۱۹ دی آنلاین: رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر، اخلاق را یکی از مهم‌ترین مبانی وفاق ملی دانست و اظهار کرد: وفاق ملی بر پایه اخلاق شکل می‌گیرد. اخلاق زیربنای همه امور از جمله حکومت، سیاست، فرهنگ و اقتصاد است. اگر به‌دنبال تحقق وفاق ملی هستیم، باید جایگاه اصلی اخلاق بازشناسی شود و به‌عنوان بستر رشد جامعه مورد توجه قرار گیرد.
پنجمین جلسه از سیزدهمین دوره سلسله کُرسی‌های آزاداندیشی با موضوع «وفاق ملّی؛ پیشران گام دوم انقلاب اسلامی» به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در دانشگاه طلوع مهر قم به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در این نشست گفت: در جلسه قبلی مطرح شد که یکی از مبانی وفاق ملی، کارآمدی نظام است. برای دستیابی به وفاق ملی، نظام باید در زمینه‌های مختلف کارآمدی خود را نشان دهد تا رضایت مردم جلب شده و زمینه وفاق فراهم شود. موضوع بحث این جلسه نیز به یکی دیگر از مبانی وفاق ملی، یعنی مبنای اخلاقی آن، اختصاص دارد.
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر، در ادامه اخلاق را یکی از مهم‌ترین مبانی وفاق ملی دانست و اظهار کرد: وفاق ملی بر پایه اخلاق شکل می‌گیرد و اخلاق زیربنای همه امور از جمله حکومت، سیاست، فرهنگ و اقتصاد است. اگر به‌دنبال تحقق وفاق ملی هستیم، باید جایگاه اصلی اخلاق بازشناسی شود و به‌عنوان بستر رشد جامعه مورد توجه قرار گیرد.
وی اظهار داشت: در بررسی بنیادهای انقلاب اسلامی، «اخلاق» و «حقوق» به‌عنوان دو زیرساخت اساسی مطرح شدند. پیش از هر اقدام سیاسی، توجه به این دو مقوله ضروری است. انقلاب اسلامی بر پایه این دو اصل شکل گرفت. پیش از هر چیز، این پرسش حقوقی مطرح بود که آیا ما حق آزادی، حق حیات، حق اشتغال و حق اظهار نظر داریم؟ اخلاق نیز، در کنار حقوق، به‌عنوان یکی از محورهای اصلی انقلاب اسلامی مورد تأکید قرار گرفت.
وی در ادامه بیان داشت: پیامبر اسلام (ص) فرمودند: «اِنّی بُعِثتُ لِاُتَمِّمَ مَکارِمَ الأخلاق»، بدین معنا که پیامبر برای تکمیل اخلاق انسانی مبعوث شدند. بنابراین اخلاق باید نه‌تنها در حوزه فردی، بلکه در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی نیز توسعه یابد. در حقیقت، اخلاق را می‌توان به باند فرودگاهی تشبیه کرد که تمامی امور از آنجا به حرکت درمی‌آیند.
استاد مهاجرنیا با اشاره به آیه «لَقَد کانَ لَکُم فی رَسولِ اللهِ اُسوةٌ حَسَنةٌ» تأکید کرد که پیامبر اکرم (ص) الگویی برجسته در اخلاق بودند. ایشان که رحمة للعالمین هستند، با اخلاق نیکو توانستند مردم شبه‌جزیره عرب را متحد کرده و دین اسلام را گسترش دهند. آیه «وَلَوْ كُنْتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ» نیز بر اهمیت اخلاق در جذب مردم تأکید می‌کند. اسلام دینی مبتنی بر محبت و مهربانی است و این رحمت الهی باید در همه ابعاد زندگی انتشار یابد
استاد حوزه و دانشگاه افزود: تمامی انبیاء الهی بر اقامه دین و پرهیز از تفرقه تأکید داشتند. آیه «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا» نیز به رسالت مشترک انبیاء در ایجاد انسجام دینی و اخلاقی اشاره دارد، که این انسجام، پیش‌شرط وفاق ملی است..
وی سپس اظهار داشت: در دنیای امروز، اخلاق اغلب به‌صورت قراردادی تعریف می‌شود و به توافق میان دولت و ملت وابسته است. اما در اسلام، اخلاق بر پایه فطرت، طبیعت و شریعت بنا شده است؛ به‌طوری‌که انسان به‌صورت طبیعی عدالت را می‌پذیرد و ظلم را مردود می‌داند.
مولف کتاب گفتمان انقلاب اسلامی سپس گفت: در جمهوری اسلامی ایران، اخلاق علاوه بر فطری، طبیعی و شرعی بودن، به‌صورت قراردادی نیز تعریف شده است. این قرارداد در متن قانون اساسی کشور گنجانده شده و اصول اخلاقی مانند عدالت به‌عنوان الزام قانونی مطرح شده است. این ترکیب اخلاقی، جمهوری اسلامی را از دیگر نظام‌های دنیا متمایز می‌کند.
