حاشیه‌سازان جدید تلویزیون؛ چگونه برنامه‌های مذهبی جنجالی شدند؟

ویدئویی از سخنان یک کارشناس مذهبی در تلویزیونی دست به دست می‌شود که در آن می‌گوید: "اصل دین، ولایت و حب امیرالمومنین است و توحید، توهمی بیش نیست!"

این کارشناس مذهبی حجت‌الاسلام حامد کاشانی است و این اظهار نظر عجیب را در برنامه "ماه من" که با اجرای نجم الدین شریعتی از شبکه سوم سیما پخش می‌شود، مطرح کرد.

برخی رسانه‌ها سخنان این روحانی را "عجیب" و "توهین به اصول دین" ارزیابی کردند. در شبکه‌های اجتماعی نیز موجی در نقد این اظهارات به راه افتاد.

انتقادات تا آنجا پیش رفت که این اظهار نظر را "شرک آمیز" خواندند.

با این حال موجی هم در حمایت از حامد کاشانی به راه افتاد. مدافعان او مدعی‌اند که سخنانش تقطیع شده است. از طرف دیگر عده‌ای هم می‌گویند حرفهایش درست است.

این کارشناس مذهبی پس از جنحال ایجاد شده توضیحاتی درباره سخنانش ارائه کرد.

حامد کاشانی در پاسخ به شبهه‌ای که با سخنانش در برنامه «ماه من» ایجاد شد، اظهار کرد: «سوال اینجاست که آیا هر توحیدی مورد پسند خداوند است؟ آیا توحید به نبوت و امامت ربط دارد یا خیر؟ با توجه به آیات ۱۵۹ و ۱۶۰ سوره صافات، توحید بدین شکل نیست که هرکس از آن حرف بزند خداوند از او قبول می‌کند، زیرا هر کس به اندازه فهمش خداوند را درک می‌کند و خدا نیز از وصف ناقص ما مبرا است.»

او ادامه داد: «پس چه کسانی حق وصف خداوند را دارند؟ کسانی که توحید را از مسیر درست به دست آورده‌اند یعنی از مسیر ولایت؛ در نتیجه باید، ولی خدا را شناخت که در همین آیات به، ولی خدا اشاره شده است که چه کسانی هستند؛ پیامبران و امامان (ع)، ولی خداوند و مخلَصین هستند، لذا در جمله‌ای که عرض کردیم توحید توهم است، منظور توحیدی است که به اندازه ذهن خودمان از خدا داریم که آن توحید را از مسیر انبیا و امامان بدست نیاوردیم.»

حجت الاسلام و المسلمین کاشانی افزود: «از این کلام متوجه می‌شویم که توحید اهمیت بالایی دارد، زیرا هر شخصی نمی‌تواند در مورد آن صحبت کند و کلامی که بنده بیان کردم در پاسداری از عظمت توحید بود نه بی ارزش بودن آن.»

 

به عقیده بسیاریاین توضیحات قانع کننده نیست. برخی کاربران این اظهارات را در راستای تفرقه‌افکنی میان تشیع و تسنن دانستند و آن را به شدت زیر سوال بردند. کاربری نوشته است: "این تفکر، تفکر نفاق بین شیعه و سنی است. ما در کشوری زندگی میکنیم که رهبر آن میفرماید بین مذاهب تفرقه نندازید. ما کلی هموطن اهل تسنن داریم"

جنجال اخیر چند روز پس از ماجرای روایت  شبهه برانگیز محمود کریمی مداح مشهور پیش آمده است. محمود کریمی اخیراً در جریان خواندن دعای ابوحمزه ثمالی حکایتی را طرح کرده که بر اساس آن، فردی با امام سوم شیعیان به صورت شرطی «تخته نرد» بازی کرده و باخته است.

روضه کریمی در حرم خالی امام رضا (ع) خوانده شد و به طور مستقیم از تلویزیون پخش گردید. این برنامه از برنامه‌های ثابت رمضانی صداوسیما بود. روایت کریمی مورد انتقاد شدید افکار عمومی قرار گرفت. بسیاری آن را توهین آمیز نسبت به امام معصوم ارزیابی کردند.

کریمی یکی دو شب بعد سعی کرد موضوع را با توضیح و توجیه، رفع و رجوع کند. او زیر بار اشتباهش نرفت و موضوع را ناشی از متوجه نشدن منتقدان دانست، اما چیزی که از تلویزیون پخش شده بود، نشان از اشتباه این مداح داشت. بسیاری از منبری‌ها و روحانیون که نسبت به کوچک‌ترین اشتباه دیگران سکوت نمی‌کنند، درباره این ماجرا سکوت پیشه کردند و ترجیح دادند پیوند منبری و مداح را سست نکنند.

