آرام آرام به پایان پاندمی کرونا نزدیک می‌شویم

سید محمدرضا هاشمیان، فوق تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همکارانش که در دوران پاندمی کرونا همراه دیگران تجربیات موفق زیادی در درمان بیماران کووید به دست آورده بودند، در گفت‌وگو با ایسنا درباره دستیابی به اهمیت این دارو در ایران پیش از همه کشورهای جهان و درخواست تحقیقات بر روی این دارو می‌گوید.

مولنوپیراویر فرم پیشرفته فاویپیراویر است

هاشمیان با اشاره به اینکه داروی مولنوپیراویر در آستانه گرفتن تأییدیه از اروپا و آمریکا است، اظهار کرد: مطالعات خوبی در دنیا در ارتباط با داروی مولنوپیراویر انجام‌شده است. مولنوپیراویر اولین داروی خوراکی برای درمان کرونا خواهد بود که مجوزهای لازم را دریافت می‌کند. این دارو با جهش‌هایی که در ویروس ایجاد می‌کند (جهش‌هایی که به نفع ما و به ضرر ویروس است) تکثیر ویروس را دچار اختلال می‌کند.

وی با بیان اینکه داروی مولنوپیراویر فرم پیشرفته فاویپیراویر است، گفت: این دارو توسط محققان دانشگاه Emory آمریکا طراحی و ساخته شد و شرکت مرک این دارو را تولید کرد و مطالعات آن را انجام داد. مطالعاتی که ثابت کردند مصرف این دارو میزان بستری بیماران مبتلابه کرونا را ۵۰ درصد کاهش می‌دهد.

پزشک فوق تخصص مراقبت‌های ویژه با اشاره به اینکه داروی مولنوپیراویر را می‌توان در همه مراحل درمان برای بیمار تجویز کرد، گفت: موضوع مهم این است که اگر بیمار دارو را زودتر بگیرد هم احتمال بستری کمتری در بیمارستان دارد و هم با کاهش لود ویروس، قدرت زنجیره انتقال ویروس را کم می‌کند.

به گفته وی، هر سه فاز مطالعاتی مولنوپیراویر به اتمام رسیده و این دارو به‌زودی در اروپا و آمریکا مجوز خواهد گرفت.

استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه مولنوپیراویر اولین داروی ضدویروس کرونا به‌صورت قرص است که می‌توان در منزل نگهداری کرد، گفت: این قرص به مدت ۵ روز مصرف می‌شود و با ورود در RNA ویروس سبب توقف در فعالیت ویروس می‌شود. نتایج مطالعات درباره این دارو بسیار امیدوارکننده بوده و به‌طور معناداری سبب کاهش ریسک بیماری و بستری شدن در بیمارستان و مرگ‌ومیر شده است، این دارو همچنین بر روی جهش‌های دلتا، گاما و نیو نیز مؤثر بوده است.

هم گام با دنیا برای درمان کرونا

هاشمیان در ادامه با اشاره به اینکه کرونا فعلاً درمان قطعی ندارد، با اشاره به نتایج موفق اولین داروی اختصاصی ضدویروسی کووید۱۹ به نام مولنوپیراویر، یادآور شد: مولنوپیراویر داروی جدیدی برای ما نیست و ما دی‌ماه ۹۹ در ایران به این دارو و اثربخشی آن در درمان بیماران رسیده بودیم، درحالی‌که اگر وزارت بهداشت وقت مانع نمی‌شد، ایران از پیشتازان درمان کرونا بود.


اطمینان از اثربخشی مولنوپیراویر پیش از شروع پیک دلتا

این استاد دانشگاه شهید بهشتی یادآور شد: قبل از شروع پیک دلتا (در روز چهارم اردیبهشت‌ماه یعنی ۵ ماه قبل) و قبل‌تر از شروع پیک پنجم و مشکلاتی که در سیستان و بلوچستان وجود داشت پروپوزالی در ارتباط با بررسی تأثیرات مولنوپیراویر تقدیم وزارت بهداشت وقت کردم و اجازه خواستم تا تأثیرات این دارو را بررسی کنم، چراکه من و همکارانم می‌دانستیم این دارو پتانسیل داوطلب بودن برای درمان (نسبی) کووید را دارد.

وی توضیح داد: در اینجا این سؤال جدی و مهم مطرح است که اگر در پیک پنجم کرونا دارویی را در اختیار داشتیم که در مطالعات ثابت‌شده ۵۰ درصد از رنج بستری را کاهش می‌دهد و تأثیر زیادی در کاهش مرگ‌ومیر دارد چقدر از آمار مرگ‌ومیر بیماران در کشور کم می‌شد؟

وی به شروع پیک پنجم کرونا در پنجم تیرماه اشاره و تصریح کرد: تا آن تاریخ مطالعات من تمام می‌شد و جالب است بدانید که شرکت‌های ایرانی هم این دارو را تولید کردند و ما می‌توانستیم بعد از اتمام مطالعات، این دارو را وارد چرخه درمان کنیم.

