حجت الاسلام حسن روحانی در نشست صمیمی با مدیران ارشد رسانههای همگانی کشور به سوالات ایشان پاسخ داد.
متن پرسشهای مقامهای ارشد رسانه های همگانی و پاسخ های رئیس جمهور به این شرح است:
سوال – علیرضا بختیاری مدیرمسوول روزنامه دنیای اقتصاد: سلام عرض میکنم خدمت شما و تسلیت این ایام و همچنین تبریک هفته دولت. آقای دکتر رسانه ها سعی می کنند همه محدودیتهای داخلی و خارجی شما را درک کنند، از مجموع زحمات شما خصوصا در حوزه سیاست خارجی که انصافا کار بسیار تاریخی و ارزشمندی انجام شد و عمده آن محصول زحمات شما و شخص وزیر خارجه بوده جای تشکر و تقدیر دارد، از سعه صدری که تا الان به خرج دادید و امیدوارم بیشتر به خرج دهید پیشاپیش سپاسگزارم. در حوزه مسائل اقتصادی یک احساس آشفتگی در حوزه سیاستگذاری اقتصادی از این دولت استنباط میکنیم، شاید اختصاص به این دولت هم ندارد در دولتهای قبلی هم در واقع چنین آشفتگی بوده، برای مثال عرض میکنم شما سال 93 تا 96 را روی سیاستهای مالی تمرکز کردید پس سیاستهای ارزی را رها کردید و منجر به آن پرش قیمت ارز شد و بعد اعلام کردید که آن بحث ارز 4200 پیش آمد، اینکه میگویم مشخص نیست که هر کسی به هر میزانی ارز بخواهد به او ارز میدهیم برای هر کالایی، به هر حال سرمایهگذار و فعال اقتصادی باید سیاستهای دولت برای او قابل پیشبینی باشد نمیشود شما سیاستگذاری کنید و این سیاستگذاری برای فعالان اقتصادی قابل پیشبینی نباشد بعد بر اساس همان سیاستها فعالان اقتصادی مورد مواخذه قرار بگیرند.
یا در حوزه سیاستهای سکه شما اعلام میکنید که هر کسی هر میزانی سکه میخواهد بخرد پیش فروش میکنیم و همان آدمها و همان فعالان اقتصادی را که سکه خریدند با آنها برخورد میکنید، یک روز خدمت دکتر نوبخت عرض کردم، گفتم آقای دکتر به نظرم در واقع یک خلاء تئوریک در حوزه سیاستگذاری اقتصادی در مجموعه دولتها به نظر میرسد که وجود دارد و تکلیف بخش خصوصی روشن نیست، این دولت را عرض نمیکنم آیا در واقع مجموعه کشور، آیا بخش خصوصی واقعی را قبول دارد، آیا قبول ندارد، آیا با این سیاستهای غیرقابل پیشبینی دولت به نظر شما سرمایهگذار خارجی یا داخلی حاضر به سرمایهگذاری در این کشور هست؟ اینکه ما مرتب قوانین و مقرراتمان را تغییر بدهیم آیا سرمایهگذار میتواند پیشبینی کند که چه کار باید بکند؟ به نظرم این خلایی که الان وجود دارد شاید در این یک سال باقیمانده دولت میشود یک سیاستگذاری جامع و کلان، هم برای این یک سال هم برای سالهای آتی به نظرم همه این رسانههایی که دور این میز نشستند یا رسانههای کشور حاضر هستند که واقعا کمک کنند این تصمیماتی که منجر به حداکثرسازی منافع ملی کشور باشد و بعید میدانم رسانهای باشد که حاضر نباشد به این موضوع کمک کند ولی دو اشکال اساسی دارد اول اینکه هیچ پیوست رسانهای ندارد یعنی نمیدانیم و رسانهها نمیدانند که واقعا سیاستهای دولت آیا مدون و منظم در یک حوزههایی قابل دوام و ثبات هست یا خیر؟ آیا برنامهای برای این موضوع دارید یا خیر؟
رئیس جمهور: البته دوستانی که نوبت به آنها نخواهد رسید آنها باید ببخشند والا از نظر ما که هر چه بحث کنیم اشکال ندارد و مفید است. عرض کنم اصل نکتهای که شما میفرمایید نکته بسیار مهمی است. یعنی دولت در سیاستگذاری و مجلس در قانونگذاری هر دو با هم باید برای اقتصاد امنیت بوجود بیاورند، یعنی اگر مردمی که سرمایهگذاری میکنند بدانند قانونی که وجود دارد هر روز تغییر میکند، مجلس یا دولت تغییر میدهد و مقرراتی که دولت تصویب میکند هر از گاهی تغییر میدهد. معلوم است این نااطمینانی ایجاد میکند، آینده را مبهم میکند و سرمایهگذاری را دچار مشکل میکند.
این یکی از موانع تولید و سرمایهگذاری است ، سرمایهدار باید بداند شرایط چیست، البته از این بالاتر هم داریم من نمیخواهم وارد بحث شوم. راجع به کل مسایل سیاسی کلی نظام هم این بحثها وجود دارد، وارد آن بحثها نمیشوم همین قسمتی که شما مطرح کردید.
از سال 93 که روند عادی بود و ارز هم شرایط عادی داشت. یک وقتی هم که ارز پایین میآمد رئیس بانک مرکزی میگفت دلار 3 هزار تومان است ولی دلار به 3 هزار تومان نمیآمد برسد، روی 2900 الی 2950 بود.
چرا این جوری بود؟ ما که اول دولت کاری نکرده بودیم. اصلاً چرا وقتی دولت یازدهم فعالیت خود را آغاز کرد، قیمت ارز پایین آمد. چرا به محض تمام شدن انتخابات قیمت ارز پایین آمد؟ مردم یک اطمینانی نسبت به آینده پیدا کردند. احساس کردند دولتی روی کار آمده که میتواند مسایل سیاست خارجی و مشکلات را حل و فصل کند، بر این مبنا یک امیدی پیدا کردند، یک آیندهای را در ذهن خودشان ترسیم کردند و خود به خود بر آن مبنا حرکت میکردند.
