در دهم محرم سال ۶۱ هجری نبردی نابرابر میان سپاه حسین بن علی(ع) و سپاه اعزامی از سوی یزید بن معاویه در نزدیکی محلی به نام کربلا درگرفت. دلیل یزید بن معاویه برای جنگ، بیعت نکردن امام حسین(ع) با او بود؛ از طرفی حسین بن علی(ع) نیز حکومت و زمامداری یزید بن معاویه را غیرشرعی می‌دانست؛ همین هم دلیلی برای جنگی شد که بیش از ۱۴۰۰ سال است که دل شیعیان با خون‌های ریخته اهل بیت(ع) در این روز در جوش و خروش است.
پیشینه تاریخی سوگواری برای حسین(ع)
سابقه سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال ۶۱ هجری می‌رسد. اولین مراسم سوگواری را حضرت زینب(س) خواهر امام حسین(ع) در زندان برگزار کردند.
همچنین رقیه، دختر سه ساله امام حسین(ع) بعد از واقعه عاشورا اغلب برای پدر گرامیشان گریه می‌کرد تا اینکه دستور دادند سر بریده پدر را به حضورش ببرند که این عمل باعث مرگ دختر شد. مرگ حضرت رقیه باعث بلوایی در شام شد که عاقبت یزید مصلحت دید اسرای کربلا را آزاد کرده و آن‌ها را به مدینه بفرستد.
همچنین از امام سجاد(ع) روایت شده که تا ۲۰ سال پس از مرگ پدرشان هر وقت می‌خواستند غذا و یا آب بخورند به گریه می‌افتاد.
روزی خدمتکاری از ایشان پرسید «ای پسر رسول خدا! آیا وقت آن نرسیده است که اندوهتان به پایان برسد؟» نقل شده است که امام سجاد(ع) پاسخ دادند: «وای بر تو! یعقوب پیامبر دوازده پسر داشت و خداوند یکی از آن‌ها را از چشمش پنهان کرد. از گریه زیاد چشمانش کم سو و از غصه سرش سفید شد و پشتش خمیده گشت. اگر چه پسرش زنده بود، اما من با چشم خود دیدم که پدر و برادر و عمو و هفده تن از اعضای خانواده‌ام در اطرافم قربانی شدند. چگونه اندوهم به پایان رسد؟» و چگونه است که این اندوه هنوز و بعد از گذشت ۱۴۰۰ سال همواره بر دل شیعیان سنگینی می‌کند.
دلایل قیام امام حسین(ع)
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم در خصوص علت قیام امام حسین(ع) و وقوع حادثه عاشورا اظهار داشت: سؤالاتی همچون این که چرا امام حسین علیه السلام قیام کردند؟ چرا نهضتی را شروع کردند؟ آیا به دلیل دعوت مردم کوفه از امام(ع) بود و یا به دلیل امر به معروف و نهی از منکر و یا درخواست بیعت یزد، در ذهن ما وجود دارد. باید گفت همه این‌ها دلایل ظاهری امام حسین(ع) برای قیام بود و دلیل اصلی نمی‌باشد.
حجت الاسلام محمد صادق یوسفی مقدم ادامه داد: امام حسین(ع) و همه معصومان علیهم السلام وظیفه اقامه دین و حفظ آن از تحریف و تعرض و مبارزه با افرادی که درصدد از بین بردن دین هستند را دارند.
اقامه دین و جلوگیری کردن از تحریف دین از وظایف امام(ع) است
وی با بیان این که فلسفه وجودی امام معصوم از نظر شیعه چند مسئله است، عنوان کرد: یکی از این مسائل اقامه دین و پیاده شدن دین در جامعه به عبارتی دیگر اجرای احکام و حدود الهی و عدالت در جامعه است.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه وظیفه دیگر امام شیعیان جلوگیری کردن از تحریف دین است، به طوری که مراقب باشد حقیقت دین منقلب نشود و با شبهات برخورد کند، گفت: زنده نگه داشتن جامعه در مسیر دین از اهداف فلسفه امامت است و وجود امام برای تحقق این ویژگی است.
