوترکیب فعالیت می‌کند و در فاز دو بالینی است.
وی در خصوص واکسن فخرا گفت: این واکسن مجوز فاز دو بالینی را به تازگی اخذ کرده است.
رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا با اشاره به واکسن دیگری که با همکاری دانشگاه بقیه الله و یک شرکت دیگر پیش می‌رود، گفت: این واکشن مبتنی بر پروتئین نوترکیب است که پرونده آن در سازمان غذا دارو برای فاز یک در حال بررسی است.
وی در خصوص هفتمین مدل واکسن ایرانی کرونا گفت: همچنین دو شرکت مبتنی بر ویروس کشته شده تحقیقات خود را به پایان رسانده‌اند که پرونده آنها اکنون به سازمان غذا و دارو ارسال شده است.
قانعی در خصوص یکی دیگر از واکسن‌های کرونا که توسط یک شرکت دانش‌بنیان در حال مطالعه است، گفت: این شرکت هنوز در مرحله کارآزمایی حیوانی است.
وی در خصوص واکسن مبتنی بر mRNA گفت: این واکسن در حال تحقیقات است که بر اساس آخرین اطلاعات کارآزمایی حیوانی آن رو به اتمام بوده و پیش بینی می‌شود تا پایان سال کارآزمایی بالینی را به اتمام برساند.
چگونگی حمایت از تولید داخل و افزایش توان تولیدی
رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا در راستای چگونگی حمایت از تولید داخل و افزایش توان تولیدی واکسن‌ها گفت: اختصاص بودجه‌های دولتی و پذیرش ریسک بخش خصوصی، اعطای ضمانت خرید از سوی وزارت بهداشت و پیش خرید واکسن تولیدی در ابتدای سه فاز بالینی، آغاز تولید فاز صنعتی و ذخیره واکسن در پروژه های مشابه پلتفرم های بین‌المللی همزمان با فاز یک بالینی و وجود حمایت دولتی در پذیرش ریسک می‌تواند از عواملی باشد که توان تولیدی را در زمینه واکسن افزایش دهد.
وی افزود: همچنین کنترل صادرات واکسن تولیدی با واکسینه شدن به میزان حداقل ۴۰ درصد جمعیت نیز می‌تواند از عوامل حمایت از تولید داخل محسوب شود.
قانعی گفت: برای خارج شدن از این وضعیت و تولید واکسن در کشور باید دولت‌ها برای واکسن سازها بودجه‌ای اختصاص دهند تا واکسن سازها معطل تولید نباشند.
وی با تاکید بر ضرورت نقش دولت در رفع چالش‌های تولید واکسن گفت: وقتی به بخش خصوصی تولید ۲۰ میلیون دوز واکسن محول می‌شود باید ارز نیمایی برای تامین مواد اولیه را بگیرد اما این ارز نیمایی اختصاص پیدا نمی‌کند و در نتیجه قیمت واکسن بالا می‌رود.
قانعی ادامه داد: در هر صورت دولت باید حمایت‌های کافی و لازم را در زمینه تولید واکسن داشته باشد و با پیش خرید و پذیرفتن ریسک تولید پروسه ورود واکسن های داخلی به بازار را تسهیل کند.
به گفته وی، در هر صورت باید ضمانت خرید و تولید صنعتی انجام شود، نباید ما صبر کنیم که واکسن فاز سه را طی کند و بعد به تولید صنعتی برسیم بلکه یکی از راه‌های برون رفت از این وضعیت این است که در فاز دو بالینی اجازه تولید صنعتی را به تولیدکننده بدهیم.
قانعی با تاکید بر ضرورت تسریع امور رگولاتوری در کشور برای تولید و تامین واکسن کرونا گفت: در زمینه تولید واکسن رگولاتور خیلی مهم است.