لذا اول 94 خیلی شرایطمان سخت بود. قیمت نفت پایین افتاده بود. هستهای هم که هنوز به اجرا نرسیده بود. توافق هم نشده بود. در تیرماه توافق شد و در دی اجرا شد اما در عین حال باز هم ارز تقریباً ثبات خودش را حفظ کرده بود.
در اواخر 96 و 97 اتفاقاتی افتاد که مردم را نگران کرد. یک بخش 96 حوادثی که در داخل داشتیم و مردم را نگران کرد، یک بخش آخر 96، تصمیم آمریکا و 97 خروج از برجام، شما این حوادث را قشنگ کنار هم بچینید. یک دفعه ارز جهش کرد، شما دیدید ارزی که 4200 الی 4300 تومان بود یک دفعه شد 6 الی 7 هزار تومان و روزانه و ساعتی تغییر میکرد.
یادتان است اوایل 97 بازار ارز آشفتگی پیدا شد. وقتی یک حادثه رخ میدهد، در این حادثه الان مثلاً در داستان کرونا، بسیاری از کشورها قیمت ارزشان پایین افتاد . نمونهاش کشورهای همسایه ما، ترکیه. قیمت پول ملیشان افتاد پایین و تغییراتی که ایجاد شد.
یک حادثهای رخ داد و تحولی شد. دولت نشست بر مبنای اینکه راهحلی پیدا کند، بحث من این بود که ارز به اندازه نیاز کشور داریم جز ارزی که به عنوان خروج سرمایه است. ما جلوی خروج سرمایه را بگیریم، هر که هر ارزی میخواهد بگیرد و هر چه میخواهد بخرد و بیاید وارد کند. این موضوع در 2 جلسه دولت بحث شد. تقریباً دولت موافق بود من با این نظر که ارز را تک نرخی کنیم مخالف بودم.
در دولت چون مخالفت کردم به نتیجه نرسید، معاون اول جلسات متعددی را در این زمینه گذاشت بعد به من گفتند که به اتفاق نظر رسیدیم گفتم اگر به اتفاق نظر رسیدید یک جلسهای میگذارم، آمدند یک جلسهای در ریاست جمهوری و همه اقتصادیهای دولت و بیرون دولت تقریباً مشاورین همه حضور داشتند، آنجا گفتم اگر شما به این نتیجه رسیدید که ارز باید تک نرخی شود و همهتان اجماع دارید، با اینکه مخالف هستم موافقت میکنم اگر همه اجماع دارید، گفتند همه اجماع داریم. یعنی جلسه یکپارچه گفتند ما اجماع داریم، من در نظر خودم تردید کردم گفتم من یک نظر دارم و همه اقتصادیهای دولت و مشاورین همه در جلسهای به اتفاق میگویند راهحل ارز تک نرخی است، گفتم اگر این است موافقت میکنم به عنوان "اکل میته" در این شرایط برای اینکه آرام شود.
به نظر من ارز 4200 مشکلی ایجاد نمیکرد، اگر مراقبت کافی میکردیم. اشکال در مراقبت بود. افرادی آمدند پول گرفتند یک ثبت سفارش ظاهری انجام دادند بعد تقلب کردند، جنسی که 40 میلیون لیست دادند. جنسی که خریدند آوردند 10 میلیون بوده و 30 میلیون در فرمها تقلب کردند. یک تقلباتی صورت گرفت، اینکه شما میگویید دولت نباید برخورد کند با افرادی که فعالیت میکنند و به ظاهر فعالیت اقتصادی، اگر تخلف کردند، سوء استفاده کردند، در یک شرایط بحران و خاص آمدند، خواستند از مقررات سوء استفاده کنند، باید با اینها برخورد شود. اینها سوء استفاده کردند. آن هم میشد اجرایی و عملیاتی شود و بیایراد باشد.
سکه هم بر همین مبنا بود که اگر مردم به سکه نیاز دارند بتوانند با یک قیمت ارزانتری سکه را تهیه کنند نه اینکه کسی بیاید چند هزار سکه بگیرد. به نظر من اشکال ندارد باید از او مالیات بگیریم بر مبنای سود بادآوردهای که پیدا میکند ازش مالیات بگیریم. بنابراین شرایط باعث میشود که دولت یک تصمیماتی بگیرد بعد هم دیدیم که آن تصمیم نتوانست ادامه پیدا کند. یعنی قیمت 4200 بعد از چند ماه دچار مشکل شد و نتوانست ادامه پیدا کند.
الان شرایطی که داریم، بر این مبنا است که دولت تصمیمات اقتصادی خودش را که الان اتخاذ میکند - در بعد از آن برهه سال 97 که شما اشاره کردید - تصمیمات نسبتاً باثباتی بوده و تغییری نکرده است اما ما هم به عنوان دولت مشکلاتی داریم.
من اواخر دولت یازدهم اعلام کردم و گفتم برای اداره بازار نیاز به وزیر بازرگانی دارم، یک وزیر نمی تواند هم وزیر صنعت، معدن و هم بازرگانی باشد، یک نفر توان این کار را ندارد، ما یک نفر را میخواهیم که کاملاً حواساش صد در صد روی بازار باشد، خرید، صادرات، واردات، تأمین کالا، مراقبت بر قیمت. نشد، سالها معطل ماندیم، دولت وزارت بازرگانی را تصویب کرد، رفت شورای نگهبان، شورای نگهبان ایرادی گرفت، برگشت و در مجلس ماند و تمام شد. ما نتوانستیم استفاده کنیم.
دولت هم ابزاری نیاز دارد. این ابزار دولت گاهی باید توسط مجلس تأمین شود گاهی وقتها تأمین نمیشود. ما خیلی از تصمیمات اقتصادی داشتیم که دادیم به مجلس، از مجلس دهم همین طور باقی مانده و هنوز هم تصویب نشده است ولی کلیت حرف شما درست است ما باید همه تلاشمان را انجام دهیم که مردم احساس ثبات در سیاستگذاریها بکنند و شما در این ماههای اخیر و بعد از 97 این اشارهای که کردید به آن، تحول چند ماهه بعد، به آن صورت شاهد نیستیم، البته در یک شرایطی ایجاد میشود، مثلاً در داستان کرونا، صادرات و واردات ما دچار وقفه شد، مرزها بسته شد و پولی که بنا بود صادرات غیرنفتی به بازار و نیما ما برگردانند، بعضیها برنگرداندند، بعضیها با تأخیر توانستند برگرداندند. مشکلاتی را بوجود آورد.
