آدرس غلط درباره دیدار وزرای خارجه ایران و قطر

محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر امروز به تهران سفر می‌کند تا با حسین امیرعبداللهیان، همتای ایرانی خود دیدار و گفتگو کند. این در حالی است که وزرای خارجه سه شنبه شب هم با هم تلفنی گفتگو کرده بودند. وزرای خارجه ایران و قطر از زمان انتصاب امیرعبداللهیان به عنوان وزیر امور خارجه چندین بار تا به حال گفتگو کرده‌اند.
حمیدرضا دهقانی، سفیر ایران در دوحه پس از گفتگوی تلفنی سه شنبه شب، در توییتی نوشت: «روابط که نزدیک باشد، تحولات که سریع باشد، موضوع که مهم باشد، در یک شب دو تماس تلفنی برقرار می شود.»
هر چند که دوحه و تهران روابط خوب و نزدیکی را تجربه می‌کنند، اما سفر این مقام قطری در بحبوحه بحث‌ها درباره گمانه مذاکره یا عدم مذاکره با آمریکا در وین، باعث دامن زدن به برداشت‌های نادرستی درباره این سفر شده است. عده.ای تلاش می کنند که این سفر را دارای ماهیت میانجیگرانه معرفی کنند تا بحث مذاکره مستقیم با آمریکا زمینه بیشتری پیدا کند.
عدم مذاکره مستقیم ایران با آمریکا امری است که دلایل متقن و مستحکمی داشته و بر مبنای واقعیتی غیرقابل انکار است. این واقعیت با صرف ظهور میانجیگران یا ژست میانجیگری از بین نمی رود. 
آمریکا تا زمانی که به تعهدات خود در برحام برنگردد، حضورش در جلسات کمیسیون مشترک موضوعیتی ندارد. بنابراین ریشه رفع مشکل، نه در میانجیگری بلکه در بازگشت به تمامی تعهدات برجامی است.
به نظر می رسد که مقامات قطری نیز به خوبی از نکات فوق آگاه هستند، اما شاید با رد نکردن گمانه های مربوط به میانجیگری بیشتر به دنبال کسب اعتبار از محل آن هستند. چرا که همانطور که پیشتر گفته شد، بحث میانجیگری الان نه نسبتی با واقعیت دارد و هم اینکه توان و سابقه قطر در این خصوص، موید چنین گمانه ای نیست.
ایران اخیرا تعاملات و تبادلات منطقه ای خود را در راستای سیاست خارجی متوازن دولت سیزدهم افزایش داده است.بر همین اساس، یا مقامات کشورهای منطقه‌ای به تهران آمده اند، یا از طریق سفر مقامات کشورمان گفتگوهایی با این کشورها بوده است. این تعاملات از تلاش برای تدوین همکاری های جامع و مدون گرفته تا رفع تنش های منطقه ای را شامل شده است.
طبیعتا قطر نیز تلاش می کند که از این جریان منطقه ای عقب نمانده و خود را به عنوان یک بازیگر دارای نقش در منطقه حفظ و تقویت کند. به ویژه اینکه دوحه در دوران جدید همچنان خود را در رقابت نسبی با ابوظبی و ریاض می بیند.
اما تماس های وزیر خارجه قطر با همتای آمریکا و سفر آتی امیر قطر به آمریکا برای دیدار با رئیس جمهور آمریکا باعث شده است که تصور نادرستی از ظرفیت های سفر مقام قطری به تهران به وجود آید.
سفر امیر قطر به واشنگتن
درباره سفر امیر قطر به واشنگتن باید گفت که یکی از مهمترین محورهای مورد بحث طرفین در آمریکا مربوط به موضوعات گازی و تغییر موازنه در مناقشه اوکراین به نفع آمریکاست.
واشنگتن تلاش می کند تا گاز قطر را به عنوان یکی از آلترناتیوهای گاز مورد نیاز اروپا در نظر بگیرد و از این محل، از میزان وابستگی اروپا به مسکو بکاهد.
در نهایت آمریکا با چنین طراحی به دنبال تغییر کفه ترازو در اوکراین به نفع خود و به ضرر روسیه است. به ویژه اینکه آمریکا و ناتو شب گذشته، به درخواست های امنیتی روسیه درباره اوکراین جواب رد دادند.
برگزاری اجلاس اوپک
از طرفی قرار است که اجلاس اوپک گازی در سوم اسفند در قطر برگزار شود. قطر نیز به نوبه خود به دنبال بازی با این برگ در سفر به آمریکاست تا ما به ازاهای مورد نظر خود را در قبال هماهنگی با آمریکا کسب کند.
یکی از موضوعات مهم دیگر در گفتگوهای دوحه و واشنگتن موضوع افغانستان است. وزارت خارجه آمریکا در خبری که درباره مذاکره تلفنی وزرای خارجه آمریکا و قطر در 24 ژانویه منتشر کرد به صراحت به موضوع افغانستان به عنوان محور کلیدی در گفتگوی دو وزیر اشاره کرد.نقش دوحه در میزبانی گفتگوهای طالبان و آمریکا چنین گمانه ای را تایید می کند.
اما آنچه که شاید بهتر هست و انتظار می رود گفتگوهای امروز در تهران بر آن متمرکز باشد، تمرکز بر موضوعات دوجانبه و منطقه ای است.
روابط تهران-دوحه، با وجود همکاری ایران با قطر در دوران تحریم ایران کشور از سوی عربستان سعودی و شرکایش، همچنان حجم مناسبی را ندارد. این موضوع، با توجه به اولویت بخشی دولت سیزدهم بر همکاری های منطقه ای می تواند یکی از محورهای مهم دیدار امروز باشد.