۱۹ دی آنلاین: مستند سینمایی «ذوالقرنین» با تهیه کنندگی و کارگردانی عباس صالح مدرسه‌ای تولید خواهد شد.
عباس صالح مدرسه‌ای مستندساز و پژوهشگر شناخته‌شده‌ای است که تاکنون فیلم‌های تحسین‌شده زیادی را ساخته و در طول سه دهه فعالیت خود به‌عنوان کارگردان، موفق شده ده‌ها فیلم بین‌المللی را در جشنواره‌ها و شبکه‌های داخلی و خارجی عرضه کند و گویای این است که وی زبانِ بین‌المللیِ تصویر را می‌شناسد.
او در پژوهشی بکر، کاری نو در انداخت و در سال 1372 با ساخت مستند ماندگار «پیامبران سرزمین ما» برای نخستین بار طی سفری تحقیقاتی، مرقد پیامبران الهی را در ایران به مردم معرفی کرد؛ فیلمی که علاوه بر مجامع ملی، دانشوران و صاحب‌نظرانی نظیر علامه حسن حسن زاده آملی نیز از آن استقبال کردند. او با تایید نسب شناس شهیر و بلامنازع، آیت الله العظمی سیدشهاب الدین مرعشی نجفی پشتوانه علمی این مستند را محکم تر ساخت.
نسخه انگلیسی آن با عنوان IRAN THE LAND OF PROPHECY در نیویورک و شهرهای مهمِ سایر کشورها به نمایش درآمد و با واکنشِ مثبت علاقمندانِ تاریخ ایران روبرو شد. این اثر مستند به زبان هایی همچون اردو، عربی، فرانسوی و اسپانیولی ترجمه و دوبله شده و بیش از دو دهه است که علاوه بر جشنواره های فیلم در شبکه های تلویزیونی داخل و خارج از کشور بازپخش می شود و تاریخ مصرف ندارد.
این کارگردان سینما درباره ایده جدیدترین اثرش گفت: از دهه هفتاد که فیلم «پیامبران سرزمین ما» را ساختم ضرورت تولید مستندی مستقل برای گشودن راز شخصیت حضرت «ذوالقرنین» محرز بود و لازم بود تا این فیلم مخاطب را در سفری فکری و بصری از میان متون کهن، مکان‌های تاریخی و تحلیل‌های نوین، به لایه‌های پنهان این داستان قرآنی رهنمون سازد. در واقع، فیلم با ریتمی پویا و متناسب با پژوهش‌های علمی نوین، نه تنها ابعاد تاریخی و تفسیری داستان را واکاوی می‌کند، بلکه پیام‌های عمیق و نمادین آن را برای جهان امروز آشکار می‌سازد. پایان فیلم ترکیبی است از تأکید بر درس‌های عملی برای زندگی معاصر و دعوت به ادامه جستجو در معماهای حل نشده، با نگاهی به آینده‌ای سرشار از امید.
صالح مدرسه ای در ادامه گفت: بشر همیشه آرزوی آرامش داشته. دنیایی بدون ترس و بدون آشوب. دنیایی که بشود آن را ساخت، رشد کرد، زندگی کرد. اما این آرامش شکننده بوده. همیشه نیروهایی در کمین بودند. نیروهایی که به دنبال تخریب و به دنبال تباهی بودند. فساد در زمین، ترس، بی‌عدالتی؛ این‌ها سایه‌هایی هستند که تاریخ بشر را دنبال کردند و همیشه این سؤال مطرح بوده که چطور میشود در برابر این نیروهای مخرب ایستاد؟ چطور میشود سدی ساخت در برابر شر؟
این سینماگر که دانش آموخته ادبیات و هنر است با بیان این نکته که همیشه علاقه‌ی عمیقی به تاریخ، به‌خصوص تاریخ علم و چگونگی پیشرفت بشر در طول اعصار داشتم خاطر نشان کرد: همین علاقه باعث شد پژوهش‌هایم را به سمت مطالعه‌ی تعاملات فرهنگی و انتقال دانش در جهان باستان هم گسترش بدهم. این بحث که مورد توجه بعضی از دانشمندان قرار گرفته نشان میدهد که مرزهای دانش جغرافیای باستان شاید آنقدرها هم که فکر می‌کنیم بسته نبوده. این تجربه‌ها، این نگاه به گستره‌ی تاریخ بشری و امکانات بالقوه‌ی انسان در اعصار گذشته، ذهنم را برای روبرو شدن با معماهای بزرگ‌تر آماده کرده. معماهایی مثل داستان ذوالقرنین در قرآن. داستانی که از زمان‌های قدیم، حتی برای پیروان ادیان پیشین هم معمایی بزرگ بوده. در واقع، این داستان یکی از سه سؤال پیچیده‌ای بود که علمای یهود برای به چالش کشیدن پیامبر اسلام (ص) مطرح کردند. این نشان میدهد که داستان ذوالقرنین حتی در آن زمان هم از جمله مسائل مبهم و پُر از سوال بوده. آنها به دنبال محک زدن دانش پیامبر خدا (ص) بودند و فکر می‌کردند پاسخ این سؤال از عهده کسی خارج از سنت علمی و تاریخی خودشان برنمی‌آید.