تصمیم دولت بر بیثباتی نیست، اینکه در میان مردم شایع میکنند که پول کم آورده، کسر بودجه دارد دلار را گران کند، این حرفها نادرست و ناصحیح است. ثبات برای ما از همه چیز مهمتر است. دلمان میخواهد بازاری باشد مردم به آینده اطمینان داشته باشند و بدانند که آینده چگونه ترسیم میشود. دنبال این نبودیم و نیستیم که چیزی را گران کنیم برای اینکه بودجه را تأمین کنیم. چون کسر بودجهما امسال تأمین است مشکلی نداریم سال آینده هم مشکلی نخواهیم داشت. با ساز و کارهایی که پیشبینی شده بیمشکل خواهیم بود.
سوال - مهدی عرفاتی مدیر مسئول روزنامه جام جم: تقریباً 500 روز از دستور رهبری برای اصلاح ساختار بودجه گذشته است در این مدت دولت هم کارهایی انجام داده و مجلس هم درگیر این موضوع شده است اما مشخصاً هنوز اتفاق خاصی در این قضیه نیفتاده است، آیا تا پایان این دولت شاهد تعیین تکلیف اصلاح ساختار بودجه هستیم؟
رئیس جمهور: درمورد اصلاح ساختار بودجه در هر سالی اصلاح ساختاری در بودجه داشتیم. سال گذشته هم اصلاح ساختاری داشتیم در این چند سال اخیر تبصره 14، 18، 19 که تبصرههای کلیدی بوده است و من هم از بودجه سال 97 گفتم که این تبصرهها برای ما کلیدی است و بر همان مبنا هم توانستیم در ساختار بودجه تحولاتی ایجاد کنیم.
منتها مقام معظم رهبری سال قبل به ما اعلام کردند که یک ساختار کلی در بحث بودجه بوجود بیاید، جلسات متعددی در قالب سران 3 قوه ایجاد کردیم، هم برای بحث مالیات، بودجه بدون نفت، جلسات متعددی بود، مواردی تصویب شد، مواردی هم باقی ماند.
قبل از اینکه آن بحثها نهایی شود، مجلس تغییر کرد. خود جلسه سه قوه تغییر کرد اما همچنان آن بحث در دستور جلسه ما هست برای اصلاح ساختار بودجه، در بودجه یک بخشهایی به نظر من وابسته به شرایط اقتصادی دولت میشود، چون بودجه رقمهای ثابتی دارد یعنی آنجاهایی که بحث حقوق، حقوق بازنشسته، بخش خدمات در بودجه پیشبینی میکنیم تقریباً غیرقابل تغییر است و هر سال هم باید یک جیزی اضافه کنیم یعنی 15 الی 20 درصد بر آنها اضافه شود اینها را خیلی نمیشود تغییر داد.
البته امسال در بودجه جاری تقریباً از اول سال تصویب کردیم و 20 درصد کاهش دادیم یعنی به دستگاههای اجرای مکلف کردیم که 20 درصد کاهش دهند. اما در بخش و بحث درآمد هم نیاز به تحولاتی دارد و هم میشود. عمدتاً آنچه سازمان مدیریتی یعنی سازمان برنامه و بودجه پیشبینی کرده بود، یک تحول بزرگ در مالیات بود.
در آن جلسات آقای حضرتی هم آن زمان نماینده مجلس بودند و در جلسات حضور داشتند. آن جلسات در نهایت پذیرفته نشد یعنی روسای هر 3 قوه با آن پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه مخالفت کردند، برای اینکه طرح آن یک فشار عظیمی را بر مردم در بحث مالیات وارد میکرد و لذا کلاً برگشت داده شد برای تغییرات.
همانطور که من در این سوالات اشاره کردم ما الان طرحی داریم که برای اصلاح ساختار بودجه نیست و برای یکسال پایانی دولت است که خود این یک طرح خوبی است و این را برای مردم ارایه کنیم و توضیح دهیم میشود از این برای بودجه هم استفاده کرد.
سوال – علیرضا خانی سردبیر روزنامه اطلاعات: دوستان راجع به حوزههای سیاسی و اقتصادی خیلی سوال کردند. میدانیم که شما در هنگامه دوران مذاکرات هستهای و در عصر تحریم ها چه زحماتی کشیدید. دولت متحمل چه فشارهایی بود الان در برهه کرونا همینطور دولت چقدر تلاش میکند، اجازه میخواهم از این حوزهها بگذریم. چون در حوزه اجتماعی سوالی طرح نشد، در این حوزه سوالی را عرض کنم.
آقای رئیس جمهور به نظر میرسد که در جامعه عرصههای تقابل زیاد شده بخشی از این عرصههای تقابل بخاطر اتفاقاتی است که در حوزه سیاسی میافتد و پیشرانههایی را در حوزه اجتماعی بوجود میآورد که ممکن است خطرناک باشد.
این ادبیات فساد و فساد ستیزی الان مدتی است که ادبیات غالب است و به طرز شگفتی هر روز رسانهها، تلویزیون، مطبوعات تصاویر دادگاههایی را پخش میکنند که کسانی محاکمه میشوند کسانی که قبلاً در بخش دولتی و قوای دیگر مدیر بودند در سطوح بالا یا خویشاوندانی بودند یا نسبتهایی داشتند، ظاهراً در بعد این گفتمان، گفتمان عدالت است، عدالت محور است اما به نظر میرسد که یک نوع نگرانی و بیاعتمادی را در مردم بوجود میآورد، واقعاً تصور کنید که مردم احساس کنند که کسانی که در حوزههای مختلف مدیریتی کشور هستند، اینها یا فاسد بودند یا آماده فاسد شدن هستند یا خویشاوندان و بستگان و نزدیکانشان و این جامعه را دچار دو قطب میکند یک قطب کسانی که برخوردار شدند و در مظان این اتهام هستند که به نوعی از عرصههای رانت و فساد برخوردار بودند یک قطب هم کسانی هستند که از رانت و فساد محروم بودند و اینها را با هم در تقابل گذاشته است مردم الان خیلیها نگاه میکنند که هرکس که برخوردار است با ظن و بدبینی دستاندازی یا فساد و یا رانتخواری به آن نگاه میکنند یا در حوزههای دیگر.
