اشتباه در سیاست‌گذاری؛ اوضاع گاز را اورژانسی کرد

 سیدهاشم اورعی، در نشستی خبری با بیان اینکه میدان پارس جنوبی بزرگترین میدان گازی جهان است که بین ایران و قطر مشترک بوده و متأسفانه، ایران بیشتر به نفع شریک قطری خود اقدام کرده است، اظهار داشت: ایران دومین دارنده ذخایر گازی جهان است و میدان گازی پارس جنوبی نقش مهمی در تأمین گاز کشور دارد به‌طوری که ۷۰ درصد از گاز کشور از این میدان تأمین می‌شود و  ۵۰درصد برق کشور به وجود میدان پارس جنوبی وابسته است بنابراین پارس جنوبی را می توان شاهرگ حیاتی کشور دانست.
روند رو به رشد بحران ناترازی گاز
وی با بیان اینکه اکنون شاهد روند روبه‌رشد بحران ناترازی گاز هستیم و سال به سال به میزان ناترازی افزوده می‌شود، گفت: در سال ۱۴۰۱ همه کشور با کمبود گاز مواجه بود اما با جایگزینی سوخت مایع در نیروگاه‌ها و صنایع، تلاش شد تا بخش خانگی به مشکل نخورد اما با این وجود در شهرستان تربت جام، با ۲۴ ساعت یخ‌زدگی در این شهرستان و قطع گاز مواجه شدیم.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران ادامه داد: در اوج نیاز به گاز در زمستان سال گذشته، تولید گاز از پارس جنوبی حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب بود و در واقع از حدود یک میلیارد مترمکعب تولید گاز غنی کشور در هر روز در اوج نیاز مصرف، ۷۰۰ میلیون مترمکعب از پارس جنوبی برداشت می‌شد؛ این رقم نشان‌دهنده نقش بسیار مهم این میدان مشترک به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی است.
افت فشار چاه‌ها
وی تصریح کرد: مشکل اینجاست که میدان گازی پارس جنوبی با افت فشار مواجه شده، فشار چاه‌ها در این میدان در ۲۰ سال اخیر از ۵۲۰۰ PSI‌ به ۳۵۰۰ PSI رسیده و ما نشسته‌ایم و نظاره‌گر این افت فشار هستیم.
از ۱۴۰۴ هر سال یک فاز از تولید کاسته می‌شود
وی افزود: با ادامه این روند، پیش‌بینی شده از سال ۱۴۰۴، به علت افت فشار میدان، هر سال به اندازه یک فاز پارس جنوبی از میزان تولید کاسته شود.
سرنوشت حفر ۳۵ حلقه چاه جدید
اورعی با تأکید بر ضرورت حفظ و نگهداشت تولید فعلی گفت: در کنار طرح مهم فشارافزایی پارس جنوبی که باید اجرا شود، در دولت سیزدهم،‌ حفاری ۳۵ حلقه چاه جدید به منظور حفظ نگهداشت تولید در دستور کار قرار گرفت، اما متأسفانه این طرح مهم روی کاغذ مانده و هنوز با گذشت نیمی از عمر دولت، اجرایی نشده است.
وی ادامه داد: همین امروز برای حفاری چاه‌‌های جدید به منظور حفظ و نگهداشت تولید، دیر شده و برای اینکار و همچنین فشارافزایی میدان، داریم زمان را از دست می‌دهیم.
افت تولید پارس جنوبی نیازمند تصمیم عاجل و اساسی است
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران با بیان اینکه افت تولید پارس جنوبی نیازمند تصمیم عاجل و اساسی است، گفت: افت فشار به معنای افت تولید است و افت تولید در پارس جنوبی، به معنای کاهش تولید گاز در میدانی است که ۷۰درصد تولید گاز کشور به آن وابسته است.
کمبود گاز؛ برق را هم با چالش مواجه می‌کند
وی افزود: در شرایط عادی، ۹۲درصد تولید برق کشور با مصرف گاز طبیعی صورت می گیرد؛ یعنی با نقش‌آفرینی حداکثری نیروگاه های حرارتی در تأمین برق،‌ تشدید ناترازی و کمبود گاز، فقط در بخش گاز خود را نشان نمی دهد،‌ بلکه در آینده در تأمین برق کشور نیز به مشکل می‌خوریم.
اشتباه در سیاست‌گذاری گازی
اورعی عامل بروز شرایط فعلی را اشتباه در سیاست گذاری دانست و گفت: اینکه تمام تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد گذاشته‌ ایم و به‌گونه‌ای عمل کرده‌ایم که ۷۵درصد تأمین انرژی کشور وابسته به گاز باشد، اشتباهی راهبردی بوده و باید یک سبد انرژی متنوع ایجاد می‌کردیم.
