یکی از دغدغه‌های چند روز اخیر بسیاری از والدینی که دانش‌آموزانی بویژه در مقطع ابتدایی دارند تهیه اقلام سفره شب یلدا برای ثبت عکسی یلدایی با هدف انتشار در گروه کلاس درس فرزندشان است؛ موضوعی که در این شرایط اقتصادی به باری مضاعف بر دوش خانواده‌ها تبدیل شده و در عین حال در برخی دانش‌آموزان نیز این اضطراب را ایجاد کرده که شاید با عکس سفره یلدایی خانه‌اشان بین هم‌کلاسی‌های خود مورد مقایسه قرار بگیرند.
انتشار تصاویر اینچنینی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی طی چند سال اخیر که ضریب نفوذ شبکه‌ها در خانواده‌ها بیشتر شد افزایش قابل توجهی در جامعه داشت، اقدامی که همواره با این دلیل که انتشار این تصاویر علاوه بر ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی، بر اقشار کم‌درآمد جامعه نیز تاثیر منفی می‌گذارد، مورد انتقاد گروهی از افراد قرار می‌گیرد، اما اخیرا همین موضوع در برخی مدارس به عنوان یک پیشنهاد سرگرم‌کننده از سوی معلم‌ها به دانش‌آموزان مطرح شده و انتقاد خانواده‌ها را برانگیخته است.
گلایه خانواده‌ها
گرانی سبد یلدایی برای بسیاری از خانواده‌ها به آن‌ها اجازه برپا کردن سفره‌ای که همه اقلام یلدایی از جمله آجیل را داشته باشد نمی‌دهد. البته باید به تأمین اقلام یلدایی سفره شب یلدا اضافه کردن جذابیت‌های بصری و سفره‌آرایی آن را نیز برای انتشار در یک گروه اضافه کرد که بر هزینه‌های عادی سفره شب یلدا می‌افزاید.
این موضوع را پدر یکی از دانش‌آموزان نیز تایید می‌کند و به خبرنگار ایرنا می‌گوید: هر سال سعی می‌کنم در حد توان الزامات سفره شب یلدا را تهیه کنم، اما تجملاتی کردن سفره در توان من و بسیاری از اقشار جامعه نیست. دخترم از من خواسته تا آجیل سفره‌مان از نوع درجه یک و بیشتر از همیشه باشد تا عکسی که در گروه همکلاسی‌ها منتشر می‌کند در مقایسه با سایر عکس‌ها کم و کسر نداشته باشد. در واقع عکسی را به من و همسرم نشان داده و اصرار دارد که همان سفره را بچینیم.
وی که خود را از قشر کارگر جامعه معرفی می‌کند، می‌افزاید: من به دخترم بابت این درخواست خرده نمی گیرم. او کودک است و سفره شب یلدا را حالا معیاری برای مقایسه خود می‌داند، اما از معلمی که این پیشنهاد را مطرح کرده گلایه دارم. قرار نیست معلم‌ها به جای آموزش مبانی درست زندگی به فرزندان ما تجمل‌گرایی بیاموزند.
این گلایه را در حرف‌های برخی والدین دیگر نیز می‌توان شنید. حتی پیش از انتشار عکس‌های شب یلدا، در قالب برخی گلایه‌های شهروندی به صفحه‌های کاربران در فضای مجازی نیز کشیده شده است. روح‌الله شجاعی کیاسری فعال رسانه‌ای و گرافیست در استوری صفحه اینستاگرام خود اضطراب و دغدغه پدری را که در دو شیفت مشغول کار است بابت همین درخواست معلم فرزندش منتشر کرده است. در استوری دیگری نیز یک شهروند دیگر به احترام خانواده‌های کم‌بضاعت خواستار منتشر نکردن تصاویر سفره‌های شب یلدا شد.
شرایط دشوار اقتصادی سبب شده که برپایی یک سفره یلدایی با حداقل‌های مورد نیاز در توان برخی خانواده‌ها نباشد. کمترین هزینه تهیه و برپایی سفره شب یلدا برای یک خانواده چهار نفره در شرایط کنونی به استناد گزارشی که روزنامه ایران روز ۲۸ آذر منتشر کرد ۴۷۸ هزار تومان است و این مبلغ برای بسیاری از خانواده‌های کم‌بضاعت قابل توجه است. به این هزینه‌ها همان‌طور که گفته شد باید برخی هزینه‌های جنبی مانند سفره‌آرایی را هم در برخی موارد افزود.