برای اینکه فرصت کم است خلاصه میگویم در حوزه های دیگر هم همینطور است. در حوزههایی مثل محیط زیست، کسانی که حمایت میکنند کسان دیگری دیگران را متهم میکنند که ممکن است عامل بیگانه باشند در حوزههای زنان حتی. لوایحی از دولت سالهاست در مجلس بوده در حوزههایی که مربوط به حقوق زنان میشود و این نگرانی را دامن میزند که جامعه دو قطبی است و یک عده طرفدار حقوق زنان هستند و یک عده مخالف حقوق زناناند.
آیا شورای اجتماعی برای کاستن از عرصههای تقابل در درون جامعه که خواه، ناخواه از سطح سیاست تأثیر میگذارد و سیاسیون در این قضیه به نوعی تأثیرگذارند و در سطوح پایین جامعه عرصههای تقابل را بوجود میآورد آیا شورای اجتماعی کشور و نهادهای دیگر کشور و خود دولت و روسای قوا برنامهای دارند برای اینکه جامعه را آرامتر کنند و عرصههای تقابل درون جامعه را به حداقل برسانند.
رئیس جمهور: بحثی که مطرح کردید. بحث مهمی است. جناحها و دستهبندیهای سیاسی، اجتماعی، بعضی هم ممکن است به معنایی جناحی نباشد ولی تفکراً تقابلاتی وجود دارد که نیاز به شفافیت دارد. یعنی اگر ما برای پیروزی یا برای شکست رقیب رفتیم پشت یک عناوینی خودمان را مخفی کردیم یک عده شدند طرفدار جوان، یک عده شدند طرفدار پیرمردها، حقوق زنان، مخالف حقوق زنان، مقابله با فساد، یک عده شدند رانت خوار. این تقسیمبندیهایی که برخی از اینها ریشههایش سیاسی است و ریشههایش رقابتها و تقابلهای جناحی است برای مسایل سیاسی و مسایل دیگر منتها خودش را در اینها ظهور و بروز و به این سمت و سبک پیدا میکند.
به نظر من کلیت این تقابل مفید نیست، یعنی اینکه یک عده بشوند، طرفدار حقوق زنان، یک عده بشوند مخالف، یک عده بشوند طرفدار عدالت این دو قطبیهایی که به نفع جامعه تمام نمیشود موجب انشقاق بیشتر و فاصله بیشتر میشود، در همین بحث کرونا شما یادتان است عده ای دنبال ایجاد این دو قطبی بودند که آیا جان مهم است یا نان مهم است یا الان که ماه محرم میشود، دیانت مهم است یا سلامت مهم است. یعنی تقابل بین دیانت و سلامت، تقابل جان و نان، تقابل غیرواقعی است و میتواند جامعه را دچار شکاف بکند و واقعاً هم قابل جمع است و هم میشود جان را و هم میشود نان را حفظ شود. هم میشود دیانت را نگه داشت و هم میشود سلامت را نگه داشت اینها تقابل با هم ندارند تقابلی است که درست میشود.
در مبارزه با فساد. باید با فساد مبارزه شود این یک واقعیت است و حتماً باید با افرادی که در مسیر رانت هستند و در این مسیر حقوق مردم را زیر پا گذاشتند با اینها باید مقابله شود، منتها ریشه اینها برمیگردد به اینکه ما ابتدا شفافیت درست کنیم یعنی ما وقتی که در بخشهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، شفاف نیستیم و شفافیت بوجود نمیآید و اطلاعرسانی نمیشود و رسانهها در همه زمینهها آزاد نیستند، رسانه اگر در هر بخشی خواست نقد کند نه اینکه همینجوری نقد کند. اگر واقعاً دید نقدی وارد است بتواند نقد کند. الان شرایط ما همچین شرایطی نیست. همین نکتهای که اینجا میگویید راجع به مقابله با فساد که این مقابله آیا خوب است و دقیق است و اشکال دارد، خیلی جرأت نمیکنید تیتر روزنامه کنید. اگر تیتر روزنامه کنید روزنامه شما دچار مشکل میشود. شما اینجا بیان میکنید. ولی کلیت این حرف درست است که باید با فساد مبارزه کنیم ولی این مسأله را از مسایل مختلف خارج کنیم.
ریشه مبارزه با فساد از دادگاه شروع نمیشود. از دولت الکترونیک یعنی باید دولت را الکترونیک کنیم، کارهایمان را باید شفاف کنیم. شرکتهایمان را باید شفاف کنیم. شرکتهای عمومی غیردولتیمان را باید شفاف کنیم. شرکتهای خصولتیمان را باید شفاف کنیم.
الان نمیخواهم نام ببرم. خیلی از مسایل فساد است که گفته نمیشود ولی خبر داریم. مسئولین هم مطلع هستند البته مبارزه خودشان را میکنند منتها خیلی علنی نمیشود. مربوط میشود به همین چیزهایی که با شفافیت از ابتدا مطرح نمیشود یک شرکتی معلوم نیست چه جوری کار میکند.
پس ریشه داستان مبارزه با فساد از آنجا باید شروع شد. ولی از آن مرحله اگر موفق نبودیم و باز فساد بود باید دستگاههای نظارتی وارد شوند. دستگاههای قضایی وارد شوند و فرد را محاکمه کنند.
اگر موردی در مسأله فساد است و میخواهیم تبلیغاتی کنیم. باید تا مرحله نهایی قضایی پیش برویم و بعد اعلام کنیم و الا اگر فردی در مرحله اول ممکن است محکومیت پیدا کند و در مرحله دوم ممکن است تغییر پیدا کند، باید صبر کنیم تا به مرحله نهایی برسد و بعد اعلام کنیم.