وی بیان کرد: اگر امام معصوم احساس کند دین در جامعه اقامه نمی‌شود، حدود الهی و عدل الهی به درستی اجرا نمی‌شود، ظلم و ستم و فسق و فجور جامعه را فراگرفته و شبهات علیه دین در جامعه زیاد شده در این زمان برای آنچه وظیفه اصلی دارد قیام می‌کند و امام حسین(ع) این عمل را در هر شرایطی انجام می‌دادند حتی اگر مردم کوفه از امام دعوت نمی‌کردند ایشان وظیفه خود را فراموش نمی‌کردند.
احیای نظام اسلامی و حدود اسلامی اهداف امام(ع) است
حجت الاسلام یوسفی مقدم افزود: احیای نظام اسلامی و حدود اسلامی از اهداف و مطالبات امام شیعیان است و همه این‌ها امام را وادار می‌کند تا قیام کنند.
وی تصریح کرد: یزید درخواست بیعت با امام حسین(ع) کرده بود و این‌ها زمینه‌ای شد تا امام(ع) به قیام خود سرعت دهد.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم با اشاره به اینکه شهر کوفه شهر لشکرهای اسلامی بود و اسلام از آنجا به بلاد اسلامی گسترش یافت، ادامه داد: دعوت کوفیان از امام حسین(ع) سبب ایجاد این تصور شد که کوفیان آمادگی پذیرش حق و اجرای احکام الهی را دارند.
وی ادامه داد: اباعبدالله الحسین(ع) در این زمان از همه ظرفیت‌های عنوان شده استفاده و حج را نیمه تمام گذاشتند و قیام خود را شروع کردند.
حجت الاسلام یوسفی مقدم با اشاره به یاران سیدالشهدا(ع) عنوان کرد: در جامعه‌ای که حاکمیت دست طاغوت بود همراهی با امام زمان بسیار سخت بود زیرا در هر صورت افراد با دشمن درگیر می‌شدند و جان خود را فدا می‌کردند و به همین دلیل بسیاری شانه خالی کردند.
عده‌ای برای دستیابی به مال دنیا امام حسین(ع) را همراهی نکردند
وی افزود: عده زیادی در مسیر همراهی امام حسین علیه السلام تا کربلا زمانی که متوجه شدند هدف اباعبدالله الحسین علیه السلام اقامه حق برای تقویت نظام توحیدی و برپایی حاکمیت اسلامی است و نه رسیدن به تاج و تخت دنیایی، برای دستیابی به مال و منال از امام حسین(ع) فاصله گرفتند زیرا فهمیدند کربلا محل ایثار و از خود گذشتگی است.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم ادامه داد: هر اندازه به کربلا نزدیک می‌شدند افراد زیادی از همراهی دوری کردند تا زمانی که تاسوعا و شب عاشورا فرارسید و امام حسین(ع) آن خطبه را خواندند و فرمودند «هدف دشمن کشتن من است و شما از تاریکی شب استفاده کنید و ترک کنید». در این زمان برخی افراد رفتند.
وی اضافه کرد: اما عده‌ای از افراد که همه چیز خود را در مسیر ولایت قرار داده بودند با شوق فراوان ابراز علاقه به امام حسین(ع) کردند و در کنار امام ماندند. سخنان برخی یاران همچون حبیب بن مظاهر در آن شب بسیار ارزشمند است و شیعیان باید به سخنان آن بزرگواران تأمل داشته باشند.
حجت الاسلام یوسفی مقدم اظهار کرد: حفظ ولایت و حاکمیت در جامعه نیازمند از خود گذشتگی و ایثار است و اگر ما می‌خواهیم نظام اسلامی ما پایدار و جاودانه بماند باید همواره در کنار شجره ولایت فقیه جانانه ایستادگی کنیم و همه چیز خود را فدای عدل و داد کرده و رهبری را در مبارزه با فساد اجتماعی و منکرات جامعه کمک کنیم.
- نویسنده :
- منبع : مهر
