سطح باسوادی در استان قم به 97،5 درصد رسیده است

حجت الاسلام محمدرضا قاسمی‌نیا در چهارصد و سیزدهمین نشست بنیاد قم‌پژوهی در موسسه طلوع مهر با عنوان بررسی سطح سوادآموزی پیش از انقلاب با وضعیت موجود در استان قم افزود: سطح باسوادی در گروه‌های سنی مختلف 10 تا 49 سال و شش سال بالاتر رشد قابل توجهی داشته است.
وی خاطر نشان کرد: در سال 57- 58 میزان باسوادی در استان قم تنها 47 درصد بوده است که با توجه به توفیقات روز افزودن در نهضت‌های سواد آموزی پس از انقلاب تاکنون بیش از 50 درصد رشد حاصل شده است.
وی ادامه داد: بر اساس آمارهای ثبت شده در سالهای قبل از انقلاب جمعیت قم حدود 315 تا 320 هزار بوده است و حدود 47 درصد باسواد بوده‌اند ولی اکنون میزان باسوادی به 50 درصد رشد رسیده است.
حجت الاسلام قاسمی‌نیا با اشاره به اینکه اولویت فعالیت‌های نهضت سواد آموزی بیسوادان گروه سنی 10 تا 49 سال است گفت: رشد باسوادی زنان از 34 درصد به 87 درصد رسیده که این میزان رشد 53 درصدی را در بخش باسوادی زنان رقم زده است و در بخش مردان نیز از 64 درصد به 93 درصد در سال جدید تخمین زده شده است که به رشد 29 درصدی در این بخش دست یافته‌ایم.
وی ادامه داد: در سطح شهری نیز از 53 درصد جمعیت باسواد استان قم در اوایل انقلاب میزبان باسوادی با رشد 37 درصدی به حدود 90 درصد رسیده و در سطح روستاها نیز از 30 درصد به 80 درصد رسیده است.
وی تصریح کرد: پس از انقلاب و تشکیل نهضت سوادآموزی توجه ویژه‌ای به عدالت آموزشی فارغ از شهر و روستا و جنسیت شده و اکنون نیز در بیانیه گام دوم انقلاب و تاکیدات مقام معظم رهبری به صراحت بیان شده است.
به گفته وی مهاجرپذیری یکی از شاخصه و ویژگی‌های استان قم است که در خصوص سوادآموزی اتباع خارجی نیز مورد توجه قرار گرفتند و بر اساس آخرین آمار اعلام شده سرشماری نفوس و مسکن در سال 95 باسوادی غیرایرانی ها در سطح کشور 72 درصد است در حالی که در همان سال 84 درصد باسواد غیرایرانی در قم زندگی می‌کردند که بیش از 12 درصد نسبت به سطح کشوری اتباع خارجی باسواد در قم حضور دارند.
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش استان قم از شناسایی 135 تا 140 نفر در این استان خبر داد که از نهضت سوادآموزی در بزرگسالی آغاز کردند و اکنون به مدارج عالی علمی مختلف مانند پزشکی، هیات های علمی، اساتید دانشگاه، اساتید حوزه و کارآفرین رسیده‌اند که این امر یکی از برکات و ثمرات نهضت سوادآموزی بوده است.
قاسمی‌نیا اضافه کرد: باید چهره‌های موفق سوادآموزی موضوع مستندسازی هنرمندان قرار گیرند و به عنوان الگویی موفق برای جامعه معرفی شوند و همچنین طرحی برای شناسایی استعدادهای برتر در بین سوادآموزان به سازمان ارائه کرده‌ایم.
وی تاکید کرد: هرجایی که آموزش در دستور کار و اولویت مسئولان قرار گیرد توفیقات زیادی حاصل می‌شود بنابراین فرهیختگان، اساتید حوزه و دانشگاه و قشر تحصیلکرده جامعه آموزش را در رأس کارهای خود قرار دهند و به آموزش‌های همگانی، عمومی و پایه بپردازند که رشد و توسعه کشور از مسیر آموزش می‌گذرد.
