سفر گروسی به اسراییل خلاف نص صریح اساسنامه و NPT بود

رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اقدامات و رفتارهای اخیر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رابطه با مذاکرات فنی و سفر به سرزمین‌های اشغالی اظهار کرد: سفر گروسی برای من به عنوان یک تحلیلگر تعجب‌آور بود. اسراییل یکی از بازیگرانی است که سلاح هسته‌ای دارد و بر خلاف هند و پاکستان که داشتن سلاح هسته‌ای را قبول کردند اما او این را هم اعلام نکرده است. هند بعد از ۲۰۰۵ بخشی از برنامه هسته‌ای خود را به روی آژانس گشود و پاکستان هم به طور محدود با آژانس همکاری کرد. اما اسراییل نه داشتن سلاح را پذیرفته و نه حاضر به همکاری با آژانس شده است. از این رو اینکه مهمترین مدیرکل نظارتی و پادمانی انرژی اتمی در سطح سازمان‌های بین‌المللی به اسراییل می‌رود و در آنجا درباره ایران صحبت کند؛ این کاملا بی‌طرفی او را زیر سوال می‌برد.
وی ادامه داد: اسراییل علیه برنامه و تاسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران به عنوان یک کشور عضو ان پی تی، تهدیداتی را مطرح کرده است و سفر به اسراییل خلاف نص صریح اساسنامه و پیمان ان پی تی است که می گوید در برابر صرف نظر کردن کشورها از دستیابی به سلاح اتمی به آنها تضمین می‌دهد، فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیزشان امنیت داشته باشد و اسرار تجاری آنها حفظ شود و این از اصول قطعی ان پی تی است.
این کارشناس مسایل بین‌الملل افزود: از طرفی سفر گروسی به اسراییل در حالی انجام شد که مقامات این رژیم صراحتا در ۲۰۱۸ گفتند اسنادی را از ایران دزدیده‌اند و ایران را هم صراحتا به حمله هسته‌ای تهدید کردند.
قهرمان‌پور با اشاره به حملات به تاسیسات هسته‌ای اوزیراک در عراق و دیرالزور سوریه گفت: در این وقایع این مساله به صورت جدی در داخل آژانس مطرح شد و بر سر آن اختلاف اساسی پیش آمد که چه تضمینی است که فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای عضو امنیت داشته باشد. در داستان حمله اسراییل به اوزیراک اختلاف جدی پیش آمد و آمریکا حتی در جلسات آژانس شرکت نکرد و پرداخت پول به آژانس را نیز متوقف کرد.
وی سفر گروسی به اسراییل در حالی که آنها به صراحت دزدیده شدن اسناد یک عضو ان پی تی را اعتراف کرده‌اند، خلاف رویه و رفتار مدیرکل‌های سابق و روند کار اژانس دانست و گفت: مدیرکل نباید به سرزمین بازیگرانی که ان پی تی را قبول ندارند، سفر داشته باشد. از این رو سفر گروسی به اسراییل نه تنها از سوی ایران که از سوی بسیاری از تحلیل‌گران خلع سلاح مورد انتقاد قرار گرفته است.
این کارشناس مسایل بین‌الملل در پاسخ به این که گروسی در مصاحبه با سی ان ان اعلام کرده است که اقدامات واکنشی ایران به تصویب قطعنامه در شورای حکام موجب می شود که مذاکرات فنی در چارچوب برجام مجدد انجام شود، به نظر می‌آید مدیرکل آژانس بدش نمی‌آید که مذاکرات طولانی و با مانع بیشتری به ویژه در سطح فنی هسته‌ای مواجه شود و اساسا در این راستا گام برمی‌دارد؟ به نظر شما آیا گروسی دنبال اخلال در مذاکرات در راستای اهداف اسراییل است؟ گفت: کسانی که با ادبیات حقوقی در چارچوب آژانس و شورای حکام آشنا هستند می‌دانند که قطعنامه صادر شده درباره ایران در شورای حکام در چارچوب برجام نیست، یعنی یک خط موازی با برجام درست کرده به اسم تعهدات پادمانی تا هم از ناحیه برجام و هم موافقت‌نامه پادمان به ایران فشار آوردند.
قهرمان‌پور اظهار کرد: اسناد اسراییل مربوط به فعالیت‌های گذشته ایران است و چون این فعالیت‌ها در چارچوب پی ام دی حل شده است، دیگر نباید درباره این موضوعات بحثی صورت گیرد اما گروسی تاکید دارد چهار مکان مورد مناقشه ذیل پادمان است، نه برجام در حالی که می‌دانیم این چهار مکان مربوط به فعالیت‌های گذشته است. نکته دیگر اینکه در برخی گزارش‌ها آمده است که اسراییل اسناد نزدیک به ۱۷ مکان را به آژانس داده است از این رو ایران نگران است که اگر درباره این سه چهار تا موضوع با آژانس مماشات کند، در مرحله بعدی چهار مکان دیگر را روی میز می‌گذارند.
وی ادامه داد: معتقدم با وجود اینکه ممکن است در آژانس نیات بدی درباره خارج کردن مذاکرات وین از ریل وجود داشته باشد، اما توافق نهایی در بیرون از آژانس خواهد بود و اگر ایران بتواند فضای بیرون آژانس را به نفع خودش مدیریت کند، آژانس مثل گذشته نمی‌تواند اخلالی در روند توافق ایجاد کند.
این کارشناس مسایل بین‌الملل تصریح کرد: لابی اسراییل همیشه بوده است و از طرفی آمریکا هر وقت به نفعش بوده به این لابی بها داده است و هر وقت با منافعش همسویی نداشته، چندان به آن پر و بال نداده است. قطعنامه صادر شده درباره ایران در شورای حکام الزاما به معنای این نیست که جریان قدرتمندی می‌خواهد در مسیر مذاکرات برجامی سنگ‌اندازی کند، معتقدم این اتفاقات بیشتر ناشی از فرایند کار و اتفاقاتی است که در مذاکرات برجامی در جریان است.
وی در پاسخ به این که پس باید نتیجه بگیریم که آمریکا و اروپا هم با سفر گروسی و تحولات اخیر همسو و همراه هستند؟ گفت: آمریکا و اروپا می‌خواهند به ایران فشار بیاورند. به نظرم آمریکا عمدا به سمت قطعنامه علیه ایران رفت که پیام بفرستد و بگوید تحت فشار لابی اسراییل و جمهوری خواهان در داخل هستم و از سویی به قول خودشان بگویند که پنجره دیپلماسی همیشه باز نیست.
قهرمان‌پور در رابطه با رفتار سیاسی اروپایی ها در بحث قطعنامه شورای حکام خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها واقعا به احیای برجام نیاز دارند اما مساله این است که هزینه لازم برای احیای آن و جلب نظر ایران را نمی خواهند پرداخت کنند. برای آنها بهتر است در شرایطی که درگیر بحران اوکراین و مساله انرژی هستند بتوانند ایران را به صف فروشندگان نفت و گاز وارد کنند اما مشخص است که آنها حاضر نیستند هزینه لازم را بپردازند.