محمد جواد ظریف در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی مسائل سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی بیان کرد: امروز دنیا شاهد یک تحول عمده در روابط بین‌الملل است که شاید از ۱۰۰ سال پیش و لااقل از ۷۰ سال گذشته و بعد از پایان جنگ جهانی دوم بی‌سابقه است. این تغییرات در روابط بین‌المللی بنیادی بوده و ماهیت بسیاری از مفاهیم در روابط بین‌الملل در حال تغییر است.
وزیر خارجه در ادامه اظهار کرد: از پایان امپراطوری شرق این تحول آغاز شد و غربی‌ها فکر می‌کردند پایان امپراطوری شرق یعنی پیروزی جبهه غرب، اما به زودی فهمیدند شرایط جدیدی بر روابط بین‌الملل حاکم شده و آنها اشتباه برداشتی در دهه ۹۰ میلادی داشتند که هنوز غرب تاوان آن اشتباه را می‌پردازد. آنچه که در شرایط گذار بین‌الملل حائز اهمیت است و ما حدود ۳۰ سال است که در آن قرار داریم، فهم دقیق و عدم اشتباه است. هر کشوری که در شرایط گذار در تاریخ دچار اشتباه شده است با شکست روبرو شده است. متاسفانه ایران نیز در تاریخ معاصر و در دوران قبل از انقلاب نتوانسته نقش بسزایی را در شرایط گذار ایفا کند و فرصت‌ها را از دست داده است، چرا که جهت‌گیری جهانی را نشناخته و از انسجام داخلی بهره‌مند نبوده است. در شرایط گذار با تدبیر و شجاعت می‌توان کشور را به گونه‌ای مدیریت کرد که به نفع منافع کشور حرکت کنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه با اشاره به دو مشخصه مهم شرایط گذار تصریح کرد: سیالیت همه جامعه و تحول در مفاهیم یکی از مشخصه‌های مهم شرایط گذار است. امروز جهان از سمتی که همه اتفاق‌ها در غرب رقم می‌خورد و در واقع جهان غرب محور بود به سمت جهان پساغربی که دیگر غرب محور همه تحولات نیست در حال حرکت است. مفاهیم بین‌المللی و روابط سیاسی دچار تحول بنیادین شده است و مفاهیم جدیدی جایگزین شده که فرصت ویژه‌ای را برای کشورهایی نظیر جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است.
ظریف ادامه داد: امام خمینی (ره) اولین فردی بود که این تحول را تشخیص داد و در نامه امام خمینی (ره) به گورباچف این آگاهی ایشان مشخص است. بعد از امام خمینی (ره) نیز مقام معظم رهبری این مسیر را ادامه داد. امروز آنچه که دچار تحول شده است بحث امنیت و قدرت است، در واقع مفاهیم جدیدی می‌تواند امنیت ساز باشد. دیگر جهان فقط غرب نیست و شاهد اختلافات و جنگ داخلی در غرب هستیم.
وی در ادامه تاکید کرد: ما شاهد شکل گرفتن قدرت‌های غیرغربی نظیر چین هستیم و این امر باعث نگرانی آمریکا شده است. امروز آمریکا به عنوان یک قدرت ارتجاعی تلاش می‌کند تا شرایط گذشته را که به نفع آمریکا بوده است حفظ کند. آمریکا به دنبال امنیتی کردن تمام دنیا است. همانطور که می‌بینیم آمریکا حتی کرونا را نیز امنیتی کرده و با چین برخورد امنیتی دارد. گرچه برخی تئوری‌ها در خصوص امنیتی بودن کرونا وجود دارد، اما آمریکا به دنبال چیز دیگری است. آمریکا به دنبال این است تا جمهوری اسلامی ایران که به عنوان یک قدرت در شرایط جدید بین‌المللی برآمده است، را امنیتی کند. اما امروز فضایی برای کنشگری ایران به وجود آمده است.
