سرابِ امید در قلبِ تالاب فریدونکنار

طی روزهای اخیر اخباری مبنی بر اینکه " اهالی روستاهای همجوار تالاب فریدونکنار "‌امید"‌ تک درنای سیبری را دیدند در شبکه های مجازی به صورت گسترده منتشر شد" که به نظر می رسید پایان چشم انتظاری دوستداران به این تک پرنده درنای سیبری در جهان باشد.
آنچه در اخباری شبکه های مجازی مازندران بیان شد دیده شدن یک بال درنا در تالاب فریدونکنار است که مردم بومی منطقه آن را گزارش دادند. و این خبر ذهنیت را به سمت "‌امید"‌ کشاند که احتمالا پرنده رویت شده همان تک درنای سیبری پرنده باارزش زمستان گذر فریدونکنار است.
"‌امید"‌ تک درنای سیبری باقی مانده از گله غربی این نوع درناها که در این زمان در سال های گذشته برای زمستان گذرانی به مازندران می آمد اما امسال تاخیر چند هفته‌ای آن باعث سوالاتی شده که "آیا این پرنده زنده است و به مازندران می آید؟" را در اذهان ایجاد کرده است.
امید هفتم آبان پارسال در تالاب فریدونکنار فرود آمد و طبق روال همه ساله انتظار می رفت تا به امروز به استان می آمد اما این امید دوستدارانش به ناامیدی مبدل شده است.
در طول تاریخ زندگی این پرنده نه چندان جوان همواره زمستان گذرانیش به مدت چهار ماه در تالاب فریدونکنار سپری می شد چه زمانی که با جفت خود "‌آرزو"‌ بود و چه پس از آن و تنهایی این مسیر چند هزار کیلومتری را طی می کرد.
کنکاش در سیر فرود این تک درنای سیبری همواره این پرنده تا این مدت از سال یعنی چهارم آذر ماه به مازندران می آمد.
پاییز ۱۴۰۰ چهاردهمین سفر امیدِ تنها به مازندران آغاز شد و هفتم آبان در تالاب بین المللی فریدونکنار فرود آمد و یک هفته زودتر وارد مازندران شد تا دوره حدود چهار ماهه حضورش در این استان را بگذراند.
در سال ۱۳۹۹ هم در ۱۴ آبان "امید" به مازندران آمد و چشم دوستداران محیط زیست را روشن کرد. هر چند در آن زمان این پرنده ۲ هفته دیرتر از سال گذشته وارد مازندران شد و در آن سال دل نگرانی های زیادی برای دوستدارانش ایجاد کرده بود.
اما امید سال ۱۳۹۸ نگذاشت دوستدارانش خیلی چشم انتظار بمانند و زودتر از سالهای قبل تک درنای سفید سیبری به مازندران بازگشت و در ۲۹ مهر ماه در تالاب فریدونکنار فرود آمد که همان زمان شرایط مناسب آب و هوایی و فراهم بودن ذخیره غذایی کافی را به عنوان عاملی در یک ماه زودتر از سال‌های پیش آمدن این پرنده برای زمستان گذرانی در تالاب فریدونکنار عنوان شد.
تالاب فریدونکنار زیستگاه زمستان‌گذرانی درنای سیبری غربی است و این پرنده برای مصون ماندن از سرمای سیبری می بایست به این تالاب بیاید اما امید هنوز به مازندران نیامده است.
مدیر کل حفاظت از محیط زیست مازندران گفت:‌پس از انتشار مطالبی در خصوص دیده شدن یک بال درنا در تالاب فریدونکنار موضوع در دستور کار محیط بانان استان قرار گرفت.
عطالله کاویان روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اعزام محیط بانان به تالاب برای بررسی این موضوع که پرنده مشاهده شده آیا امید است یا نه انجام شد.
وی ادامه داد:‌محیط بانان طی مدت یک روز استقرار در تالاب و مشاهده وضعیت پرنده و بررسی آن دریافتند که پرنده مورد نظر امید نبوده است.
به گفته مدیرکل حفاظت از محیط زیست مازندران با توجه به بررسی های دقیق انجام شده از سوی محیط بانان اینکه پرنده مشاهده شده امید باشد منتفی است. وی گفت: امید همه ساله اواخر مهر و اوایل آبان در تالاب فریدونکنار فرود می آید و در این سالها هرازگاهی زمان فرودش با تاخیر همراه بود.
کاویان ادامه داد: به طوری که در یکی از این سالها ۳۰ آبان و سال دیگر ۱۴ آذر در این تالاب فرود آمد که همگی آنها به شرایط آب و هوایی بستگی دارد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران توضیح داد:‌ در این مدت ۱۵ سال مهاجرت و زمستان گذرانی این پرنده در تالاب فریدونکنار در سال ۱۳۸۸ اصلا به مازندران نیامد و تمام فصول سردسال را در توقفگاههای مسیر سپری کرد.
وی اظهار داشت: اینکه امید تاکنون به مازندران نیامده را نمی توان دلیل بر از بین رفتنش گذاشت و شاید در حال حاضر شدت سرما به آن حد نرسیده باشد که پرنده احساس کند تا برای زمستان گذرانی به مازندران مهاجرت کند.
به گزارش ایرنا، دُرنای سیبری که امید از گونه آنها است و با نام علمی 'گروس لئوکوجرانوس Grus leucogeranus' شناخته می شود؛ پرنده‌ای در معرض خطر انقراض از خانواده درناهاست که قدی نزدیک به یک ‌و نیم متر دارد و فاصله ۲ بال آن بیش از ۲ متر است. این درنا بدنی یکدست سفید با پاهای بلند سرخ ‌رنگ دارد و منقار بلند سیاهی روی صورت قرمز رنگ آن نشسته‌ است.
درنای سیبری به طور تاریخی به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شود. جمعیت مرکزی این گونه منقرض شده است و جمعیت غربی هم به گفته کارشناسان محیط زیست در صورت مرگ امید به طور قطعی منقرض خواهد شد.
جمعیت شرقی درنای سیبری که در واقع تنها گروه باقی مانده از این گونه است، تابستان را در شرق سیبری زادآوری کرده و برای زمستان‌گذرانی به شرق چین می رود. از اعضای این گروه بیش از سه هزار قطعه باقی‌مانده است. زیستگاه زمستانی به طور تقریبی تمامی جمعیت این گونه دریاچه 'پویانگ' در چین و اطراف آن است.