تجربه پیشگامی در تجویز دگزامتازون و رمدسیویر برای بیماران

هاشمیان با بیان اینکه این اولین بار نیست که چنین اتفاقی در پروتکل درمان کرونا در کشور افتاده، تصریح کرد: همین مشکلات در ارتباط با داروی دگزامتازون نیز وجود داشت. با تجربه و علومی که در درمان سندرم زجر تنفسی بیماران آی سی یو داشتیم، در شروع پاندمی کرونا برای بیمارانم دگزامتازون تجویز می‌کردیم و به همکارانم توصیه می‌کردیم این دارو را استفاده کنند، اما وزارت بهداشت و مسئولان وقت بارها در جراید اعلام کردند که این دارو کشنده است. اما در نهایت مقاله انگلیس در مورد داروی دگزامتازون چاپ شد.

این استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی هم‌چنین به داروی باریسیتینیب اشاره و اظهار کرد: از سال قبل این دارو را برای برخی از بیمارانم تجویز کردم، درحالی‌که باریسیتینیب به‌تازگی در دنیا برای درمان بیماران استفاده می‌شود.

هاشمیان با بیان اینکه از ابتدای طرح داروهای خوراکی برای درمان بیماران مبتلا به کرونا در ایران، داروی کلترا در کمیته علمی کرونا مطرح و ماه‌ها استفاده شد، توضیح داد: این داروی ایدز هیچ فایده‌ای نداشت، اما داروی دیگر فاویپیراویر بود که توسط کشور ژاپن تولید و اعلام‌شده بود می‌تواند تعداد ویروس‌ها را در ابتدای بیماری کم کند.

وی خاطرنشان کرد: فاویپیراویر در ژاپن تولید می‌شود و دارویی که در ژاپن تولید می‌شود از FDA مجوز نخواهد گرفت، به همین دلیل شرکت مرک با انجام تغییرات ساختاری کوچکی آن را تبدیل به مولنوپیراویر کرد.

این پزشک فوق تخصص، از استرالیا به‌عنوان اولین کشوری نام برد که شاخص درمان را برای داروی خوراکی ضدویروسی مولنوپیراویر گرفت و اظهار کرد: مدارک و شواهد ثبت‌شده‌ای وجود دارد که اولین ترایال در دنیا برای مولنوپیراویر توسط ما ثبت شد، آن‌هم در دی‌ماه سال گذشته و قبل از اینکه این دارو در استرالیا اجازه مصرف پیدا کند در دو بیمارستان مسیح دانشوری و لبافی نژاد برای آن پروپوزال نوشته شد، اما هیچ‌گاه وزارت بهداشت اجازه شروع کار تحقیقاتی به ما نداد.

وی با ابراز تأسف از اینکه پروتکل دارویی در کشور همیشه ازنظر زمانی عقب‌تر از دنیاست و همیشه باید منتظر تجربه کشورهای دیگر باشیم، گفت: این درحالی‌که است که ما تجربه داروی فاویپیراویر را داشتیم و می‌دانستیم مولنوپیراویر می‌تواند به درمان بیماران کمک زیادی کند، شرکت‌های داخلی هم آمادگی کامل را برای ساخت سریع و زیاد این دارو داشتند، هم‌چنین در تعداد محدود بیمارانی که این دارو را تجویز کردیم هیچ عوارضی گزارش نشد.

فوق تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری درباره علت مخالفت وزارت بهداشت بر انجام تحقیقات در مورد داروی مولنوپیراویر، گفت: وزارت بهداشت وقت اعلام کرد تا وقتی مطالعه دقیقی بر روی این دارو انجام نشود و کد اخلاق نداشته باشد اجازه تحقیق نمی‌دهیم، و وقتی اجازه تحقیق ندادند، شرکت‌های داخلی هم نتوانستند دارو را تولید کنند و از دنیا عقب ماندیم، درحالی‌که بیماران زیادی آسیب دیدند و در موج پنجم کرونا جان خود را از دست دادند.

به پژوهشگران ایرانی اعتماد کنید

هاشمیان گفت: ادعایی در مورد خودم ندارم اما چه زمانی قرار است به پژوهشگران خودمان اعتماد کنیم؟ واکسن‌های کرونا را چه کسانی ساختند و یا داروهای رمدسیویر و فاویپیراویر و حتی مولنوپیراویر توسط چه کسانی تولید شد؟ محققان این داروها همین دانشمندان ما هستند که زیر بار تحریم‌های ظالمانه نرفتند و دست ما را خالی نگذاشتند. همین پزشکان و اساتید دانشگاه که همیشه در خط اول مبارزه با کرونا در تلاش هستند.

فوق تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری با بیان اینکه به نظر می‌رسد با کمک دارویی که به‌زودی تائید خواهد شد و واکسن‌هایی که تزریق می‌شوند آرام آرام به پایان پاندمی کرونا نزدیک می‌شویم، گفت: تا زمانی که مرگ‌ومیرها به صفر نرسد هم مردم باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند و دانشمندان به دنبال دارویی برای درمان قطعی بیماران باشند.

وی با ابراز امیدواری از اینکه مسئولان کشور به پژوهشگران داخلی اعتماد کنند، تأکید کرد: پژوهشگران کشورمان هم‌راستا با دنیا به پژوهش می‌پردازند و در بسیاری از موارد حتی ثابت کرده‌اند از دنیا هم جلوتر هستند.

هاشمیان خاطرنشان کرد: تمام داروها و حتی مولنوپیراویر، داروهایی با اثرات نسبی هستند و قرار نیست جان تمام بیماران را نجات دهند. پس واکسن بزنیم و پروتکل‌های بهداشتی را همچنان رعایت کنیم تا درگیر این بیماری نشویم.