ماجرای کریمی تا جایی پیش رفت که حتی برخی اساتید حوزه علمیه معتقد بودند که حاکم شرع باید به موضوع ورود کند. حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ جعفر تبریزی از اساتید حوزه محمود کریمی را به بیان «چرندیات» و توهین به امام معصوم (ع) متهم کرده و خواهان مجازات و تعزیر وی از سوی حاکم شرع شده است.

شیخ جعفر تبریزی با تأکید بر اینکه اهل بیت (ع) خط قرمز ماست، از مردم خواسته که دین خود را از مداحان نگیرند. به گفته این استاد حوزه قم، وقتی مداحان مبلّغ دین شوند، دین به خرافات آمیخته خواهد شد.

فعالان سیاسی و رسانه‌ای هم واکنش‌ها زیادی به حکایت کریمی نشان دادند، وزیر ارشاد در این باره گفت: «خطیب، مداح، نویسنده، هنرمند و ... اشتباه می‌کنند، خطا لازمه زندگی بشری است. اما دو چیز ناگوار است: توجیه ناموجه خطا، تبعیض در برخورد با خطا. این دو وجدان عمومی را رنج می‌دهد»

منتقدان کریمی معتقد بودند که اگر این حکایت را فرد دیگری به خصوص از جریان اصلاح‌طلب مطرح کرده بود با برخورد شدید قضایی روبه‌رو می‌شد.

اما او از سوی برخی همصنفانش به شدت حمایت شد. میثم مطیعی و مهدی رسولی از جمله مداحانی بودند که از محمود کریمی دفاع کردند.

سازمان صداوسیما عموما به جنجال‌ها پاسخی نمی‌دهد و یا آن‌ها را نادیده می‌گیرد. در مورد غائله محمود کریمی صداوسیما پخش زنده مناجات خوانی او را متوقف کرد، اما در مورد سخنان بحث برانگیز حامد کاشانی هیچ واکنشی تاکنون نشان نداده است.

تلویزیون عرصه رخداد‌های شگفت انگیز دیگری هم هست. در روز‌های اخیر برخی از مهمانان سابق برنامه‌های گفت‌وگو محور تلویزیون در فضای مجازی مدعی شده‌اند، برنامه میزبان از آن‌ها خواستار برداشتن چادرشان شده است. یکی از این زنان دختر طلبه‌ای است که به دلیل تغسیل اموات کرونا پیشتر شهرت پیدا کرده است. او مدعی شده است که عوامل برنامه تلویزیونی در شبکه نسیم از او خواسته‌اند که بدون چادر مقابل دوربین حاضر شود. دیگری هم زنی بوده که برای برنامه‌ای شعبده‌بازی در تلویزیون حاضر شده و او هم مدعی شده که از او خواسته‌اند چادر از سر بردارد.

در پی ادعا‌های این دو زن که واکنش‌های متفاوتی را هم به همراه داشت - برخی دفاع کردند و صداوسیما را متهم و برخی هدف آنها را از طرح چنین مسائلی رسیدن به فالوئر بیشتر دانستند، امروز روابط عمومی‌های شبکه‌های تلویزیونی در خبر‌هایی مجزا با اعلام برائت از اتهام‌هایی که در روز‌های اخیر برخی از مهمانان به آن‌ها وارد کردند، اعلام کردند این ادعا‌ها را پیگیری قانونی خواهند کرد.

 

یکی دیگر از حواشی اخیراین روزهای تلویزیون حضور یک مجری روحانی در  ویژه برنامه افطار شبکه یک است. حجت الاسلام برمایی در این برنامه به عنوان مجری ایفای نقش می کند که اتفاقی نادر است. برنامه افطار شبکه یک اصولا برنامه ای عامه پسند تلقی می‌شود.

 

در همین راستا روزنامه جمهوری اسلامی به این برنامه انتقاد کرده و نوشته است: "این که به یک روحانی ارجمند نقش مجری برنامه‌ای عوامپسند بدهیم، در شأن روحانیت نیست. ادبیات و مضامین سخنان یک روحانی است که باید جذاب باشد، نه آن که منبر را به استیج تبدیل کنیم."

 

چند روز پیش نیز لباس صورتی رنگ این روحانی مجری در شبکه های اجتماعی بحث‌برانگیز شد.