وی با اشاره به خطبه 478 نهج البلاغه مبنی بر تاکیدات حضرت علی(ع) درخصوص سوادآموزی، آموزش و یادگیری افزود: عالمان نقش محوری در رشد سوادآموزی و فرهنگ یادگیری در جامعه دارند و بیش از آنکه فرد بی‌سواد نیاز به سوادآموزی دارد، فرد باسواد نیاز به آموزش دیگران دارند؛ چراکه یک فرد بی‌سواد هم آسیب‌رسان است، هم آسیب‌دیده و آسیب‌پذیر بنابراین فرد باسواد برای آنکه در جامعه بدون آسیب زندگی کند نیاز به تعلیم دیگران نیز دارد.
وی ادامه داد: در سال‌های اول انقلاب چند نهاد به دستور امام خمینی(ره) ایجاد و راه اندازی شد که یکی از آن نهادها، نهضت سوادآموزی بود که ایشان فرمان تأسیس نهضت را در دوره‌ای که در قم حضور داشتند صادر کردند و فرمان تأسیس نهضت سوادآموزی در 7 دیماه سال 58 صادر شد و آموزش را از خانه و بیت خود آغاز کردند که کسانی که سواد داشتند باید به افرادی که بی‌سواد بودند آموزش می‌دادند.
قاسمی‌نیا با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب که سوادآموزی را جریان مهم فرهنگی می‌دانند، گفت: از ابتدای تشکیل نهضت سوادآموزی تا امروز 422 هزار نفر در طرح‌ها و برنامه‌های نهضت سوادآموزی در گروه‌های سنی مختلف حضور داشتند و در کنار علم آموزی و تاکید بر آموزش مسائل دینی و اسلامی و روخوانی قرآن بوده است.
وی آموزش به بی‌سوادان را در سه دوره سوادآموزی، انتقال و دوره تحکیم سواد ذکر کرد و افزود: در 400 ساعت دوره سوادآموزی چهار ماده درسی آموزش داده می‌شود که پس از گذراندن این دوره مدرکی معادل سوم ابتدایی به افراد داده می‌شود که افراد می‌توانند ادامه تحصیل بدهند و وارد دوره انتقال شوند که در این دوره هشت ماده درسی طی آن 600 ساعت آموزش حضوری و 200 ساعت آموزش غیرحضوری دریافت می‌کنند و مدرک آن معادل پایان ششم ابتدایی است و در دوره تحکیم نیز به تثبیت و تعمیق سواد نوآموزان پرداخته می‌شود که شامل 70 ساعت آموزش حضوری و 130 ساعت آموزش غیرحضوری است.
وی در ادامه سخنان خود جای دوره تحکیم را در نظام آموزشی خالی دانست که باید در سطوح مختلف مورد توجه قرار گیرد چراکه با اجرای این طرح آموزش‌ها در ذهن افراد مادم العمر می‌شود و فراموش نمی‌گردد و لزوم استفاده از این دوره‌ها به خصوص در ایام کرونا و پساکرونا بسیار احساس می‌شود.
حجت الاسلام قاسمی‌نیا اضافه کرد: برای دوران پساکرونا باید برنامه ریزی های دقیقی صورت گیرد که با توجه به کیفیت پایین آموزش‌ها در دوران کرونا و در قالب آموزش‌های مجازی بتوان کیفیت یادگیری و دانش‌افزایی دانش آموزان را ارتقا داد و پایه‌های علمی آنان را برای سال‌های آینده تحصیلی تحکیم نمود.
وی بیان داشت: در ایام کرونا آموزش‌ها بسیار عقب افتاد و مدت از دست رفته هیچگاه باز نمی‌کردد و این عقب افتادگی‌ها جبران نمی‌شود و با توجه به افق 1404 و برنامه توسعه 20 ساله کشور باید با تلاش بیشتری سعی شود تا خسارت‌های ناشی از کرونا به نظام آموزشی را کم کرد.