در شیوه اعلام ممکن است اختلافنظرهایی وجود داشته باشد، اما ایجاد شکاف و تفرقه در جامعه در مسایلی که میشود آنها را حل و فصل کرد، بعضی از مسایل هم به خود نظام و انقلاب، صدمه میزند، شوراهایی که شما میگویید مسئول همه مسایل نیست ولی میتواند در بعضی از شوراها مثلاً شورای اجتماعی بعضی از این موارد را مطرح کند، در بحث سه قوه سه قوه میتوانند این مسایل را با همدیگر مطرح کنند و هماهنگی بوجود بیاورند اینها میتواند مؤثر باشد و میتواند تخفیف دهد هم مبارزه با فساد باشد و ایجاد انشقاق و شکاف نباشد.
پیام تیرانداز مدیرعامل خبرگزاری فارس: اجازه میخواهم از این وقت استفاده کنم و یکی دو نکته کوتاه را عرض کنم. حتماً آقای معزی عزیز هم اجازه میدهند اگر از وقت گذشت. تسلیت عرض میکنم ایام سوگواری سید الشهداء(ع) و شهدای کربلا.
تشکر میکنم و خدمت شما تلاشهای 7 ساله گذشته دولت راخدا قوت میگویم. یک سوال مهم و حیاتی که بسیاری از طرحها و پروژههای اصلی دولت به سرانجام خواهد رسید را در پیش داریم و حیف است امروز از این جلسه بخواهیم گلهگذاری کنیم. در همین یک جمله بدانید که در 7 سال گذشته منتقدین شما ایام سختی را داشتند. تفصیلاش بماند در جلسات مختلف اما در شرایطی که امروز دوستان اصلاحطلب که حامیان اصلی دولت هستند، مشغول فاصلهگذاری سیاسی و اجتماعی با دولت هستند، بدانید که رسانههای انقلابی نجیبانه در حال تبدیل گفتمان خبر خوب به گفتمان اصلی رسانهای کشور هستند. منظور ما از خبر خوب، درست دیدن وقایع و پدیدهها، علمی دیدن و زیبا دیدن موضوعات است ولو موضوعاتی مثل تحریم و کرونا و از این جنس موضوع که با نگاه فرصت محورانه به موضوعات نگاه کنیم و ناظر بر حل مشکل و نهایتاً زیباییها را دیدن که بعضاً مورد غفلت بعضی از دوستان قرار میگیرد.
ما 3 تا 100 روز یک فرصت داریم. شما هم معروف شدید در بین مردم که 100 روزه مشکلات را حل میکنید و فرصت خیلی مناسبی است و همینجا به نمایندگی از رسانههای جریان انقلابی به شما هم خدا قوت میدهم و هم فرصت مناسبی است برای تشریح و تبیین تشریح اتفاقات خوبی که در یک سال آینده رقم خواهید زد.
نکتهای که آقای دکتر میخواهم عرض کنم، بحث فرهنگ ناصحیحی است که در 4 تا 5 دوره اخیر انتخابات با آن مواجه هستیم و زحمتکشانی که در مقام کاندیداتوری برای مناصب مختلف من جمله ریاست جمهوری ورود پیدا میکنند با یک ادبیاتی به دنبال کسب اعتبار هستند به قیمت مشروعیت زدایی از انقلاب و سوال چه باید بکنیم که این فرهنگ جدی این فرهنگ درست کسب محبوبیت اتفاق بیفتد که البته منشأ عزیز شدن و ذلیل شدن جای دیگری است اما افرادی به دنبال کسب اعتبار برای خودشان هستند و بسیاری از زحمات، ساختارها و زیرساختها را حاضرند نابود کنند اما یک توفیق ظاهری در انتخابات پیدا کنند. چه میتوانیم بکنیم. شما برنامهای برای این دارید و تشکر میکنم از این وقتی که گذاشتید.
رئیس جمهور: خیلی ممنون و متشکر. چون همانطور که بیان کردید گاهی گفته میشود که فلانی گفته من 100 روزه مشکلات را حل میکنم این یکی از نکاتی بود که نادرست در برخی از رسانهها مطرح شد و همانطور که اخیراً مقام معظم رهبری روز یکشنبه بیان کردند که بسیاری از دولتها رسم این است که برنامه 100 روزه برای خودشان اعلام میکنند و در آن 100 روز یک کارهایی میکنند و یک برنامه هم برنامه 4 ساله است من از ابتدای تبلیغات انخابات 92 چندین بار تصریح کردم که من یک برنامه 100 روزه و یک برنامه 4 ساله دارم و آن برنامه 100 روزه را در آن 100 روز انجام میدهم و بعد از پیروزی در انتخابات مصاحبه هم کردم و تأکید کردم که در 100 روز یک کارهایی را انجام میدهم و اعلام میکنم. معلوم است هر مشکلی در 100 روز حل نمیشود ولی میشود در داخل 100 برخی از مشکلات را برنامهریزی و حل کرد.
مهمترین مسأله یعنی مذاکرات هستهای، توافق موقت داخل همین 100 اتفاق افتاد. در همین 100، توافق موقت کردیم و برنامههای اقتصادی من هم در 100 تدوین شد و حتی من در 100 وقتی مصاحبه و اعلام کردم که ما در این دولت به تورم تکرقمی خواهیم رسید که بعد از مصاحبه اقتصادی به من انتقاد کردند و به من گفتند که شما چرا این قول را دادید که تک رقمی شدن خیلی سخت است. ما گفتیم برنامه ما این است حالا موفق نشدیم به مردم میگوییم که متأسفانه این برنامه ناموفق بودیم که بحمدالله به تورم تک رقمی رسیدیم. این توضیح راجع به این جملهای که فرمودید.
اما نکتهای که جنابعالی بیان کردید نکته بسیار حائز اهمیت است و آن اینکه ما واقعیتها را بخاطر انتخابات، یا بخاطر پیروزی در انتخابات، یا بخاطر موفقیت، جلب آراء و توجه افکار عمومی یک وقتی خلاف آن چه هست، بیان نکنیم و حقیقتها را زیر پا نگذاریم که این حرف کاملاً درستی است یعنی رقابتمان رقابت اخلاقی باشد، فرق ما با دنیا همین است.
