خیز محمدرضا عارف برای انتخابات؟

فرید مدرسی در این باره توئیت کرده است که عارف فعالیت انتخاباتی خود را آغاز کرده و رئیس کمپین انتخاباتی او هم محمدرضا تاجیک است. مدرسی نوشته است حالا باید منتظر ماند و دید این دو محمدرضا چه پروژه‌ای برای پیروزی دارند آن هم در دوره رخوت اصلاح‌طلبان و پایان دولت اعتدالگرای روحانی.

پیش از این علی صوفی از نزدیکان عارف در گفتگویی با خبرآنلاین در این باره گفته بود: آقای عارف تصمیم جدی برای حضور در عرصه انتخابات سال ۱۴۰۰ دارند و شواهد نشان می‌دهد که برای این کار عزم جدی نیز دارند. بنده قائل به این موضوع نیستم که عملکرد کاندیدا‌های احتمالی برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده را به صورت فردی مورد ارزیابی قرار دهیم و باید اجازه داد که یک جمع درباره عملکرد افراد در شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان، و یا کل جریان اصلاحات نظر بدهند.

محمدعلی ابطحی یکی دیگر از چهره‌های اصلاح طلب نیز در گفتگو با نامه‌نیوز رسما از حضور قطعی عارف در انتخابات ۱۴۰۰ خبر داده بود: «آقای عارف قطعا یکی از کاندیدا‌هایی هستند که خود را آماده ریاست جمهوری می‌کنند، اما کسان دیگری هم ممکن است در همین صدد باشند. در سیاست نیز طبیعتا اول باید افراد خودشان تلاش‌هایی کنند و بعد بر اساس نظرسنجی‌های غیررسمی بتوان تصمیم گرفت که فرد مورد حمایت است خیر. من شک ندارم که آقای عارف خود را یکی از کاندید‌های ۱۴۰۰ می‌داند، اما اینکه او به عنوان یک کاندیدای اجماعی پذیرفته می‌شود یا نه به عواملی مختلفی بستگی داد... .»

بنابراین به نظر می‌رسد عارف که چندی پیش استعفایش از ریاست شورای عالی سیاستگذاری خبرساز شده بود همچنان یکی از گزینه‌های جدی اصلاح‌طلبان برای انتخابات ۱۴۰۰ باشد. حتی یک ماه پیش بود که گروه رسانه‌ای امید، نزدیک به محمدرضا عارف گزارش تصویری منتشر کرد تا به این پرسش پاسخ دهد که «چه کسانی از احتمال حضور محمدرضا عارف در این انتخابات بیمناک‌اند».

گزارشی تصویری که می‌گوید هنوز زمان زیادی تا برگزاری انتخابات باقی مانده و برخی که از حضور عارف در عرصه رقابت ترسیده‌اند، تلاش دارند عملیات روانی علیه او راه بیندازند. اشاره این کلیپ از «برخی» چهره‌هایی، چون صادق زیباکلام، محمد نمازی و غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی نماینده مجلس دهم است. یعنی  به چهره‌هایی اصلاح طلب و البته نزدیک به کارگزاران سازندگی و میانه‌رو اشاره می‌کند که از مخالفت خود با نامزدی عارف در انتخابات ۱۴۰۰ سخن گفتند و می‌آورد این‌ها  «صرفا به دنبال استفاده منفعت طلبانه از نام اصلاحات هستند…» و در ادامه با کنایه به جعفرزاده ایمن آبادی می‌نویسد که «نمونه های آن در مجلس دهم حضور داشتند و تا پیش از انتخابات به دنبال گرفتن عکس یادگاری با محمدرضا عارف بودند.»

 

 زیباکلام، یکی از منتقدان جدی محمدرضا عارف است که پیش از این خبر داده بود، عارف خود را برای انتخابات آماده می‌کند. نمازی نیز از اعضای کارگزاران مصاحبه های مختلفی در مورد عملکرد عارف داشته و در خلال آن تصمیم جمعی منجر به «ریاست عارف بر شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان» را به نوعی «تعارف سیاسی» توصیف کرده بود. غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، رییس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس دهم نیز از منتقدان عملکرد عارف در مجلس بوده و مصاحبه‌هایی با این مضمون داشته است.

