در سال‌های اخیر قم با چالش کمبود منابع آبی به ویژه در بخش کشاورزی روبرو شده است و با توجه به شرایط اقلیمی استان قم، تغییر در الگوی کشت می‌تواند کمبود این منابع را جبران کند و در مدیریت و بهره‌وری آب کشاورزی و هم‌چنین درآمدزایی کشاورزان قمی یک راهبرد باشد.
در همین رابطه کاهش سطح زیر کشت محصولات پرآب بر، مانند یونجه و جایگزینی آن با اقلام کم آب بر، مثل گیاهان دارویی و سایر گیاهان مقاوم در برابر شرایط سخت طبیعت قم، در دستور کار مسئولان جهاد کشاورزی قرار گرفته است و اکنون قم به سمت افزایش عملکرد بخش کشاورزی با تغییر الگوی کشت و رشد صنایع تبدیلی و تکمیلی می‌رود.
رونق کاشت گیاهان دارویی آن هم از گیاهانی که با اقلیم و شرایط استان سازوکار دارند مانند زعفران، گل محمدی و گل گاوزبان و غیره می‌تواند بخش کشاورزی قم را در زمینه گیاهان دارویی با جهش روبرو کند ولی چالشی که وجود دارد غفلت از واحدهای فرآوری در کنار مزارع گیاهان دارویی است و بخش اعظم این گیاهان به طور خام فروخته می‌شود.
اگر هم واحدهای فرآوری محدودی هم باشد به طور سنتی فعالیت دارند و نیاز استان حرکت به سمت مکانیزه شدن واحدهای فرآوری برای رونق این بخش و توسعه صادرات گیاهان دارویی است.
نبود زیرساخت مطلوب در زمینه فرآوری گیاهان دارویی در قم
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، گفت: ما به دنبال تغییر الگوی کشت در بخش کشاورزی استان با توجه به کمبود منابع آبی بیشتر در زمینه گیاهان دارویی که با شرایط اقلیمی استان قم ساز و کار دارند بودیم تا به ازای هر مترمربع کشت بهره‌وری بیشتری در زمینه آب داشته باشیم که در این زمینه بیشتر به سمت کشت گیاهان دارویی مانند گل محمدی، و زعفران قدم برداشتیم.
محمد علی سلامی افزود: در سه سال اخیر در زمینه گیاهان دارویی فعالیت خوبی در قم صورت گرفته و در قم ظرفیت‌های خوبی در زمینه کشت گیاهان دارویی وجود دارد ولی چالشی که وجود دارد زیرساخت‌ها در زمینه گیاهان دارویی و فرآوری آن مطلوب نیست.
به گفته وی، در قم پنج واحد فرآوری سنتی و تنها یک واحد فرآوری مکانیزه وجود دارد اگر بتوان زیرساخت‌های فرآوری گیاهان دارویی در قم را فراهم و نوسازی کرد می‌توان در زمینه صادرات گیاهان دارویی به رونق و توسعه و هم‌چنین درآمدزایی رسید.
گل محمدی و زعفران در الویت گیاهان دارویی قم
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی قم بیان کرد: در زمینه تغییر الگوی کشت در بخش کشاورزی به کشت گیاهانی که با اقلیم قم سازگاری دارند توجه شد و در این زمینه هم بیشتر به کشت زعفران، گل محمدی، زیره سیاه و سبز و گل گاوزبان و غیره رفتیم اما اولویت کشت و برنامه ما گل محمدی و زعفران است.
سلامی افزود: بیشترین سطح کشت در استان قم گل محمدی است که ۵۵۰ هکتار و زعفران بیش از ۲۶ هکتار از اراضی استان را شامل می‌شود؛ هم‌چنین نعناع فلفلی و معمولی هم ۱۰ هکتار از اراضی و گل گاوزبان هم ۱۶ هکتار از اراضی را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: گیاهان دارویی در همه بخش‌های استان و بیشتر در بخش جعفریه و کوهستانی جاده کاشان هم‌چنین سمت قنوات کشت می‌شود ولی در قمرود به دلیل گرم و خشک بودن اقلیم آن این گیاهان در این منطقه کشت نشده است.
کاهش کشت گل محمدی به دلیل مشکلات زیرساختی قم
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان قم عنوان کرد: امسال به دلیل مشکل زیرساختی که داریم مجبور شدیم سطح زیر کشت محصول گل محمدی را کاهش دهیم و در ابتدا باید برای این امر زیرساخت‌های مطلوبی آماده باشد بعد این گیاه توسعه یابد در کل استان ۵ واحد سنتی فرآوری و تنها یک واحد مکانیزه وجود دارد.
سلامی بیان کرد: نمی‌توان بدون واحدهای فرآوری کشت گیاهان دارویی را مانند نعناع و زیره و هم‌چنین گل محمدی و زعفران را توسعه داد هرچند این گیاهان با اقلیم خاص قم سازگاری دارند ولی ما مشکل زیرساخت مطلوب داریم.
به گفته وی، در زمینه گل محمدی عمده صادرات ما گلاب است ولی در زمینه اسانس خیلی جزئی ورود کردیم در حالی که فروش اسانس می‌تواند صادرات را توسعه دهد؛ در زمینه گل محمدی ما تنها محصول تولیدی را به فروش می‌رسانیم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان قم در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با اشاره به درآمدزایی زعفران برای کشاورزان قمی، گفت: اکنون ۲۶،۵ هکتار از اراضی استان قم به زعفران اختصاص دارد و این گیاه درآمدزایی خوبی برای کشاورزان و تولیدکنندگان دشته و برای صادرات هم ظرفیت مناسبی است اما بیشتر روستائیان خانوادگی اقدام به تولید این محصول می‌کنند.
سلامی عنوان کرد: در زمینه زعفران مشکلات کارگری آن بالا است و به دلیل نرخ کم جمعیت روستایی در تأمین کارگر و نیروی انسانی در زمینه کشت زعفران مشکل داریم و در حال رایزنی برای ورود دستگاه مکانیزه در زمینه زعفران هستیم تا کمبود نیروی انسانی را جبران کند؛ در خراسان کشت زعفران به دلیل جمعیت بالای روستایی اغلب خانوادگی صورت می‌پذیرد.
حرکت به سمت مکانیزه شدن برای توسعه گیاهان دارویی
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی قم در ادامه گفت: باید به سمت مکانیزه کردن واحدهای فرآوری حرکت کنیم و از واحدهای سنتی دور شویم.
سلامی با تأکید بر اینکه باید با توسعه واحدهای فرآوری مکانیزه کاری کنیم تا محصول در دست کشاورز نماند، تصریح کرد: در زمینه توسعه کشت گیاهان دارویی ططی سه سال اخیر خوب ورد کردیم ولی باید به سمت مکانیزه شدن پیش برویم تا در زمینه صادرات هم رشد خوبی داشته باشیم.
- نویسنده :
- منبع : تحلیل بازار
