معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل محیط زیست مازندران گفت: با کشف سه لاشه دیگر فوک خزری در سواحل محمودآباد، بابلسر و عباس‌آباد، شمار موارد کشف‌شده این گونه جانوری امسال به ۳۵ قلاده در سواحل استان رسید.
روح‌الله اسماعیلی روز جمعه در نشست مدیریت بحران استانداری مازندران در ساری اظهار کرد: در ادامه پایش‌های مستمر نوار ساحلی استان، در ۲۴ ساعت اخیر، لاشه سه قلاده فوک خزری در سواحل مازندران شامل یک مورد در ساحل شهرستان محمودآباد، یک مورد در بابلسر و یک مورد دیگر در عباس‌آباد، مشاهده و مستندسازی شد.
وی افزود: هر سه لاشه در وضعیت پیشرفته فساد قرار داشتند و به همین دلیل، امکان کالبدگشایی و تعیین دقیق علت مرگ آنها فراهم نبود.
اسماعیلی با اشاره به تداوم اجرای برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری، گفت: پایش سواحل استان با مشارکت مرکز امداد و نجات فوک خزری و همکاری اداره‌کل دامپزشکی مازندران ادامه دارد و در صورت فراهم بودن شرایط، نمونه‌برداری‌های تخصصی با هماهنگی نهادهای ذی‌ربط انجام خواهد شد.
این مقام مسوول، از جوامع محلی، صیادان و گردشگران خواست در صورت مشاهده فوک خزری یا لاشه‌های احتمالی، مراتب را از طریق سامانه ۱۵۴۰ یا ادارات محیط زیست شهرستان‌ها اطلاع دهند.
فوک‌ خزری تنها پستاندار بزرگترین دریاچه جهان و یکی از معروف‌ترین موجودات دریای کاسپین است که مدت‌هاست حال خوشی ندارد. طی سال‌های اخیر مشاهده لاشه‌های این گونه متفاوت آبزی در سواحل جنوبی دریای کاسپین این نگرانی را در بین دوستداران محیط زیست به وجود آورده که خطر انقراض نسل فوک‌های خزری بیش از هر زمان دیگری این جاندار دریایی را تهدید می‌کند.
بر اساس اعلام اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت، فوک خزری در فهرست جانوران آسیب‌پذیر قرار داشته و نیاز شدید به حفاظت دارد. اما این حفاظت فقط مختص ایران نیست و باید کشورهای روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و جمهوری آذربایجان نیز به عنوان همسایگان خزر در این زمینه مشارکت کنند.
در خزر، کوچک‌ترین گونه فوک‌های واقعی، یعنی فوک‌های بدون گوش است و فقط در این دریاچه یافت می‌شود امادر ماه های اخیر ۲۶ لاشه‌های ثبت شده از این گونه خاص آبزی در سواحل مازندران کشف شده است.
این پستاندار دریای خزر در بیشتر نقاط دریا زندگی می‌کند و محل زیست آن بر حسب در دسترس بودن مواد. غذایی و به صورت فصلی متغیر است. در فصل تابستان و پاییز بیشتر فوک‌های خزر در آب‌های سرزمینی ایران به سر می‌برند.
در ایران و در سال‌های دهه ۶۰ شمسی تعدادی از ساکنان مازندران خاطراتی از دیدن فوک‌ها که به آن «سگ آبی» نیز می‌گویند در اسکله‌های خلوت مانند اسکله «نکا» به یاد دارند. فُک خزری از لحاظ ژنتیکی و حفظ تعادل در زنجیره غذایی دریای خزر بسیار با ارزش و مهم است.
این گونه آبزی به واسطه قرار گرفتن در راس هرم غذایی و پراکنش آن در کل زیستگاه، به عنوان گونه شاخص دریای خزر محسوب می‌شود. وجود فوک در دریای خزر که معیشت بسیاری از مردم وابسته به آن است، از نشانه‌های سلامت دریای خزر به حساب می‌آید.
به طور کلی فوک‌های خزری به دمای آب وابسته هستند و هنگامی که دما افزایش پیدا کند، به قست‌های عمیق و سردتر دریا می‌روند. از این جهت دریای خزر با دمای متفاوت آب در نقاط مختلف توانسته زیستگاهی ارزشمند برای فُک‌های خزری است.
نابودی این گونه می‌تواند اکوسیستم مازندران را به خطر اندازد، فوک‌های دریای مازندران مهاجرت سالانه منظمی دارند، آن‌ها به دمای آب بسیار وابسته‌اند. وقتی دمای آب افزایش می‌یابد، آن‌ها به بخش‌هایی که آب عمیق‌تر و قاعدتاً سردتر است، مهاجرت می‌کنند. فوک‌ها در تابستان، بهار و پاییز بیشتر در آب‌های نیمه جنوبی مازندران از جمله ایران زندگی و برای زایمان به مناطق یخی در شمال دریای مازندران مهاجرت می‌کنند.
نخستین و تنها مرکز حفاظت از گونه در معرض خطر فوک خزری در ایران و در سال ۲۰۱۰ رسما آغاز به کار کرد، این مرکز در جزیره آشوراده، در نزدیکی سواحل بندر ترکمن احداث شد.
هدف آن نجات فوک های آسیب دیده، آموزش ماهیگیران، ارتقا سطح فرهنگ محیط زیستی جامعه، تحقیقات و گسترش فعالیت‌های حفاظتی به سایر کشورهای حوزه خزر بوده‌ است، این مرکز تا ابتدای سال ۲۰۱۸ توانست ۸۳ قلاده فوک را از مرگ نجات داده و پس از انجام درمان به طبیعت بازگرداند.
  • نویسنده :
  • منبع :