مخالفت آموزش و پرورش با انتشار تصویر سفره‌های یلدا
در حالی که برخی معلم‌ها درخواست یا پیشنهاد تهیه عکس از سفره یلدای خانه‌های دانش‌آموزان را مطرح کرده‌اند، مدیرکل آموزش و پرورش مازندران مطرح شدن این درخواست توسط معلمان را خلاف اصول تربیتی و حفظ حریم خصوصی خانواده‌های دانش‌آموزان می‌داند و به دو دلیل اقتصادی-اجتماعی و مذهبی خواستار پیشگیری از انجام چنین اقدامی توسط مدیران مدارس سراسر استان شد.
علیرضا سعدی‌پور در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: از یک سو در ایام فاطمیه قرار داریم و باید توجه داشته باشیم که شأن و منزلت حضرت فاطمه(س) را در برنامه‌ریزی‌های خود حفظ کنیم. همکاران ما نباید تصمیم‌هایی بگیرند که با ارزش‌های دینی و مذهبی ما مغایرت داشته باشد. از سوی دیگر هم چالش‌های اقتصادی موجود در کشور که به دلیل تحریم‌های ظالمانه شاهد هستیم وضعیت را برای خانواده‌ها دشوار کرده است. هزینه‌سازی برای خانواده‌ها در این شرایط پسندیده نیست.
وی افزود: مدارس نباید در این برهه از زمان به هر دو دلیلی که بیان شد چنین درخواستی از دانش‌آموزان داشته باشند. امروز به همه شهرستان‌ها اطلاع‌رسانی می‌کنیم که شأن و منزلت ایام را حفظ کنند و به وضعیت مالی خانواده‌ها و توقعی که در دانش‌آموزان از والدین‌شان با این درخواست ایجاد می‌شود توجه داشته باشند.
لزوم توجه به مشکلات اقتصادی خانواده‌ها
مدیرکل آموزش و پرورش مازندران تصریح کرد: درست است که یلدا یکی از آداب کهن ما ایرانیان است. اما همکاران ما باید به این مسائل در عین حال که حفظ سنت‌ها مورد تاکید است، خیلی ظریف و درست بپردازند. این درخواست‌ها نوعی بدعت‌گذاری در رسوم ارزشمند فرهنگ ایرانی محسوب می‌شود که با توجه به هدایت کردن دانش‌آموزان به سمت تجمل‌گرایی، الگوی تربیتی خوبی برای دانش‌آموزان نمی‌تواند باشد.
سعدی‌پور می‌گوید: همه ما می‌دانیم که خانواده‌ها از نظر مالی و اقتصادی در یک سطح نیستند. در چنین شرایطی نباید پیشنهادهایی مطرح شود که افزایش فشار مالی به والدین را در پی داشته باشد. تأکید می‌شود که مدیران مدارس و معلم‌ها در سراسر استان موظف هستند نظارت درستی بر این موضوع داشته باشند و از عملی شدن چنین درخواستی که گفته می‌شود مواردی از آن مطرح شده است جلوگیری کنند.
معلم‌ها و اولیای مدارس با توجه به نفوذ و جایگاهی که بین دانش‌آموزان دارند می‌توانند با استفاده از روش‌های درست آموزشی و فرهنگی بدون این که عاملی برای افزایش اضطراب دانش‌آموزان و والدین آن‌ها به دلیل بار مالی چنین درخواست‌هایی باشند، گام‌های مناسبی برای حفظ فرهنگ‌های کهن ایرانی و بومی بردارند. گام‌هایی که با برخی ایده‌های آموزشی، فرهنگی و هنری به جای درخواست ثبت و انتشار عکس سفره یلدا قابل اجراست و علاوه بر پیشگیری از ورود به حریم مالی خانواده‌ها و فشار وارد کردن به آن‌ها، می‌تواند مفاهیم اجتماعی و فرهنگی یلدا را در ذهن دانش‌آموزان نهادینه کند.
- نویسنده :
- منبع :