کارگردان فیلم «پیامبران سرزمین ما» افزود: داستان ذوالقرنین در قرآن پر از رمز و راز است. قرآن حتی اسم خاصی از او نبرده و تنها با لقب "ذوالقرنین" از ایشان یاد می‌کند، که این هم به رمزآلود بودن داستان اضافه می‌کند. این رمزگونه بودن، باعث شده که "برداشت‌های" مختلفی از این داستان صورت بگیرد. بین تعبیر متون و "برداشت‌هایی" که می‌توانند لطیف و عمیق‌تر از ظاهر باشند و با ظاهر هم منافات نداشته باشند، تفاوت قائل شده‌اند. این داستان قابلیت استفاده‌ی تمثیلی را هم دارد.
صالح مدرسه ای با اشاره به این که در نگاه قرآن، "تمکین" (قدرت یافتن در زمین) لزوماً به معنی تأیید الهی برای هر کسی نیست؛ گفت: اما در مورد ذوالقرنین، خصوصیات دیگر اوست که نشان از شأن و جایگاه ویژه‌ی او دارد. شأن بلند او تا حدی است که مستقیماً مورد خطاب الهی قرار گرفته و حتی در مواجهه با اقوامی، خداوند او را در چگونگی برخورد با آنها مخیّر ساخته که نشانه‌ی اعتماد و جایگاه ویژه‌ی او نزد پروردگار است. پاسخ و عمل او در این موارد نیز حاکی از ایمان راسخ و عدالت‌خواهی اوست.
وی افزود: این پیام از دل قرن‌ها و هزاره ها به ما میرسد و شاید مهم‌ترین درس این باشد که برای انجام رسالت الهی در زمین، برای ساختن دنیایی بهتر، باید از همه‌ی سبب‌ها و توانمندی‌هایی که خداوند به ما بخشیده، بهترین استفاده را بکنیم، در مسیر بندگی، در منظر و مرئی الهی. مبارزه با نیروهای فساد و تخریب، همان یأجوج و مأجوج‌های امروز، مسئولیت همه‌ی ماست.
اضافه میشود این کارگردان بیش از هشتاد فیلم بلند و کوتاه داستانی و مستند را در کارنامه خود دارد.
او در پژوهشی بکر، کاری نو در انداخت و در سال 1372 با ساخت مستند ماندگار «پیامبران سرزمین ما» برای نخستین بار طی سفری تحقیقاتی، مرقد پیامبران الهی را در ایران به مردم معرفی کرد؛ فیلمی که علاوه بر مجامع ملی، دانشوران و صاحب‌نظرانی نظیر علامه حسن حسن زاده آملی نیز از آن استقبال کردند. او با تایید نسب شناس شهیر و بلامنازع، آیت الله العظمی سیدشهاب الدین مرعشی نجفی پشتوانه علمی این مستند را محکم تر ساخت.
نسخه انگلیسی آن با عنوان IRAN THE LAND OF PROPHECY در نیویورک و شهرهای مهمِ سایر کشورها به نمایش درآمد و با واکنشِ مثبت علاقمندانِ تاریخ ایران روبرو شد. این اثر مستند به زبان هایی همچون اردو، عربی، فرانسوی و اسپانیولی ترجمه و دوبله شده و بیش از دو دهه است که علاوه بر جشنواره های فیلم در شبکه های تلویزیونی داخل و خارج از کشور بازپخش می شود و تاریخ مصرف ندارد.
این کارگردان سینما درباره ایده جدیدترین اثرش گفت: از دهه هفتاد که فیلم «پیامبران سرزمین ما» را ساختم ضرورت تولید مستندی مستقل برای گشودن راز شخصیت حضرت «ذوالقرنین» محرز بود و لازم بود تا این فیلم مخاطب را در سفری فکری و بصری از میان متون کهن، مکان‌های تاریخی و تحلیل‌های نوین، به لایه‌های پنهان این داستان قرآنی رهنمون سازد. در واقع، فیلم با ریتمی پویا و متناسب با پژوهش‌های علمی نوین، نه تنها ابعاد تاریخی و تفسیری داستان را واکاوی می‌کند، بلکه پیام‌های عمیق و نمادین آن را برای جهان امروز آشکار می‌سازد. پایان فیلم ترکیبی است از تأکید بر درس‌های عملی برای زندگی معاصر و دعوت به ادامه جستجو در معماهای حل نشده، با نگاهی به آینده‌ای سرشار از امید.