ناترازی و کمبود گاز یک وضعیت اورژانسی است
وی ادامه داد: ناترازی و کمبود گاز یک وضعیت اورژانسی است اما متأسفانه، مسئولین امر متوجه این وضعیت و شدت بحران نیستند، چرا که عملکردها نشانی از عزم جدی برای رفع چالش های پیش‌رو ندارد.
اگر همین امروز تمامی تحریم‌ها برداشته شود، باز هم مشکلات رفع نخواهد شد
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران، دنبال راهکارهای کوتاه مدت گشتن را یکی از اشتباهات مدیریتی در ایران اعلام کرد و گفت: مشکل امروز ما ناشی از کمبود دانش فنی و یا ناشی از تحریم نیست، اگرچه این عوامل تأثیر گذارند اما مشکل اصلی، بحث مدیریت است؛ یعنی اگر همین امروز تمامی تحریم‌ها برداشته شود، باز هم به خاطر اشتباهات مدیریتی و رویکردهای اشتباه، مشکلات رفع نخواهد شد؛ پس باید ابتدا قبول کرد که راه را اشتباه رفته‌ایم و بعد،‌ به فکر حل مسائل بود.
غفلت از ظرفیت بخش خصوصی
اورعی استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای رفع ناترازی گاز را از نکات مغفول مانده عنوان کرد و گفت: دولت نمی تواند مشکلات را خود رفع و رجوع کند، اگر کار را به بخش خصوصی واقعی واگذار کند و از ظرفیت بخش خصوصی به درستی استفاده کند، بسیاری از پروژه‌ها انجام خواهد شدف اما اگر بخواهد منتظر بماند تا بودجه‌ای تأمین شود و بعد کاری را شروع کند، زمان را از دست می‌دهیم.
وی افزود: اینکه وزیر نفت بگوید من نیاز به ۸۰ میلیارد دلار سرمایه دارم تا کارهای لازم را در بخش گاز و دیگر بخش ها انجام دهد، نشان دهنده همین نگاه دولتی است؛ درحالی که وزیر نباید منتظر تأمین مالی بماند، خود باید به دنبال تأمین منابع را راههای مختلف باشد.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران با انتقاد از نگاه کوتاه‌مدت و به دنبال راهکارهای کوتاه‌مدت در دولت های مختلف، گفت: در ۲۰ سال گذشته، همواره کارها از دولتی به دولت دیگر موکول شده و امروز با انباشت مشکلات در بخش انرژی به ویژه در گاز مواجه‌ایم و اگر امروز هم اقدام عاجل و اساسی نکنیم، وضعیت فردا و سال‌های بعد، تشدید بحران است.
سالانه حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد به تقاضای مصرف گاز کشور افزوده می‌شود
اورعی با بیان اینکه همانطور که در بخش تولید با عقب‌ماندگی در توسعه مواجه‌‌ایم، در بخش مدیریت مصرف هم کاری نکرده‌ایم، گفت: سالانه به طور متوسط حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد به تقاضای مصرف گاز کشور افزوده می‌شود اما رشد ‌‌GDP در سالهای اخیر تقریبا صفر بوده، یعنی رشد مصرف به رشد اقتصادی منجر نشده است؛ یعنی در جای درست مصرف نکرده‌ایم.
اگر ناترازی تشدید شود؛ کشور از توسعه بازمی‌ماند
وی ادامه داد: ما نیازمند توسعه اقتصادی با نگاه به بخش صنعت هستیم و توسعه صنعتی هم نیازمند تأمین انرژی است، اگر شاهد کاهش تولید گاز و تشدید ناترازی باشیم، کشور از توسعه بازمی‌ماند.
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران خاطرنشان کرد: ما بدون تأمین نیاز انرژی، نیاز آتی توسعه‌ای را نمی‌توانیم تأمین کنیم و بدون توسعه صنعتی، به رشد اقتصادی نمی‌رسیم و در صورت عدم اصلاح روند موجود، در چشم به هم زدنی به پایان برنامه هفتم می‌رسیم بدون آنکه اهداف محقق شده باشد.
دهک ثروتمند ۳۰ تا ۳۲ برابر دهک اول‌ از یارانه انرژی بهره‌مند است
وی افزود: یکی از مشکلات که از ساختارسازی غلط در بخش انرژی ناشی می‌‌شود این است که به علت مفت نگه داشتن قیمت انرژی، اکنون دهک دهم که پردرآمدترین دهک کشور است، ۳۰ تا ۳۲ برابر دهک اول‌ از یارانه انرژی بهره‌مند است.