چرا باید در هر شرایطی به سینما برویم؟

ذات انسان، همواره دوستدار فرهنگ بوده و است. هیچ انسانی روی کره خاکی وجود ندارد که در دوران‌های مختلف، شیفته یکی از مظاهر فرهنگ نباشد. از سینما، موسیقی و تلویزیون گرفته تا روزنامه، کتاب، تجسمی، نقاشی، مراودات و تعاملات جمعی که گوشه‌هایی از مظاهر فرهنگ است و سنگ‌محک سنجش چگالی فرهنگ یک فرد محسوب می‌شود.
در این میان، سینما از تراز بالایی در سنجش سطح فرهنگ یک فرد و اجتماعی که وی در آن زیست می‌کند، برخوردار است. در دنیای کنونی، سینما به عنوان یکی از ابزارهای سنجش سطح فرهنگی مطرح است که می‌توان از طریق این شاخص، برآوردهای بسیاری را مشخص کرد.
در ایران، پس از افت محسوسی که سینماها به لحاظ مخاطب، در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ تجربه کردند، روند رو به نزولی شکل گرفت. در اواخر دهه ۹۰، سینماها با اقبال نسبتا خوبی از سوی مخاطبان مواجه بودند که سبب شد فروش سالیانه کشور طی ۱۱ ماه سال ۹۸، به ۳۰۰ میلیارد تومان برسد و این رقم، طبق برآوردهای کارشناسانه‌ای بود که آن را برای سینمای ایران مناسب می‌دیدند.
در همین نقطه، کرونا، همه چیز را در تمام جهان به هم ریخت و سبب شد تا در سال ۹۹، میزان فروش سینماها، به ۱۰ میلیارد تومان تقلیل یابد. افت وحشتناکی که هم‌چنان دامن سینماها را در سراسر جهان گرفته و اجازه نداده تا هیچ سینمایی به دوران حیات پیش از آغاز کرونا بازگردد.
در ایران، سینماها طی ۶ ماه نخست امسال، موفق به فروش ۲۶۰ میلیارد تومانی شدند که قرار بود این فرآیند طی ۶ ماهه دوم سال، با برخی تدابیر، رشد محسوسی را تجربه کند اما در این نقطه تلاقی، وقوع ناآرامی‌های اخیر، دوباره همه چیز را به هم ریخت تا سینمایی که در سودای مخاطب ۱۰۰ هزار نفری در طول یک روز بود، به میانگین مخاطب ۱۰ هزار نفری بسنده کند.
حالا اما مدیریت سینما تلاش کرده تا با برخی تدابیر نظیر ارائه بلیت نیم‌بها برای ۲ هفته در سینماهای سراسر کشور، مخاطبان را به سینماها برگرداند اما در این مسیر مشکلاتی فراتر از آنچه در سیستم سینمایی کشور وجود دارد، پنهان است که سبب شده تا نگرش مردم نسبت به سینما، رو به بهبود نباشد.
نگرش منفی را از سینما حذف کنیم
اینکه کسی که تلویزیون دارد، دیگر به سینما نمی‌رود یا این‌قدر مشغله زیاد است که دیگر فرصت سینما رفتن وجود ندارد یا با کمی صبر، فیلم‌ها به شبکه نمایش خانگی می‌آیند و می‌توانیم در خانه به تماشای آن فیلم‌ها بنشینیم یا گران بودن قیمت بلیت، از جمله بهانه‌هایی هستند که سبب تغییر نگرش مردم نسبت به مقوله سینما شده است اما آیا حقیقتا این مولفه‌ها، از جانب مخاطب هوشمند امروزی پذیرفته است یا سینمای ایران در ابتدای قرن جدید، هم‌چنان باید از محل چنین نگرش‌های باطلی، ضربه بخورد؟
سینما، یک مکان فرهنگی است و استقبال از این مکان، خود یک حرکت فرهنگی محسوب می‌شود که به افزایش سواد و تجربه فرهنگی فرد کمک کرده و زیست اجتماعی وی را متکامل‌تر می‌کند. حضور در سینما و فیلم دیدن در ابعاد پرده عریض با آن سیستم صوت و تصویر، هرگز قابل مقایسه با تلویزیون یا دیگر دستگاه های بصری نیست. تجربه مشترکی که به صورت توامان برای چندده نفر یا چندصدنفر در جریان است، خاطره‌ای می‌سازد که در طول یک قرن اخیر، میلیاردها نفر را به افیون خود مبتلا کرده؛ حال آن‌که مخاطب، هیچ‌گاه نمی‌تواند چنین تجربه‌ و لذتی را در خانه و حتی در جمع خانوادگی به دست آورد. بنابراین جایگزین کردن سینما و شبکه نمایش خانگی برای سینما و جانشین کردن خانه به جای سالن تاریک، هرگز نمی‌تواند درست بوده و آن لذت فرهنگ را در یک زیست‌بوم اجتماعی در افراد، ته‌نشین کند.