صالح مدرسه ای در ادامه گفت: بشر همیشه آرزوی آرامش داشته. دنیایی بدون ترس و بدون آشوب. دنیایی که بشود آن را ساخت، رشد کرد، زندگی کرد. اما این آرامش شکننده بوده. همیشه نیروهایی در کمین بودند. نیروهایی که به دنبال تخریب و به دنبال تباهی بودند. فساد در زمین، ترس، بی‌عدالتی؛ این‌ها سایه‌هایی هستند که تاریخ بشر را دنبال کردند و همیشه این سؤال مطرح بوده که چطور میشود در برابر این نیروهای مخرب ایستاد؟ چطور میشود سدی ساخت در برابر شر؟
این سینماگر که دانش آموخته ادبیات و هنر است با بیان این نکته که همیشه علاقه‌ی عمیقی به تاریخ، به‌خصوص تاریخ علم و چگونگی پیشرفت بشر در طول اعصار داشتم خاطر نشان کرد: همین علاقه باعث شد پژوهش‌هایم را به سمت مطالعه‌ی تعاملات فرهنگی و انتقال دانش در جهان باستان هم گسترش بدهم. این بحث که مورد توجه بعضی از دانشمندان قرار گرفته نشان میدهد که مرزهای دانش جغرافیای باستان شاید آنقدرها هم که فکر می‌کنیم بسته نبوده. این تجربه‌ها، این نگاه به گستره‌ی تاریخ بشری و امکانات بالقوه‌ی انسان در اعصار گذشته، ذهنم را برای روبرو شدن با معماهای بزرگ‌تر آماده کرده. معماهایی مثل داستان ذوالقرنین در قرآن. داستانی که از زمان‌های قدیم، حتی برای پیروان ادیان پیشین هم معمایی بزرگ بوده. در واقع، این داستان یکی از سه سؤال پیچیده‌ای بود که علمای یهود برای به چالش کشیدن پیامبر اسلام (ص) مطرح کردند. این نشان میدهد که داستان ذوالقرنین حتی در آن زمان هم از جمله مسائل مبهم و پُر از سوال بوده. آنها به دنبال محک زدن دانش پیامبر خدا (ص) بودند و فکر می‌کردند پاسخ این سؤال از عهده کسی خارج از سنت علمی و تاریخی خودشان برنمی‌آید.
کارگردان فیلم «پیامبران سرزمین ما» افزود: داستان ذوالقرنین در قرآن پر از رمز و راز است. قرآن حتی اسم خاصی از او نبرده و تنها با لقب "ذوالقرنین" از ایشان یاد می‌کند، که این هم به رمزآلود بودن داستان اضافه می‌کند. این رمزگونه بودن، باعث شده که "برداشت‌های" مختلفی از این داستان صورت بگیرد. بین تعبیر متون و "برداشت‌هایی" که می‌توانند لطیف و عمیق‌تر از ظاهر باشند و با ظاهر هم منافات نداشته باشند، تفاوت قائل شده‌اند. این داستان قابلیت استفاده‌ی تمثیلی را هم دارد.
صالح مدرسه ای با اشاره به این که در نگاه قرآن، "تمکین" (قدرت یافتن در زمین) لزوماً به معنی تأیید الهی برای هر کسی نیست؛ گفت: اما در مورد ذوالقرنین، خصوصیات دیگر اوست که نشان از شأن و جایگاه ویژه‌ی او دارد. شأن بلند او تا حدی است که مستقیماً مورد خطاب الهی قرار گرفته و حتی در مواجهه با اقوامی، خداوند او را در چگونگی برخورد با آنها مخیّر ساخته که نشانه‌ی اعتماد و جایگاه ویژه‌ی او نزد پروردگار است. پاسخ و عمل او در این موارد نیز حاکی از ایمان راسخ و عدالت‌خواهی اوست.
وی افزود: این پیام از دل قرن‌ها و هزاره ها به ما میرسد و شاید مهم‌ترین درس این باشد که برای انجام رسالت الهی در زمین، برای ساختن دنیایی بهتر، باید از همه‌ی سبب‌ها و توانمندی‌هایی که خداوند به ما بخشیده، بهترین استفاده را بکنیم، در مسیر بندگی، در منظر و مرئی الهی. مبارزه با نیروهای فساد و تخریب، همان یأجوج و مأجوج‌های امروز، مسئولیت همه‌ی ماست.
اضافه میشود این کارگردان بیش از هشتاد فیلم بلند و کوتاه داستانی و مستند را در کارنامه خود دارد.
- نویسنده :
- منبع :
https://19dey.com/news/89803