ظریف در ادامه با تاکید بر این‌که امروز هر کشوری با شناخت درست می‌تواند به عنوان یک قدرت کنشگر در جامعه بین‌الملل تاثیرگذار باشد، بیان کرد: ما باید بپذیریم که کنشگر بوده و تاثیرگذار هستیم. امروز نه تنها کشورها بلکه یک فرد نیز می‌تواند در تحولات بین‌المللی تاثیرگذار باشد. جمهوری اسلامی ایران یک قدرت در حال برآمدن است به همین دلیل است که آمریکا یک جنگ تمام عیار علیه جمهوری اسلامی ایران به راه انداخته است.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اهدافی که آمریکا در جنگ تمام عیار خود علیه ایران دنبال می‌کند، اظهار کرد: آمریکا در این جنگ به دنبال چندین هدف است که مهم‌ترین آن این است که از ایران یک تهدید امنیتی ایجاد کند. آنگاه موضوع ایران به مکان‌ها و حوزه‌هایی که آمریکا در آن قدرت دارد مثل شورای امنیت کشیده می‌شود. یکی از اقداماتی که در دولت اوباما رخ داد این بود که ضرب‌های اقتصادی جهانی را امنیتی کرد و بحث مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را به میان کشید و توانست دنیا را در یک حوزه‌هایی درگیر کند و قدرت ویژه‌ای به نظام اقتصادی آْمریکا ببخشد. جمهوری اسلامی ایران در این میان باید به درستی عمل کند.
ظریف در ادامه خاطرنشان کرد: دومین هدفی که آمریکا دنبال می‌کند اجماع‌سازی علیه ایران است. از دی‌ماه سال 1396 تا هفته گذشته چهار جلسه ویژه در شورای امنیت با فشار آمریکا برای فشار بر ایران برگزار شده است. در بهمن‌ماه سال 1396 در خصوص اغتشاشات اولین جلسه برگزار شد. جلسه بعدی با حضور پمپئو برگزار شد و جلسه‌ای دیگر با حضور دونالد ترامپ برگزار شده بود و جلسه آخر نیز هفته گذشته برگزار شد. در جلسه اولی که آمریکا برای اغتشاشات برگزار کرد همه اعضای شورای امنیت، آمریکا را در خصوص برجام محکوم کردند. در جلسه هفته گذشته نیز همه اصرار کردند که برجام درست بوده و آمریکا سیاست غلطی را دنبال کرده است.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه اظهار کرد: سومین هدفی که آمریکا علیه ایران دنبال می‌کند روایت‌سازی‌های جعلی از ایران در منطقه است دنیا باید بداند که هدف آمریکا چیست تا گرفتار آن نشود. مهم‌ترین هدف آمریکا جدا کردن مردم از حاکمیت و ناکارآمد نشان دادن نظام و مشروعیت‌زدایی از نظام است. در کتاب بولتون نیز به وضوح روشن است که در پشت سیاست فشار حداکثری آمریکا این اهداف نهفته است، اما آنچه که امروز از هر چیزی برای رویارویی با آمریکا مهم‌تر است انسجام درونی است. سیاست خارجی حوزه دعوای جناحی نیست به همین دلیل است که سیاست خارجی در چهارچوب اهداف کلی نظام در اختیارات رهبری قرار دارد تا از دوگانه‌سازی و دعوای جناحی اجتناب شود. تمرکز ایران باید در منطقه بوده و تولید کننده امنیت، ثبات و توسعه برای همسایگان خود باشد. همسایگان ما باید احساس کنند که بهترین روابط را با ایران دارند.
ظریف در ادامه با اشاره به بهبود روابط ایران با همسایگان خود بیان کرد: ما امروز بهترین روابط را با ترکیه، روسیه، افغانستان، پاکستان و عراق داشته‌ایم و تعداد سفرهای بنده به این کشورها چندین برابر سایر کشورها می‌باشد. نشست روند آستانه بیشترین تاثیر را در آرامش سوریه داشته است. کنوانسیون دریای خزر در قالب همسایگی و با حفظ حقوق مردم ایران در دریای خزر شکل گرفت ما باید سیاست تخلیه قدرت استراتژیک ایران در منطقه را از سوی آمریکا با بهبود روابط با همسایگان‌مان پاسخ دهیم.