همه رقابت میکنند، در اروپا و آمریکا هم رقابت میکنند و ما هم رقابت میکنیم و همه افتخار ما این است که این رقابت ما کاملاً اخلاقی باشد که در رسانهها هم گاهی وقتها مشاهده میشود که یک رسانه برای جذب مشتری برای اینکه خبر جذاب شود، یک تیتری میزند که اصلاً خود آن روزنامه و آن رسانه وقتی مطالعه میکنید، میبینید مطلبی که نوشته شده با آن تیتر نمیخواند و آن تیتر چیز دیگری است و برای جذب مشتری این کار را میکند.
کاندیدا هم اگر بخواهد همین کار را بکند، یک تیترهایی برای جذب مشتری استفاده کند، حتماً به ضرر ما است و به نظر من کم کم چند ماه دیگر وارد فضای رقابتهای انتخاباتی میشویم و شرایط کشور ما هم در تحریم هستیم، هم کرونا است و هم مردم مشکلاتی دارند که با عواطف، احساسات، اعتقادات مردم و ایمانی که مردم نسبت به انقلاب دارند، نباید بازی شود.
به نظر من اینکه ما به عنوان دولت چه کار میکنیم. اتفاقاً رسانهها کار بیشتری از دولت میتوانند انجام دهند یعنی اینجا قدرت چهارم است که باید وارد شود و آن سه قوه خیلی کارهای نیستند، این قدرت چهارم که قدرت رسانه است و مطبوعات و غیرمطبوعات، فضای مجازی.
همه باید وارد شوند و نگذاریم و اگر کسی به هر بهانهای از اخلاق بخواهد خارج شود، به گونهای واقعیتها را برای مردم روشن کنیم که خودش هم احساس کند که غیراخلاقی حرف زدن و سخن گفتن به نفع آن کاندیدا تمام نخواهد شد.
آرزوی همه ما این است که انشاء الله انتخابات آینده ما هم پررونق و هم باشکوه باشد و شرکتکننده زیادی داشته باشد و هم کاندیداهایی که وارد میشوند، مراعات اصول و اخلاق را بکنند و انشاء الله پایان خوشی داشته باشیم و یک دولت سیزدهم باافتخاری در پایان انتخابات داشته باشیم.
الیاس حضرتی مدیرمسئول روزنامه اعتماد: بسم الله الرحمن الرحیم. تسلیت عرض میکنم و یک تشکر دارم از شما و یک گلایه و یک سوال. دولت در بدترین شرایط در مجموعه 7 سال گذشته توسط شما اداره شده است.
آمریکا برای از هم پاشیدن امورات مملکت، برای تحریک مردم به اعتراضات و فشار وحشتناک تبلیغات خارجی، تمام رسانههای سلطنتطلبها و منافقین و سعودیها و اسرائیل دست به دست هم دادند و با آخرین روشهای تبلیغاتی دولت زیر فشار بود. در داخل هم متاسفانه رقبای شما تبلیغات وحشتناکی را بر علیه دولت شما آغاز کردند. این مسائل را کم و بیش دنبال میکنم، روزانه تقریبا سه چهار تا کلیپ میبینم، این کلیپها حداقل 200، 300 میلیون تومان هزینه دارد و اینکه هزینه آنها از کجا درمیآید خودش یک سوال است. به اشکال مختلف انیمیشنهایی مختلف درست میکنند، فقط علیه دولت که آن را ناکارآمد کند و اتفاقا نقطههای قوت دولت را هدف میگیرند. در این شرایط وحشتناک تبلیغاتی دولت شما کارهای خیلی بزرگی انجام داد. بحث برجام یک موضوع تاریخی است، در تاریخ ایران بینظیر است که متاسفانه در داخل و خارج این دو تبلیغات روی هم سوار شدند و سعی کردند آن را بیاثر کنند.
در سایه همین فعالیتهای دیپلماسی خارجی و وزارت خارجه و شخص حضرتعالی سمیناری که در لهستان گذاشتند، برای آلترناتیوسازی حکومت ایران بود، ورشکست شد. امروز رسیدیم به جایی که برای دولت آمریکا شاید بی نظیر باشد، رسوا شد و فقط یک دومینیکن برایش ماند. بقیه اعضای شورای امنیت کلا رای منفی دادند، رای ممتنع در آنجا رای منفی محسوب میشود، چون کسی که پیشنهاد داده نتیجه نگرفت. در همین قطعنامهای که هفته قبل داشتند باز دوباره نتوانستند.
از سوی دیگر یک موفقیت عجیب در داخل کشور حاصل شده است. وزارت نیرو با تمام فشارهای مالی، 175 هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری کرده و پریروز اعلام کردند که 30 میلیون نفر برقشان رایگان میشود و آن آرزوی تاریخی و صحبتی که از حضرت امام (ره) مانده بود و همیشه به سر ما میزدند به عنوان فرزند انقلاب که چه شد، امام این حرف را زد، امروز محقق میشود. وزارت اقتصاد دولت شما بزرگترین پروژه، بحث بورس و شفافسازی، اقتصاد مردمی و واگذاری و خصوصیسازی را به بهترین شکل و بدون مساله انجام میدهد. تشریفات گمرکات به 4 روز کاهش یافته، بحث بانکها را اداره میکند و در بخش امور بازنشستگان در اوج بیپولی، مابهالتفاوت حقوق بازنشستگان و فرهنگیان و یکسانسازیشان با دهها هزار میلیارد انجام شده که به نظرم بینظیر است. این در واقع جای تشکر دارد. اگر از آمار و ارقام بخواهم بگویم، زیاد آمار دارم، ولی آنچه که جای گلایه دارد، این است که متناسب با این حجم کار نمیتوانید بگویید، بیان ندارید، زبان ندارید، تبلیغات ندارید. نتوانستید سیستم تبلیغاتی طراحی کنید. اگر 30 میلیون نفر در کشوری کلاً معاف از پرداخت هزینه برق شوند، باید یک هفته جشن پایکوبی در این مملکت انجام میشد، اگر چنین پروژهای در سازمان ملل و شورای امنیت انجام میشد، باید یک هفته در کشور اعلام جشن میشد، در حالی که هیچ خبری نیست و در لابلای اخبار جزئی همه گم شده است. از روز اول با دولت این دعوا را داشتیم که به بحث رسانه نمیتواند اهمیت بدهد، چه رسانههایی که هماهنگ و همسو هستند، چه مستقل هستند، چه رسانه های مخالف. ظرفیتهای خیلی زیادی در دولت وجود دارد، همه وزارتخانهها برای خودشان یک بخشهای مختلفی درست کردند، هزینههای الکی میکنند ولی در مجموع هیچ چیز در خدمت دولت نیست. باز هم خدا پدر صدا و سیما را بیامرزد که از زمان شروع کرونا به کمک دولت آمده، مطالب ستاد کرونا مرتب پخش میشود، ولی موضوع تبلیغات و رسانه، همین الان وزارت محترم ارشاد در موضوع رسانههای خانگی که خوب توانست جا بیفتد، با صدا و سیما درگیر است و نیاز به کمک دارد و باید این مساله حل شود. در بقیه جاها، روزنامهها مثلا جهان صنعت به خاطر اینکه یک خبر پخش شده، آن خبر هم پخش شده، همه جا گفتند، بعد از فردا تازه به فکر افتادند که باید این روزنامه را توقیف کنند. این گلایه ماست. خواهش بنده این است که واقعا به بحث جمعبندی گزارش و کارنامه خوبی که دولت در این اوضاع و احوال وحشتناک و بی پولی توانسته اقتصاد بدون نفت را راه بیندازید، اقتصاد بدون نفت کامل عملی شد، خواهش بنده این است که این یک سال را به این مطلب توجه کنید.
