تحليف با طعم تشريفات!

یادداشت حجت الاسلام والمسلمین مسیح مهاجری بدین شرح است:

اصل 121 قانون اساسی می‌گوید: «رئیس‌جمهور در مجلس شورای اسلامی در جلسه‌ای که با حضور رئیس قوه قضائیه و اعضای شورای نگهبان تشکیل می‌شود، به ترتیب زیر سوگند یاد می‌کند و سوگندنامه را امضا می‌کند.»
منظور از «ترتیب زیر» متن سوگندنامه است که به عنوان بخشی از اصل 121 در ادامه آمده و در قسمت پایانی آن، رئیس‌جمهور می‌گوید: «... با استعانت از خداوند و پیروی از پیامبر اسلام و ائمه علیهم‌السلام، قدرتی را که ملت به عنوان امانتی مقدس به من سپرده است همچون امینی پارسا و فداکار نگاهدار باشم و آن را به منتخب ملت پس از خود بسپارم».

بکارگیری کلمه «پارسا» در آخرین جمله سوگندنامه، دور نگهداشتن رئیس‌جمهور از تشریفات زائد و مبتلا شدن به «اشرافی‌گری» را دنبال می‌کند. ابتلا به «اشرافی‌گری» از نتایج تشریفات زائد است و هر رئیس‌جمهوری در شروع کار خود اگر در دام تشریفات گرفتار شود، بطور طبیعی اسیر اشرافی‌گری هم خواهد شد. برای اسیر نشدن در باتلاق اشرافی‌گری، رئیس‌جمهور باید از روز اول از تشریفات پرهیز کند. این پرهیز می‌تواند علاوه بر دور نگهداشتن خود او از اسیر شدن در دام اشرافی‌گری، بدنه دولت و قوه مجریه را نیز از این بیماری خطرناک مصون نگهدارد.

آقای رئیسی در زمان ثبت‌نام برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد من رقیب هیچ جناح و فردی نیستم و رقیب من فقط فساد و اشرافی‌گری است. این شعار خوب اگر بخواهد عملی شود، رئیس‌جمهور جدید باید از تشریفات بپرهیزد و این پرهیز را از روز ورود به دفتر کار خود شروع کند.

مراسم تحلیف آقای رئیسی، متأسفانه با اقداماتی همراه بود که نه‌تنها نشانی از پارسائی نداشت بلکه نمادی از آلوده شدن به تشریفات زائد بود. اصل 121 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حضور رئیس قوه قضائیه، اعضای شورای نگهبان و نمایندگان مجلس را در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور لازم می‌داند ولی در این مراسم، صدها نفر از مهمانان داخلی و خارجی حضور داشتند که اولاً حضورشان ضروری نبود و ثانیاً مستلزم هزینه‌های زیادی برای کشور بود. علاوه بر اینها، برگزاری مراسمی با این تشریفات با توجه به اینکه نیاز به خیل عظیم مأموران امنیتی، اطلاعاتی، پذیرائی‌کننده و تنظیم‌کننده امور دارد، با شرایط سهمگین کرونائی کشورمان در تضاد است. مسئولان که از مردم می‌خواهند از حضور در تجمعات پرهیز کنند، نباید خودشان عامل ایجاد تجمعات غیرضروری باشند. برگزاری اصل مراسم تحلیف یک الزام قانونی است ولی در شرایط خاص کرونائی و بحران اقتصادی باید به حداقل اکتفا شود و از تشریفات زائد خودداری گردد.

ممکن است گفته شود حضور نمایندگان کشورها نشان‌دهنده اعتبار بین‌المللی نظام جمهوری اسلامی خواهد بود و برای نشان دادن این اعتبار حضور آنان لازم است. پاسخ اینست که این هدف را با دعوت از سفرای مقیم همان کشورها در تهران می‌توان محقق ساخت. به این نکته نیز توجه شود که سطح هیأت‌های خارجی حاضر در مراسم تحلیف در مجموع سطح متوسطی بود و نمی‌توان آن را نشانه اعتبار دانست. مهم‌تر اینکه اعتبار نظام جمهوری اسلامی را نباید به بیرون از مرزها گره زد، این اعتبار را باید در داخل و در میزان حمایت مردم از نظام جستجو کرد.

به این نکته نیز لازم است اشاره کنم که گرفتار تشریفات زائد در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور شدن مختص امروز نیست و متأسفانه قبل از آقای رئیسی شروع شد و همان زمان نیز همین تذکر را دادیم ولی از رئیس‌جمهور رئیسی به دلیل اینکه شعار مبارزه علیه اشرافی‌گری سر داده است انتظار اینست که برخلاف اسلاف خود، تشریفات زائد را حذف کند تا بتواند شعار مبارزه با اشرافی‌گری را عملی سازد. درباره محتوای سخنرانی‌های مراسم تحلیف نیز نکات زیادی وجود دارند که جداگانه باید به آنها پرداخت.