رفقای استراتژیک ایران را در بحران بشناسیم/نمره منفی به هند

سیدطه‌حسین مدنی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: مواضع کشورها در شرایط حساس و بزنگاه‌های مهم می‌تواند مرجع خوبی برای همکاری‌های آینده و انتخاب شرکا باشد. تجاوز نابخشودنی رژیم صهیونیستی به خاک ایران و به شهادت رساندن مردم، دانشمندان و سران نظامی کشور موضع‌گیری بسیاری از کشورها را به دنبال داشت.
مدنی افزود: مثلاً آمریکا در طرف کشور متخاصم قرار گرفت، عمان شدیداً حمله رژیم صهیونیستی به خاک ایران را محکوم کرد، عربستان سعودی با صدور بیانیه‌ای شدیداللحن، این حملات را نقض آشکار حاکمیت ایران و قوانین بین‌المللی دانست و خواستار اقدام فوری جامعه جهانی برای توقف تجاوزگری‌ها شد، دولت یمن، حملات تروریستی رژیم صهیونیستی را به‌شدت محکوم کرد، اندونزی حمله اسرائیل به ایران را به شدت محکوم کرد و از همه طرف‌ها خواست که خویشتندار باشند.
وی ادامه داد: پوتین اعلام کرد که از ایران حمایت می‌کند، لبنان نسبت به این حملات ابراز نگرانی کرد، لندن خواستار خویشتنداری و بازگشت به راهکار دیپلماسی شد و حملات رژیم صهیونیستی را نگران کننده توصیف کرد، کویت حملات رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران را شدیداً محکوم کرد، رئیس جمهور فرانسه از رژیم صهیونیستی حمایت کرد، شورای همکاری خلیج فارس حملات نظامی رژیم صهیونیستی علیه ایران را محکوم کرد و آن را موجب تشدید خطرناک تنش منطقه‌ای و نقض آشکار حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد و تهدید آشکار امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی دانست و اقلیم کردستان عراق این حمله را محکوم کرد.
مدنی تاکید کرد: ایتالیا اعلام کرد که این اقدام غیرقابل پذیرش است و باید متوقف شود، عراق استفاده از خاک یا حریم هوایی این کشور برای انجام یا تسهیل هرگونه اقدام تجاوزکارانه علیه هر کشور همسایه را رد کرد، دولت کره شمالی اعلام کرد که تمام قد در کنار ایران ایستاده است‌، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا از همه طرف‌ها خواست که خویشتنداری کرده و از تشدید بیشتر تنش جلوگیری کنند و مصر هم این تجاوز را اقدامی غیرقابل توجیه دانست.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند گفت: وزارت خارجه امارات نیز در بیانیه‌ای بر اهمیت اعمال حداکثر خویشتنداری و احتیاط برای جلوگیری از خطرات و گسترش درگیری تاکید کرد، صدر اعظم آلمان از این حمله حمایت کرد، افغانستان و ارمنستان حمله رژیم صهیونیستی به ایران را محکوم کردند، چین اعلام کرد که با نقض حاکمیت، امنیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران مخالف است، شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان اعلام کرد که «من با شدیدترین لحن ممکن، حمله بی‌دلیل امروز اسرائیل به ایران را محکوم می‌کنم»، قطر هم این اقدام رژیم صهیونیستی را محکوم کرد.
تناقض میان حرف و عمل ترکیه
وی ادامه داد: در این میان کشوری چون ترکیه هم با وجود محکوم کردن این حملات اما آسمان خود را به نفع رژیم صهیونیستی در اختیار سامانه‌های ضد بالستیک قرار داد.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با بیان اینکه این مواضع می‌تواند کارنامه‌ای برای آینده همکاری و انتخاب شرکای کشور ما باشد، گفت: ایران باید با توجه به همین مواضع در مواقع حساس، راهبردهای خود را تعیین و شرکای راهبردی خود را مشخص کند و بداند که به کدام کشورها می‌تواند تکیه کند و بیشتر به دنبال تعریف منافع مشترک با کشورهایی باشد که در بزنگاه های حساس در کنار ایران هستند.
موضع محافظه‌کارانه هند و ضرورت تجدیدنظر در توسعه بندر چابهار
مدنی در ادامه با اشاره به موضع کشور هند گفت: هند یکی از کشورهایی است که در این تجاوز آشکار، ترجیح داد یک موضع محافظه‌کارانه اتخاذ و به ابراز نگرانی نسبت به تحولات منطقه بسنده کند. چنین موضعی در این بزنگاه حیاتی، می‌تواند نشان دهد که شاید هند شریک خوبی برای ایران نیست و اگر منافعی در خاک ایران دارد هم ممکن است متأثر از آمریکا و اسرائیل آنها را نادیده بگیرد و در بزنگاه‌هایی حتی با هدف آسیب زدن به کشور ما رفتار کند.