وی افزود: وفاق ملی، بدون اخلاق امکان‌پذیر نیست. اخلاق، نه‌تنها زیربنای دین، بلکه عاملی برای جلوگیری از تفرقه و ایجاد همبستگی است. وفاقی که بر مبنای اخلاق شکل بگیرد، پایدارتر و ماندگارتر از وفاق مبتنی بر قراردادهای اجتماعی است.
استاد مهاجرنیا سپس به نتایج وفاق ملی اخلاقی اشاره کرد و آن را چنین برشمرد:
۱. در وفاق اخلاقی، جامعه همچون یک پیکره زنده عمل می‌کند که اعضای آن مکمل یکدیگر هستند.
۲. وفاق اخلاقی موجب افزایش شرح صدر افراد شده و جامعه‌ای مبتنی بر مدارا و تعامل می‌سازد.
۳. در جامعه‌ای اخلاق‌محور، افراد مسئولیت‌پذیری بیشتری از خود نشان داده و خود را در قبال جامعه مسئول می‌دانند.
۴. وفاق ملی اخلاقی انتخاب افراد شایسته و پاک‌دست را تسهیل کرده و حکومتی شفاف و عادلانه به ارمغان می‌آورد.
۵. جامعه اخلاق‌محور از انعطاف‌پذیری و آرامش بیشتری برخوردار بوده و مناسبات اجتماعی دوستانه‌تری برقرار می‌سازد.
۶. وفاق اخلاقی، رابطه دولت و ملت را به تعاملی سازنده و هم‌افزا تبدیل می‌کند.۱
وی سپس گفت: در شرایطی که کشور با چالش‌های اقتصادی، تحریم‌ها و ناترازی‌ها روبه‌رو است، وفاق ملی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. مردم باید با دولت همراهی کنند و دولت نیز باید با شفافیت و عدالت، اعتماد مردم را جلب نماید. تعامل سازنده میان ملت و دولت، پیش‌نیاز رفع مشکلات و پیشرفت جامعه است.
وی در پایان اظهار داشت: وفاق ملی اخلاقی زیربنای انسجام و اتحاد در جامعه است. اخلاق، چه در دین و چه در رفتار انسان‌ها، پیش‌شرط اصلی وفاق ملی به‌شمار می‌رود. جامعه‌ای که بر پایه اخلاق بنا شود، ظرفیت بیشتری برای حل مشکلات و مدیریت تنش‌ها خواهد داشت. این نوع وفاق، نه‌تنها پایدارتر است، بلکه جامعه‌ای متعالی و کمال‌گرا را شکل می‌دهد. بنابراین، اخلاق و تعامل سازنده میان دولت و ملت، زمینه‌ساز وفاق ملی و کلید موفقیت و پیشرفت جامعه است.
حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در این نشست گفت: در جلسه قبلی مطرح شد که یکی از مبانی وفاق ملی، کارآمدی نظام است. برای دستیابی به وفاق ملی، نظام باید در زمینه‌های مختلف کارآمدی خود را نشان دهد تا رضایت مردم جلب شده و زمینه وفاق فراهم شود. موضوع بحث این جلسه نیز به یکی دیگر از مبانی وفاق ملی، یعنی مبنای اخلاقی آن، اختصاص دارد.
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر، در ادامه اخلاق را یکی از مهم‌ترین مبانی وفاق ملی دانست و اظهار کرد: وفاق ملی بر پایه اخلاق شکل می‌گیرد و اخلاق زیربنای همه امور از جمله حکومت، سیاست، فرهنگ و اقتصاد است. اگر به‌دنبال تحقق وفاق ملی هستیم، باید جایگاه اصلی اخلاق بازشناسی شود و به‌عنوان بستر رشد جامعه مورد توجه قرار گیرد.
وی اظهار داشت: در بررسی بنیادهای انقلاب اسلامی، «اخلاق» و «حقوق» به‌عنوان دو زیرساخت اساسی مطرح شدند. پیش از هر اقدام سیاسی، توجه به این دو مقوله ضروری است. انقلاب اسلامی بر پایه این دو اصل شکل گرفت. پیش از هر چیز، این پرسش حقوقی مطرح بود که آیا ما حق آزادی، حق حیات، حق اشتغال و حق اظهار نظر داریم؟ اخلاق نیز، در کنار حقوق، به‌عنوان یکی از محورهای اصلی انقلاب اسلامی مورد تأکید قرار گرفت.
وی در ادامه بیان داشت: پیامبر اسلام (ص) فرمودند: «اِنّی بُعِثتُ لِاُتَمِّمَ مَکارِمَ الأخلاق»، بدین معنا که پیامبر برای تکمیل اخلاق انسانی مبعوث شدند. بنابراین اخلاق باید نه‌تنها در حوزه فردی، بلکه در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی نیز توسعه یابد. در حقیقت، اخلاق را می‌توان به باند فرودگاهی تشبیه کرد که تمامی امور از آنجا به حرکت درمی‌آیند.