همچنین در این گزارش آمده بود تاکنون هیچ فردی به صورت مشخص اعلام نکرده که در کارزار انتخاباتی ۱۴۰۰ نامزد خواهد شد و نشان می‌دهد که محمدرضا عارف تصمیم قطعی مبنی بر شرکت نیافتن در انتخابات ندارد. از این منظر عارف تنها منتظر است تا در ادامه حوادث و وقایعی که ۶ ماهه دوم سال رقم خواهد خورد، تصمیم نهایی را برای آمدن یا نیامدن بگیرد. از همین رو، به «چگونگی پایان رسیدن دولت حسن روحانی، تحولات بین المللی به ویژه انتخابات امریکا و وضعیت ویروس کرونا» به عنوان عواملی اشاره می‌شود که بدون توجه به آن‌ها نمی‌توان پا به درون کارزار انتخاباتی گذارد. این گزارش تصویری نشان می‌دهد که تصمیم نهایی عارف بر اساس این عوامل اتخاذ می‌شود، اما در نهایت نیز می‌گوید عارف تا کنون موضعی در این باره نگرفته است.

با این حال به گفته برخی، چون صوفی، عارف به دلیل انتخابات ۱۴۰۰ از ریاست شورای عالی استعفا کرده است؛ آنچه که تاکنون از سوی عارف با سکوت پاسخ داده شده است. ولی به هر حال، احتمال حضور او در انتخابات سال آینده زیاد است. در این صورت او راه سختی در پیش دارد. زیرا عملکرد او مورد انتقاد جدی گروهی از اصلاح‌طلبان و بدنه رای اصلاحات قرار دارد.

در میان اصلاح‌طلبان، حزب کارگزاران انتقادات زیادی به او دارند. برای مثال کرباسچی در گفتگویی اظهار کرده بود: «اینکه آقای دکتر عارف یک وقتی نامزد ریاست‌جمهوری شدند و اصلاح‌طلبان به هر دلیلی دنبال آقای روحانی رفتند نباید باعث این شود که بخواهیم جبران کرده و بگوییم که او حتما رئیس شورای عالی باشد. آقای عارف اگر می‌توانند در شورای عالی اصلاحات، فراکسیون امید یا هرجایی نقش برجسته ایفا کنند باید از او حمایت کنیم، اما اگر در عمل دیدیم که شخصیت اجرایی با توانایی برقرار کردن یک سازوکار فعال را ندارد؛ باید تعارف را کنار بگذاریم. کار سیاسی که رودربایستی ندارد». همچنین محمد قوچانی از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران از عارف با عنوان «تندیس سکوت» یاد کرده بود.

حتی روزنامه شرق محمدرضا عارف را گزینه مناسب اصلاح‌طلبان نمی‌داند و می‌نویسد او با محدودیت‌هایی روبه‌روست. از این منظر، عارف به دو دلیل نمی‌تواند مطرح باشد، چون به دلیل عملکرد لیست امید در مجلس در معرض انتقاد‌هایی قرار دارد و از سوی دیگر با توجه به اختلاف‌هایی که حزب کارگزاران سازندگی با او دارد، بعید است دست‌کم این طیف از اصلاح‌طلبان بر او به اجماع برسند.

به هر حال عارف این روز‌ها با عارف سال‌های ۹۲ و ۹۴ فرق دارد. عملکرد او در چهارسال نمایندگی و ریاست بر فراکسیون امید موجب ریزش سرمایه اجتماعی او شده و به نظر نمی‌رسد وضعیت چندان مطلوبی در نزد افکار عمومی داشته باشد. شاید خیز در سکوت این روز‌های عارف فرصتی باشد برای راه یافتن به قلوبی که در سال ۹۴ و ۹۶ فتح شد، اما قدر دانسته نشد.