وی موضوع بندر چابهار را یکی از مسائلی دانست که ممکن است با چنین نگاهی از سوی هند مواجه شود، گفت: ممکن است هند با چراغ سبز آمریکا باعث عقب افتادن این بندر شود تا چالش‌های پدافند غیرعاملی و تجاری ایران ادامه یابد و ایران سهم خود از ترانزیت را از دست بدهد. همانطور که ۱۰ سال است با وجود امضای تفاهم با ایران برای تکمیل بندر چابهار، هیچ اقدام خاص و امیدوار کننده‌ای برای توسعه این بندر کلیدی انجام نداده است.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: هند یکی از مقاصد صادراتی روسیه است که  به صورت گسترده از این کشور مشتقات نفتی به ویژه گازوئیل، چوب و مواد معدنی وارد و تجهیزات صنعتی به این کشور صادر می‌کند. هندچون مرز مشترکی با روسیه ندارد به دنبال مسیرهایی است که به صورت سریع‌تر و ارزان‌تر بتواند مواد مورد نیاز خود را تامین کند. از آن طرف در همسایگی خود پاکستان را دارد که باعث می‌شود مسیر مستقیم افغانستان-پاکستان را از دست دهد و چون به طور جدی از مسیر ایران استفاده نمی‌کند؛ مسیر جایگزین آن همان مسیر دریای سیاه و کانال سوئز و اقیانوس هند به صورت دریایی است و مسیر زیادی هم باید از قسمت شرق دریای خزر در روسیه طی کند.
چرا بندر چابهار را به کشوری سپرده‌ایم که با رژیم صهیونیستی پروژه مشترک ترانزیتی دارد؟
مدنی ادامه داد: همچنین هند در بحث صادرات به اروپا، کریدور IMEC به عنوان یک پروژه مشترک با رژیم صهیونیستی را دنبال می‌کند. این یعنی ما توسعه بندر کلیدی چابهار را ۱۰ سال است به کشوری سپرده‌ایم که با رژیم صهیونیستی در پروژه مشترکی چون IMEC به عنوان رقیب کریدور شمال-جنوب قرار دارد. این یک گاف بزرگ سیاسی است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: ما پیش از این انتخاب آینده همکاری با توجه به نوع رفتار کشورها در مواقع حساس را تجربه کرده‌ایم. مثلاً در تحریم‌های سال ۱۳۹۷ و موضوع لوازم خانگی که مصرف کننده بودیم و در آن چالش بسیار زیادی داشتیم؛ رفتار شرکت‌های کره‌ای باعث شد تا در سال‌های بعد از بازار ایران حذف شوند. قبل از تحریم‌های سال ۱۳۹۷، این شرکت‌ها به اندازه کافی از بازار ایران بهره‌مند شدند و امتیازات زیادی کسب کردند اما با شروع تحریم‌ها به صورت بدی بازار ایران را ترک کردند و به تلاش‌های ایران برای بازگشت و ادامه خدمات پس از فروش بی محلی کردند. همین رفتار باعث شد در سال‌های آتی که تحریم‌ها سبک‌تر شد و کشور اجازه بازگشت برخی شرکت‌ها را داد، برندهای کره‌ای اجازه حضور مجدد در بازار ایران را پیدا نکردند.
اولویت با کسانی باشد که در شرایط بحرانی کنار ما هستند
وی افزود: این رفتار خوب و خردمندانه‌ای بود که نشان داد ایران کشوری نیست که برخی کشورها بتوانند از فرصت‌های اقتصادی آن صرفاً استفاده یکجانبه بکنند و حاکی از آن بود که اگر قرار است منفعتی از بازار ایران به کسی برسد؛ اولویت با کشورهایی است که در شرایط بحرانی کنار ما بوده‌اند.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند خاطرنشان کرد: در بندر چابهار هم اگر حتی شیطنت و سوءنیتی برای هند متصور نباشیم -که البته دور از ذهن هم نیست- با توجه به رویکردهای منفی اخیر، حداقل می‌تواند ما را به این نتیجه برساند که این کشور قابل اتکا نیست. تعلل هند در تکمیل چابهار نشان‌دهنده یک فرجام نامشخص است.
مدنی بیان کرد: حاکمیت و دولت باید در چنین اتفاقاتی کشورهایی که همراه و رفیق استراتژیک هستند را شناسایی و منافع مشترکی با آنها تعریف کنند.
مردم هم مطالبه‌گر باشند
این کارشناس اقتصادی گفت: مردم هم باید این مواضع را ببینند و در خیلی از موارد، چنین رویکردی مطالبه مردم باشد. مثلاً اگر کالاهای تولید شرکت الجی یا سامسونگ وارد بازار ایران شود مردم رفتار سال ۱۳۹۷ آنها را در نظر داشته باشند. این مدل نگاه‌ها در سایر کشورهای جهان هم وجود دارد. مثلاً بعد از حملات رژیم صهیونیستی به غزه، بسیاری از مردم در اروپا، کالا و حتی اپلیکیشن‌های اسرائیلی را تحریم کردند و در فضای مجازی از بقیه هم می‌خواستند تا از این کالاها و خدمات استفاده نکنند. این کالاها این روزها در ایران تولید و به وفور یافت می‌شوند!