اما سوال بنده است است که دولت مرحوم آقای هاشمی دولت سازندگی لقب گرفت، دولت آقای خاتمی دولت اصلاحات لقب گرفت، با اتفاقی تلخی که در سال 88 پیش آمد مجموعه دوستان همفکر، فکر میکردند که آقای روحانی با آن سابقه انقلابی خود قبل و بعد از انقلاب، حضور در شورای امنیت ملی و شخصیت و شیخوخیتش میتواند دولت مصالحه ملی تشکیل دهد. دولت مصالحه ملی یعنی بتواند به گونهای با نهادهای مختلف این نظام ارتباط ایجاد کند و اطمینان و اعتماد جلب کند. از این طرف با مجموعهای از جناح بزرگی که ریشهدار است، بخش زیادی از تاریخ انقلاب به دوش آنها بوده و الان هم هستند و دلسوز و وطنپرست و انقلابی هستند و فرزندان انقلاب هستند، بتواند ارتباط ایجاد کند، بتواند یک مصالحه ملی ایجاد کند. این شکافی که متاسفانه به بدترین شکل دود آن هم به چشم نظام و مردم رفت، فکر میکنم تا امروز در این بخش خیلی توفیق ایجاد نشده، خواهش و سوال بنده این است که آیا میشود به یک سال آینده امیدی بست؟
رئیس جمهور: خیلی متشکرم. آن نکتهای که لابلای فرمایش اولیهتان بود، میخواهم تاکید کنم کاری که وزارت نیرو پیشنهاد داد و در دولت تصویب شد و آن اینکه کم مصرفها، وزارت نیرو مشترکان برق را سه گروه کرده، کم مصرف، خوش مصرف و بدمصرف و اینهایی که کم مصرف هستند، الان جمعیت 30 میلیونی را تشکیل میدهند. پیشنهاد این بود که 100 درصد اینها از تخفیف برخوردار شوند. بنده هم بسیار خوشحالم که در دولت دوازدهم این امر مهم تحقق پیدا کرد و افرادی که مصرف کم دارند، حداقل مصرف را دارند، بتوانند از برق مجانی استفاده کنند که الان یک جمعیت 30 میلیونی در کشور هستند. امیدواریم این موجب تشویق شود و این 30 میلیون بیشتر هم بشود و انشاءالله 35 میلیون و بیشتر هم شود و آنهایی که کم مصرف هستند، از برق مجانی استفاده کنند.
این یکی از افتخارات ما است و همانطور که اشاره کردید، اوایل انقلاب این بحث مطرح بود که بتوانیم بر افراد کم بضاعت و افرادی که درآمدشان پایین است برق مجانی داشته باشیم و تحقق پیدا نکرده تا حالا من هم به سهم خودم تشکر میکنم از وزارت نیرو و از طرحی که در این زمینه در دولت دوازدهم آمد و تصویب شد.
اما اینکه این دولت میبایست یک وفاق بیشتری میتوانست ایجاد کند یا در تبلیغات میبایست توانمندی بیشتری از خودش نشان میداد، همینطور است یعنی از لحاظ تبلیغات آنچه دولت در این شرایط سخت انجام داده میبایست به خوبی برای مردم تبیین می شد، مردم امیدوار میشدند، مردم روحیه پیدا میکردند و نشاط پیدا میکردند.
البته در این زمینه همه رسانهها اگر کمک بیشتری میکردند، موفقیت بیشتری بدست میآوردیم ولی این اشکال وارد است که در بخش تبلیغات نتوانستیم با یک زبان گویا و شفاف و روشن تلاشهایی که در این هفت سال انجام گرفته برای مردم به خوبی بیان و تبیین کنیم. گاهی اوقات در بعضی از جلسات برخی از خدمات دولت را که میگویم دوستانی که یک نوع مسوولیتی در کشور دارند به من میگویند ما دفعه اول است میشنویم و واقعا چنین چیزی است؟ یعنی توان تولید نفت ما در غرب کارون 6 برابر شده؟ در این هفت سال شما توان تولید ما را به 6 برابر رساندید که این خیلی آمار مهمی است و گاهی شک میکنند. میگویند شما این را دقیق گفتید چون گاهی از روی نوشته نمیخوانم و همینطوری میگویم و میگویند شما اشتباه نمیکنید درست است؟ یا اینکه در پارس جنوبی همه فازهای باقیمانده را تقریبا تمام کردیم جز یک فاز که خیلی کار عظیم و مهمی است. در همه دولتهای قبلی 10 فاز انجام گرفته و 17 فاز در این دولت انجام گرفته که این کار عظیم و بزرگی است که انجام گرفته است و یا ما گاز را به محروم ترین استان یعنی سیستان و بلوچستان رساندیم و الان در شهرهای مختلف لولهکشی گاز انجام میگیرد و هم راه آهن را به این استان رساندیم که امیدواریم تا پایان دولت این راه آهن یا همه یا بخش اعظم آن به هر حال از چابهار به زاهدان انجام شود.
