سرمقاله روزنامه ۱۹ دی شماره ۳۵۳۴ مورخه ۱۲ مهرماه ۱۴۰۱ با عنوان «تفاوت عصر پیامبر(ص) با روزگار ما» به قلم حجت الاسلام والمسلمین رسول جعفریان بدین شرح است:
تعداد کسانی از روشنفکران ایرانی و روحانیون اهل سیاست که نظام سیاسی جدید عالم را به طور واقعی درک کرده و با گوشت و پوستشان درآمیخته باشند، بسیار اندک است و مسلماً سید حسن مدرس یکی از آنهاست.
هرچه انسان، نوشته‌ها و گفته‌های او را در مجلس شورای ملی و موارد دیگر می‌نگرد، در این باره بیشتر تعجب می‌کند. البته که کسی از اشتباه مصون نیست، اما اینجا بحث بر سر درک حقیقت نظام سیاسی جدید پذیرفته شده عالم است. مدرس، مشروطه را با تمام وجود درک کرد و پذیرفت و از آن دفاع کرد و بر اساس آن برابر استبداد هم ایستاد. تحلیل زیر یکی از نکات مهم در تفکر اوست.
مدرس در مجلس چهارم می‌گوید: حاکم و سائس یک جمعیت، باید از مال آن جمعیت، آن جمعیت را اداره کند و جامع اداره کردنش در تحت این دو کلمه است: تعمیر البلاد، تأمین العباد. البته هم تعمیر بلاد مخارج مالی دارد و هم تأمین عباد محتاج به خرج مال است....
این سائس و حاکم یک مرتبه مبعوث و منصوب از جانب خداست و در این صورت باید از روی کتابی که خداوند برای او فرستاده رفتار کند، ولی امروزه این خارج از موضوع ماست و البته دستور از برای آن حاکم و سائس که منصوب از جانب خدا است، همان کتاب آسمانی است.
یک مرتبه مثل زمان ما که این طور پیش آمده است، آن حاکم و سائس منصوب از جانب ملت است، در این صورت وظیفه او اجرای دستوری است که ملت به او می‌دهد و هر دستوری از تعمیر بلاد و تأمین عباد این ملت، یعنی ... موکلین به آن وکیل می‌دهند، باید رفتار کند و آن همین است که شما اسمش را قانون اساسی می‌گذارید. قانون اساسی دستوری [است] که ملت به آن شخص می‌دهد و آن حاکم و سائس، اگر بر طبق آن عمل نکرد، ظالم و متعدی و لازم الدفع است، به واسطه این که وقتی در کار یک شخصی بدون اجازه او دخالت کند، ظالم و غاصب و متعدی و سارق است. پس دستوری که ملت به اداره کنندگان داده، همین قانون اساسی است. (مدرس در پنج دوره تقنینیه، ج ۱، ص ۳۱۶). (جلسه ۱۳۰ مجلس شورای ملی، سنبله ۱۳۰۱).
نگاه سید حسن مدرس در تفاوت زمان پیامبر(ص) و زمان حال، نگاه شگفتی است. البته هر کسی ممکن است از آن تفسیری داشته باشد، اما مدرس، به هر حال روی این تفاوت انگشت می‌نهد.
تعداد کسانی از روشنفکران ایرانی و روحانیون اهل سیاست که نظام سیاسی جدید عالم را به طور واقعی درک کرده و با گوشت و پوستشان درآمیخته باشند، بسیار اندک است و مسلماً سید حسن مدرس یکی از آنهاست.
هرچه انسان، نوشته‌ها و گفته‌های او را در مجلس شورای ملی و موارد دیگر می‌نگرد، در این باره بیشتر تعجب می‌کند. البته که کسی از اشتباه مصون نیست، اما اینجا بحث بر سر درک حقیقت نظام سیاسی جدید پذیرفته شده عالم است. مدرس، مشروطه را با تمام وجود درک کرد و پذیرفت و از آن دفاع کرد و بر اساس آن برابر استبداد هم ایستاد. تحلیل زیر یکی از نکات مهم در تفکر اوست.
مدرس در مجلس چهارم می‌گوید: حاکم و سائس یک جمعیت، باید از مال آن جمعیت، آن جمعیت را اداره کند و جامع اداره کردنش در تحت این دو کلمه است: تعمیر البلاد، تأمین العباد. البته هم تعمیر بلاد مخارج مالی دارد و هم تأمین عباد محتاج به خرج مال است....
این سائس و حاکم یک مرتبه مبعوث و منصوب از جانب خداست و در این صورت باید از روی کتابی که خداوند برای او فرستاده رفتار کند، ولی امروزه این خارج از موضوع ماست و البته دستور از برای آن حاکم و سائس که منصوب از جانب خدا است، همان کتاب آسمانی است.
یک مرتبه مثل زمان ما که این طور پیش آمده است، آن حاکم و سائس منصوب از جانب ملت است، در این صورت وظیفه او اجرای دستوری است که ملت به او می‌دهد و هر دستوری از تعمیر بلاد و تأمین عباد این ملت، یعنی ... موکلین به آن وکیل می‌دهند، باید رفتار کند و آن همین است که شما اسمش را قانون اساسی می‌گذارید. قانون اساسی دستوری [است] که ملت به آن شخص می‌دهد و آن حاکم و سائس، اگر بر طبق آن عمل نکرد، ظالم و متعدی و لازم الدفع است، به واسطه این که وقتی در کار یک شخصی بدون اجازه او دخالت کند، ظالم و غاصب و متعدی و سارق است. پس دستوری که ملت به اداره کنندگان داده، همین قانون اساسی است. (مدرس در پنج دوره تقنینیه، ج ۱، ص ۳۱۶). (جلسه ۱۳۰ مجلس شورای ملی، سنبله ۱۳۰۱).
نگاه سید حسن مدرس در تفاوت زمان پیامبر(ص) و زمان حال، نگاه شگفتی است. البته هر کسی ممکن است از آن تفسیری داشته باشد، اما مدرس، به هر حال روی این تفاوت انگشت می‌نهد.
- نویسنده :
- منبع :
https://19dey.com/news/47582
