شهاب‌ باران زمستانی ۱۳ و ۱۴ دی را از دست ندهید

بارش شهابی هنگام عبور سیارهٔ زمین از میان توده‌ای از سنگ‌ها و باقیمانده‌ دنبالهدارها یا سیارک‌ها در فضا رُخ می‌دهد که در این مواقع تعداد زیادی شهاب در جو زمین می‌سوزد و در آسمان قابل مشاهده است؛ هر سال چند پدیده بارش شهابی مانند برساووشی، جوزایی و ربُعی اتفاق می‌افتد.
کارشناس و مدرس مرکز نجوم ادیب اصفهان، روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بارش شهابی رُبعی(کودرانت) یکی از پدیده‌های نجومی است که بطور معمول از دهم دی هر سال آغاز می‌شود و تا ۱۷ دی ادامه دارد اما اوج آن شب‌های ۱۳ و ۱۴ دی است.
حسام لطفی افزود: تعداد شهاب قابل رویت در هر ساعت از بارش شهابی رُبعی بین ۶۰ تا ۲۰۰ شهاب است یعنی بطور میانگین در شرایط مطلوب می‌توان حدود ۱۲۰ شهاب را در یک ساعت مشاهده کرد.
وی در باره دلیل نامگذاری این بارش شهابی توضیح داد: در قدیم، کانون بارش این پدیده در صورت فلکی رُبعی بود به همین دلیل این نام را روی آن گذاشته بودند هرچند امروزه کانون این بارش شهابی در سرِ صورت فلکی گاوران(عَوّا) و در نزدیک صورت‌های فلکی "دُب اکبر"(خرس بزرگ)، "اژدها" و "هرکول" است.
لطفی با اشاره به اینکه در شب ۱۳ دی، "فاز ماه" ۸۸ درصد و نزدیک به قرص کامل ماه است، تصریح کرد: در این شرایط، میزان درخشندگی ماه بالاست بنابراین برای اینکه بهتر بتوان شهاب‌ها را دید باید بعد از غروب ماه تا کمی بعد از اذان صبح به آسمان نگریست که حدود ساعت چهار تا حوالی شش صبح (بامداد ۱۳ دی) است.
"فاز ماه" یک اصطلاح نجومی و منظور از آن تغییر شکل ماه به حالت‌های مختلف است.
این کارشناس نجوم با بیان‌اینکه بارش شهابی رُبعی را می‌توان با چشم غیرمُسلح تماشا کرد، خاطرنشان کرد: پُربارش بودن از ویژگی های این پدیده است و اگر در کویر باشیم بهتر می‌توانم آن را تماشا کنیم ولی تعداد بارشی که در یک ساعت رویت می‌شود هر سال می‌تواند تغییر کند و این مساله وابسته به این است که زمین از قسمت های مُتراکم‌تر این توده گذر کند یا خیر.
وی به علاقه‌مندان توصیه کرد که برای تماشای بهتر بارش شهابی رُبعی به سمت شمال شرقی آسمان و دُمِ صورت فلکی دُب‌اکبر بنگرند.
لطفی در باره تصویربرداری از این پدیده گفت: بهتر است از نور شهر فاصله گرفت و جایی در تاریکترین بخش آسمان را یافت و زاویه لنز دوربین به سمت شمال شرق آسمان یا در نزدیک آن قرار داشته باشد و در عین حال می‌توان از حالت "تایم لپس" تلفن همراه در همین زاویه استفاده کرد که البته باید زمان نوردهی آن، بالا و سرعت شاتر آن، پایین باشد.
این کارشناس نجوم همچنین خاطرنشان کرد: مردم نباید ۲ واژه شهاب و "شهاب سنگ" را با هم اشتباه بگیرند زیرا شهاب سنگ زمانی اتفاق می افتد که جِرم آسمانی به زمین برخورد کند اما تا زمانی که برخورد نکرده است، واژه شهاب را بکار می بریم.
وی افزود: ۱۴ دی نیز پدیده حضیض مداری زمین را داریم که حدود ساعت ۲۰ شب اتفاق می‌افتد و در آن موقعیت زمین به نزدیکترین فاصله به خورشید می‌رسد.
لطفی اضافه کرد: این موقعیت، تاثیری در میزان گرما و تابش نور خورشید ندارد.