استاد مهاجرنیا با اشاره به آیه «لَقَد کانَ لَکُم فی رَسولِ اللهِ اُسوةٌ حَسَنةٌ» تأکید کرد که پیامبر اکرم (ص) الگویی برجسته در اخلاق بودند. ایشان که رحمة للعالمین هستند، با اخلاق نیکو توانستند مردم شبه‌جزیره عرب را متحد کرده و دین اسلام را گسترش دهند. آیه «وَلَوْ كُنْتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ» نیز بر اهمیت اخلاق در جذب مردم تأکید می‌کند. اسلام دینی مبتنی بر محبت و مهربانی است و این رحمت الهی باید در همه ابعاد زندگی انتشار یابد
استاد حوزه و دانشگاه افزود: تمامی انبیاء الهی بر اقامه دین و پرهیز از تفرقه تأکید داشتند. آیه «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا» نیز به رسالت مشترک انبیاء در ایجاد انسجام دینی و اخلاقی اشاره دارد، که این انسجام، پیش‌شرط وفاق ملی است..
وی سپس اظهار داشت: در دنیای امروز، اخلاق اغلب به‌صورت قراردادی تعریف می‌شود و به توافق میان دولت و ملت وابسته است. اما در اسلام، اخلاق بر پایه فطرت، طبیعت و شریعت بنا شده است؛ به‌طوری‌که انسان به‌صورت طبیعی عدالت را می‌پذیرد و ظلم را مردود می‌داند.
مولف کتاب گفتمان انقلاب اسلامی سپس گفت: در جمهوری اسلامی ایران، اخلاق علاوه بر فطری، طبیعی و شرعی بودن، به‌صورت قراردادی نیز تعریف شده است. این قرارداد در متن قانون اساسی کشور گنجانده شده و اصول اخلاقی مانند عدالت به‌عنوان الزام قانونی مطرح شده است. این ترکیب اخلاقی، جمهوری اسلامی را از دیگر نظام‌های دنیا متمایز می‌کند.
وی افزود: وفاق ملی، بدون اخلاق امکان‌پذیر نیست. اخلاق، نه‌تنها زیربنای دین، بلکه عاملی برای جلوگیری از تفرقه و ایجاد همبستگی است. وفاقی که بر مبنای اخلاق شکل بگیرد، پایدارتر و ماندگارتر از وفاق مبتنی بر قراردادهای اجتماعی است.
استاد مهاجرنیا سپس به نتایج وفاق ملی اخلاقی اشاره کرد و آن را چنین برشمرد:
۱. در وفاق اخلاقی، جامعه همچون یک پیکره زنده عمل می‌کند که اعضای آن مکمل یکدیگر هستند.
۲. وفاق اخلاقی موجب افزایش شرح صدر افراد شده و جامعه‌ای مبتنی بر مدارا و تعامل می‌سازد.
۳. در جامعه‌ای اخلاق‌محور، افراد مسئولیت‌پذیری بیشتری از خود نشان داده و خود را در قبال جامعه مسئول می‌دانند.
۴. وفاق ملی اخلاقی انتخاب افراد شایسته و پاک‌دست را تسهیل کرده و حکومتی شفاف و عادلانه به ارمغان می‌آورد.
۵. جامعه اخلاق‌محور از انعطاف‌پذیری و آرامش بیشتری برخوردار بوده و مناسبات اجتماعی دوستانه‌تری برقرار می‌سازد.
۶. وفاق اخلاقی، رابطه دولت و ملت را به تعاملی سازنده و هم‌افزا تبدیل می‌کند.۱
وی سپس گفت: در شرایطی که کشور با چالش‌های اقتصادی، تحریم‌ها و ناترازی‌ها روبه‌رو است، وفاق ملی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. مردم باید با دولت همراهی کنند و دولت نیز باید با شفافیت و عدالت، اعتماد مردم را جلب نماید. تعامل سازنده میان ملت و دولت، پیش‌نیاز رفع مشکلات و پیشرفت جامعه است.
وی در پایان اظهار داشت: وفاق ملی اخلاقی زیربنای انسجام و اتحاد در جامعه است. اخلاق، چه در دین و چه در رفتار انسان‌ها، پیش‌شرط اصلی وفاق ملی به‌شمار می‌رود. جامعه‌ای که بر پایه اخلاق بنا شود، ظرفیت بیشتری برای حل مشکلات و مدیریت تنش‌ها خواهد داشت. این نوع وفاق، نه‌تنها پایدارتر است، بلکه جامعه‌ای متعالی و کمال‌گرا را شکل می‌دهد. بنابراین، اخلاق و تعامل سازنده میان دولت و ملت، زمینه‌ساز وفاق ملی و کلید موفقیت و پیشرفت جامعه است.
- نویسنده :
- منبع :
https://19dey.com/news/83608