کاری در بندر چابهار شد که نخست وزیر هند در تهران گفت این کاری که در چابهار انجام گرفته یک قرن بعد منطقه میفهمد که این کار چقدر باعظمت است و چابهار چه نقشی را میتواند در منطقه ایفا کند. آقای مودی در تهران در مصاحبهاش اعلام کرد و خیلی صریح اعلام کرد. بله همانطور که شما میگویید خیلی از این مسائل برای مردم توضیح داده نشده و میبایست زبان گویاتر میبود و همه رسانهها در این زمینه بیشتر تلاش و فعالیت میکردند اما اینکه این دولت میبایست جناحها را به هم نزدیکتر میکرد به نظر من این دولت یک فضایی را برای همه جناحها به وجود آورد و به هر حال یک دولتی است که وقتی شما به هیات وزیران آن نگاه میکنید تقریبا از همه جناحها، جناحهای معتدل، جناحهای اصولگرا و اصلاحطلب همه به یک نحوی حضور دارند که خودِ این یک مساله بسیار مهمی است و واقعا از نظر من هر فردی که شایستگی دارد و فردی مثلا میخواهد وزارتی به عهده بگیرد، هیچ وقت نمیپرسم که این جناح اصلاحطلب، اصولگراست، معتدل است و وسط استو میپرسم سواد و تجربهاش چیست و چه کار کرده و واقعا برای من فرق نمیکند و باید از همه نیروها استفاده کنیم.
واقعا زمانی است که باید متحدتر از همیشه ظاهر شویم. اینکه این همه دشمن داریم و روبروی ما آمریکا توطئه میکند و خداوند این عنایت را به ما کرده که ما در سازمان ملل متحد که این را یک بار دیگر هم گفتم در سال 97 موضوع ایران زمانی که ما در نیویورک بودیم در دستور کار شورای امنیت قرار گرفت و بحث این بود که من هم در آنجا شرکت کنم چون در سطح سران بود و همه سران کشورها و 15کشور در سطح سران شرکت کرده بودند چون بحث ایران مطرح بود من هم شرکت کنم یا نه که خوشبختانه آنجا در شورای امنیت رسما از ما دعوت کردند و این بحثی که میکردیم که شرکت کنیم یا نکنیم ولی آن جلسه مستقیم پخش شد در ایران که شاید پخش شده باشد ولی آنجا در چندین شبکه مستقیم پخش میشد و یک جلسهای که ریاست آن را آقای ترامپ به عهده گرفته و 14 کشور دیگر نشستند و همه 14کشور علیه او صحبت کردند که واقعا چیز عجیبی است وموضوع آن برجام بود و اینکه ایران در این قرارداد مفید نبوده و نباید بگذاریم ایران استفاده کند که همه 14 کشور به اتفاق و اینجا در این جلسه شورای امنیت یک کشور کوچکی به نام دومینیکن آمد، موافق شد و آنجا حتی یک کشور موافق نبود و 14 کشور در حضور خودِ ترامپ سخنرانی کرند و مخالفت کردند که شکست عظیم و بزرگی بود برای آمریکا اتفاق افتاد.
به قول شما در ایران این شکست را خوب تبیین نکردیم که مردم بدانند یک حادثه تاریخی اتفاق افتاده و همین اجلاس اخیر شورای امنیت و شکست آمریکا، یک حادثه تاریخی بود.
چه وقت در تاریخ ایران داشتیم که رو در روی آمریکا در بخش سیاسی قرار بگیریم و دیپلماتهای ما پنجه در پنجه با تلاشهایی که کردند، آمریکا را شکست دادند و این پیروزی ملت بزرگ ایران بود که خوب تبیین نشد.
در این شرایطی که ما هستیم و در این فشاری که ما هستیم، حالا بیماری کرونا هم هست که خود به خود برای جامعه ما مشکل پیدا کرده و در بخش حمل و نقل و در بخش گردشگری صدمه بزرگی زده و ما مشکلات زیادی داریم.
اینجا جای وحدت، جای اتحاد و جای همبستگی است و واقعا همه جناحها، همه آنهایی که این قانون اساسی را قبول دارند، همه آنهایی که برای این انقلاب زحمت کشیدند، و همه آنهایی که پرچمداری ولی فقیه و رهبر معظم انقلاب را قبول دارند، همه بیایید و واقعا کنار هم قرار بگیریم.
یک مقدار سقف را برداریم. چطور در ماه محرم عزاداری بیسقف شروع کردیم و امسال به خاطر کرونا عزاداری بی سقف شروع کردیم، آمدیم بیرون و در فضای بیرون و الحمدالله مداحها پرشور در همه خیابانها به خیابان آمدند و مردم آمدند و اصلا این عزاداری خانگی از نو مد شد، در خانهها شروع شد و درب خانهها همه پرچم سیاه است که کار عظیمی شد یعنی یک شور و هیجان شدیدی در این ماه محرم. الحمدالله اکثریت هیئت ها به خوبی دستورالعملها را مراعات میکنند و انشاءالله امیدواریم عزاداری سالار شهیدان بهتر از همه سال ها به خوبی انجام بگیرد و انشاءالله هیچکس از لحاظ این بیماری صدمه نبیند و همه مراعات این پروتکل بکنند.
در رفاقت جناحی هم سقفها را برداریم و بیاییم در یک فضای باز و در کنار هم و یک کاری در این انتخابات کنیم که البته یک مقدار از اینکه فضا باز شود و سقف برداشته شود، همه باید کمک کنند و همه باید یکدیگر را یاری کنیم و همه باید امیدوار شوند.
همه جناحها باید به انتخابات امیدوار باشند و همه بدانند در این انتخابات حضور و نقش دارند و میتوانند کاندید خود را به خوبی معرفی و تبیین کنند و من خیلی آرزو دارم و دولت هم هر چه توان دارد در این راه خواهد گذاشت که انشاء الله این رفاقت، دوستی، هماهنگی و همفکری بین جناحهای مختلف بیشتر شود.
- نویسنده :
- منبع :