وی ادامه داد: ایران ضمن حفظ سیاست همه جانبه و نشستن در برابر 6 قدرت جهانی و به قول آقای دونالد ترامپ کلاه گذاشتن بر سر آنها در عین حال با اقتدار با چین روابط خود را گسترش داد و اکنون ما در راستای قرارداد 25 ساله با چین هستیم و در این قرارداد هیچ موضوع مخفی وجود ندارد. زمانی که آقای شی با رهبری دیدار کردند بحث این قرارداد مطرح شد زمانی که بنده پیش نویس آن را به چین بردم باز هم اعلام شد. زمانی که چین به پیش‌نویس ما پاسخ داد باز هم اعلام کردیم، زمانی که در دولت چارچوب پیش‌نویس بررسی شد اعلام شد و هرگاه به توافق برسیم با شفافیت کامل اعلام خواهیم کرد. محل‌های قدرت دنیا در حال تغییر است. ما باید واقعیت‌های تحول بین‌المللی را بشناسیم و در شرایط گذار از جهان غرب به جهان پساغربی با اعتماد به نفس تصمیم درستی اعمال کنیم.
ظریف در ادامه با اشاره به تلاش‌ها برای باز نگه داشتن شریان اقتصادی کشور بیان کرد: باز نگه داشتن شریان اقتصادی کشور با توجه به اقدامات زورمدارانه اقتصادی آمریکا و به عبارت دیگر تروریسم اقتصادی آمریکا در اولویت ما قرار دارد. ما به دنبال تحول در موجودیت سیاسی – امنیتی وزارت خارجه به سمت سیاسی – امنیتی و اقتصادی هستیم، اما قبول کنید که این تغییر سخت می‌باشد، چرا که شاکله فکری در وزارت خارجه در قالب سیاسی – امنیتی است. ما از ابتدا تلاش کردیم که سیاست‌های خارجی به معیشت مردم کمک کند یا حداقل باری بر دوش مردم نباشد به همین منظور معاونت اقتصادی در وزارت امور خارجه شکل گرفت.
وی در ادامه با اشاره به اهداف اقتصادی وزارت امور خارجه تصریح کرد: تجارت با شرق و سیاست صادرات محور برای جهش تولید در اولویت ما است. ما باید صادرات داشته باشیم تولید برای بازار داخل اشتغال مدنظر رهبری را فراهم نخواهد کرد. اقداماتی که ما انجام دادیم در راستای رفع موانع صادرات کالا و خدمات بوده است. یکی از مشکلاتی که ما در توسعه صادرات داشته‌ایم بحث ضمانت‌نامه‌ها بود که صادر کنندگان از این مشکل رنج می‌بردند.
ظریف در ادامه تاکید کرد: از سوی دیگر ما به دنبال شناسایی فرصت‌های خارجی هستیم و فرصت‌های خارجی را به بخش داخلی ارائه می‌دهیم در مرحله‌ی بعدی توانمندی‌های داخلی به خارج معرفی می‌شود یکی دیگر از حوزه‌هایی که بسیار در آن فعال بودیم بحث بازکردن کریدورهای ارتباطی ایران است یکی از مفاد مهم توافق‌نامه با چین بازگرداندن ایران به پروژه راه ابریشم است. از سوی دیگر ما به ظرفیت‌های استانی نیز توجه داشته‌ایم. در بخش اقتصادی ما یک اداره به این حوزه اختصاص یافته است.
وزیر امور خارجه در پایان اظهار کرد: شرایط دنیا در حال تحول است و ایران این توانایی را دارد که در این شرایط نقش مهمی ایفا کند، اما باید انسجام داخلی داشته باشیم. ما در وزارت خارجه در خدمت شما هستیم و در وزارت خارجه حزبی شدن به معنای پایان حضور است، همانطور که ما بهترین روابط را با حاج قاسم سلیمانی داشتیم و من هر هفته با ایشان جلسه داشتم این امکان وجود دارد که با نمایندگان برای پیشبرد اهداف همکاری داشته باشیم.
- نویسنده :
- منبع : ایسنا