در رابطه با بحث مشغله، قطعا هیچ فردی روی کره خاکی وجود ندارد که اوقات فراغت نداشته باشد. بنابراین کسانی که مشتاق سینما رفتن هستند اما ادعا دارند که از زمان کافی برای این کار برخوردار نیستند، باید یک مهندسی هوشمندانه بر اوقات فراغت خود انجام دهند. هم‌اکنون سینماها در تمام روزهای هفته، از ساعت ۱۱ صبح تا ۲۴، فیلم برای نمایش دارند و بنابراین نمی‌توان این بهانه که وقت لازم برای فیلم دیدن وجود ندارد را از سوی برخی افراد پذیرفت. البته افراد بامشغله زیاد، در اولویت فیلم دیدن قرار دارند تا بدین ترتیب، با یک تمدد اعصاب و آرامش، به روح و جسم خود استراحتی داده و کمی از فشار زندگی بر روی خود کم کنند.
در مورد گران بودن قیمت بلیت نیز راهکار وجود دارد. هم‌اکنون که سینماها به مدت ۲هفته نیم‌بها است و در ایام عادی سال نیز سینماها در سراسر کشور، سه‌شنبه‌ها بلیت خود را به صورت نیم‌بها عرضه می‌کنند. فارغ از این، تمامی سانس‌های پیش از ظهر سینماها نیز به صورت نیم‌بها اعمال می‌شود. البته اگر چرخه بلیت شناور در سینماهای کشور اجرایی شود، این مشکل نیز تاحدود بسیاری مرتفع شده و دیگر، گرانی بلیت، سد راه مخاطبان برای تماشای فیلم نخواهد بود.
حق انتخاب برای هر سلیقه سینمایی
در این میان، برخی مخاطبان نیز وجود دارند که با نفی سینمای ملی، تنها مخاطب آثار خارجی هستند. سینمای ایران هم‌اکنون سال‌هاست که در جشنواره‌های تراز اول جهانی حضور دارد و سطح کیفی بسیاری از تولیدات ملی به ویژه در حوزه ملودرام و درام‌های اجتماعی، در رقابت با آثار توانمند هالیوودی است. بنابراین این بهانه نیز دیگر محلی از اعراب ندارد. در این سال‌ها، همواره ۱۵ تا ۲۵ فیلم در گونه‌های مختلف، به روی پرده هستند و این امکان، تنوع خوبی به اکران داده که بتواند هر نوع سلیقه‌ای را جذب کند.
وقتی یک فرد برای تهیه یک پیراهن، مدتی را به تحقیق میدانی می‌گذراند و وقتی از او گرفته می‌شود، قطعا با وقت گذاشتن کمتر از آن میزان بر روی سینمای ایران و فیلم‌های در حال اکران، به‌راحتی می‌تواند فیلم مورد علاقه خود را پیدا کرده و به تماشای آن بنشیند. این امکان در شرایط کنونی که راه‌های این شناخت از طریق سایت‌ها، خبرگزاری‌ها، کانال‌های تخصصی در فضای مجازی و مانند آن فراهم است، کار مخاطب را بسیار راحت‌تر کرده و او را به انتخاب صحیح‌تری می‌رساند.
اینکه مد اجتماعی در حیات کنونی کشور به نوع گوشی و ساعت تقلیل پیدا کرده است، با راهکارهایی فرهنگی چون سینما رفتن، قابل جبران است. اینکه خانواده‌ها و افراد بتوانند خود را در یک رقابت فرهنگی قرار داده و یکی از شاخص‌های این رقابت را سینما قلمداد کنند، خود به افزایش نشاط اجتماعی و ارتقای سرانه سینما خواهد انجامید که اتفاق‌های خوبی را برای فرد، خانواده و جامعه رقم خواهد زد.
سینما رفتن یک فرهنگ است مانند ازدواج، بیمه، رزق حلال و... که باید در تمامی شرایط، مهم تلقی شده و این اصطلاح که به هر دلیلی، سینما از سبد خانوار حذف شود، کلام چندان سنجیده و درستی نیست. قطعا با تغییر نگرش در هر فرد در رابطه با مقوله سینما، وضعیت فرهنگی جامعه، بهبود قابل توجهی خواهد یافت.
این‌بار روی سخن، با فرد فرد جامعه است که بدون هیچ اعلام عمومی، شرایط یا چشم‌داشتی به دست مدیریت فرهنگی، به سینما بروند و از همین فیلم‌های روی پرده استقبال کنند. اکنون زمان بسیار خوبی است برای کسانی که اصلا سینما نمی‌روند یا مدت‌ها از زمان سینما رفتن آنها گذشته است تا با بلیت‌ نیم‌بها که برای یک هفته دیگر برقرار است، به تماشای یکی از فیلم‌های روی پرده رفته و توان فرهنگی خود را تقویت کنند.