وی در بخش دیگری از سخنان به معضل کودکان کار اشاره کرد و گفت: برخی از کودکان به دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی علی رغم علاقه به مدرسه و سوادآموزی مجبورند تا برای تأمین اقتصاد خانواده کار کنند و در نتیجه از تحصیل در دوره سنی خود باز می‌مانند باید با برنامه‌ریزی این کودکان را به مدارس بازگرداند و توجه ویژه‌ای به این قشر از کودکان شود؛ چراکه حتی یک کودک بازمانده از تحصیل نیز برای جامعه آسیب و خسارت است.
وی با اشاره به جایگاه خوب نهضت سوادآموزی استان قم در سطح کشور گفت: قم تاکنون در شاخص‌ها و ارزیابی‌های مختلف 47 رتبه برتر را کسب کرده است.
حجت الاسلام قاسمی‌نیا یادآور شد: اساسنامه نهضت سوادآموزی در سال 63 در مجلس شورای اسلامی مصوب باشد و تا سال 90 به صورت اداره کل فعالیت می‌کرد ولی از اردیبهشت ماه سال 90 در قالب یکی از معاونت‌های اداره کل آموزش و پرورش استان‌ها به فعالیت خود ادامه داد و تاکنون اقدامات متنوعی در راستای اهداف خود انجام داده است برای نمونه می‌توان به تألیف کتاب فرهنگ اسلامی یکی از 6 کتاب دوره انتقال اشاره کرد که توسط استان قم برای کل کشور تألیف شده است.
وی تهیه، تولید و ترجمه قرآن کریم به زبان سهل و ساده ویژه بزرگسالان کم سواد غیرمحصل در دست اقدام است که با همکاری ستاد تفسیر و ترجمه قرآن کریم انجام می‌شود که نتیجه کار برای سطح ملی و همه استان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی در ادامه سخنان خود افزود: طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن حدود 250 تا 300 هزار نفر در گروه بزرگسالان کم سواد غیرمحصل قرار گرفتند ولی متاسفانه هیچ کتابخانه و کتاب‌فروشی کتابی متناسب با این جامعه نسبتاً بزرگ در استان ندارد و خود نهضت سوادآموزی کتاب‌های مورد نیاز این قشر را تهیه و در اختیار کتابخانه‌های عمومی استان و کتابخانه حرم مطهر حضرت معصومه قرار داده شده است که با توجه به علمی و فرهنگی بودن این شهر باید نیازهای کتابخوانی گروه‌های مختلف در جامعه مورد توجه قرار گیرد.
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش استان قم در ادامه توجه به مهارت آموزی علوم جدید چون مهارت ICDL در کنار علم آموزی مورد توجه قرار گرفته است و اکنون حدود 6 سال است کمه این مهارت‌ها با توجه به گسترش فضای مجازی و انتقال اطلاعات در فضای سایبری در مواد درسی سوادآموزان قرار گرفته است.
قاسمی‌نیا با اشاره به دیگر طرح‌ها و برنامه‌های نهضت سوادآموزی استان قم افزود: استان قم برای نخستین بار از ظرفیت صدای مرکز قم برای آموزش استفاده کرد تا سوادآموزان در شهر و روستا و مناطق محروم و دورافتاده بتوانند از این آموزش‌ها استفاده کنند و در این زمینه 98 برنامه تهیه و پخش شد.
وی تهیه 620 فیلم آموزشی، اجرای طرح خواندن با خانواده، حلقه‌های کتاب و کتابخوانی، تولید کتاب و برنامه‌های متنوع تلویزیونی، کتابخانه سیار، سوادآموزی مددجویان بهزیستی و کمیته امداد و زندانیان و نیز ایجاد مراکز یادگیری محلی را از دیگر اقدامات سوادآموزی استان قم عنوان کرد.
وی در ادامه افزود: از میان 179 شهید نهضت سوادآموزی پنج شهید برای استان قم بوده‌اند که زندگی آنان باید به عنوان الگو به جامعه معرفی شود.
قاسمی‌نیا با تاکید بر تحقیق و پژوهش و اهمیت آن افزود: تاکنون 17 پژوهش در استان انجام شده که همه اجرایی شده است.
در پایان نشست به سوالاتی مطرح شد که حجت الاسلام قاسمی‌نیا به آنها پاسخ دادند.