۱۹ دی آنلاین: دویست و شصت و هفتمین نشست از سلسله کرسی‌های آزاداندیشی با محوریت «گفتمان مقاومت» و ادامه تفسیر سوره فتح، با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محسن مهاجرنیا، استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر مسائل راهبردی، در محل دانشگاه طلوع مهر برگزار شد.
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در این نشست که به همت «قرارگاه فرهنگی طلوع مهر» و با همکاری «مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم» و «اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی دانشگاه طلوع مهر» به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد، تأکید کرد: نصرت و پیروزی جبهه حق، امری مقطعی یا استثنائی نیست، بلکه «سنت‌الله» و قانونی ثابت و تغییرناپذیر است که بر پایه‌هایی چون قدرت الهی، مالکیت مطلق، و علم و حکمت الهی استوار است.

وی تصریح کرد که جریان مقاومت تنها در صورتی مشمول این وعده قطعی می‌شود که با مبانی فکری الهی، اخلاص در عمل، ایمان و حفظ وحدت، خود را در چارچوب این سنت الهی قرار دهد.

دکتر مهاجرنیا در سخنان خود، با اشاره به لزوم اتخاذ رویکردی عمیق در فهم قرآن، اظهار داشت: برای فهم یک سوره، نباید تنها به ترجمه واژگان اکتفا کرد. هر سوره مانند یک سخنرانی کامل، دارای پیام و نقطه کانونی مشخصی است. برای درک این پیام، باید به شأن نزول، زمینه‌های تاریخی، مقاصد نزول و ساختار هندسی آن توجه کرد. سوره فتح نیز که محور بحث ماست، تماماً حول موضوع «فتح و نصرت الهی» شکل گرفته است.

وی افزود: قرآن یک کتاب نوشتاری با فصل‌بندی مرسوم نیست. گاهی مبانی فکری یک مفهوم، در آیات پایانی سوره آمده است. لذا برای فهم دقیق، باید کل سوره و ارتباط آیات آن با یکدیگر و همچنین با روایات معصومین (ع) را مدنظر قرار داد.

صلح حدیبیه؛ تجلی «فتح مبین» در یک قرارداد

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه سوره فتح به دنبال یک جنگ نازل نشده، بلکه حاصل یک صلح است، این نکته را یک درس بزرگ دانست و گفت: معمولاً فتح به معنای گشایش پس از جنگ است، اما خداوند صلح حدیبیه را که در ظاهر عقب‌نشینی بود، «فتح مبین» می‌نامد. این صلح که باعث ناراحتی و اعتراض برخی مسلمانان شد، در واقع یک پیروزی راهبردی بود که به تعبیر روایات، اثرش از ده‌ها جنگ بیشتر بود و اسلام را به عنوان یک قدرت رسمی تثبیت کرد.

مهاجرنیا تصریح کرد: خداوند با نسبت دادن این فتح به خود (“إِنَّا فَتَحْنَا”)، به جریان مقاومت در تمام تاریخ می‌آموزد که پیروزی حقیقی، ریشه در اراده و قدرت الهی دارد و اگر نیت‌ها و حرکت‌ها خدایی باشد، خداوند خود ضامن نتیجه است.

پیروزی بر مبنای سنت الهی و قدرت مطلق خداوند

حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا بخش اصلی سخنان خود را به تشریح مبانی اعتقادی پرداخت که خداوند در سوره فتح به عنوان پشتوانه وعده پیروزی خود ذکر می‌کند. وی با اشاره به آیات متعدد این سوره گفت: خداوند در این سوره، مهندسی مبانی فکری رزمندگان را هدف قرار داده است. در آیات ۴ و ۷ با عبارت “وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ”، یادآوری می‌کند که تمام نیروها و لشکریان عالم تحت فرمان او هستند و پیروزی را به هر که بخواهد عطا می‌کند.

وی ادامه داد: مفاهیمی چون “عَلِيمًا حَكِيمًا”، “عَزِيزًا حَكِيمًا”، “بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا” و “عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا” مکرراً در سوره تکرار می‌شوند تا این حقیقت را در دل مؤمنان راسخ کند که پیروزی برآمده از علم، حکمت و قدرت مطلق خداوندی است که بر همه چیز آگاه و تواناست.

مدیر اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر، اوج این مبانی را در آیه ۲۳ سوره دانست و اظهار داشت: خداوند پس از ذکر این صفات، اعلام می‌کند که این روش، یک قانون ئ قاعده الهی ثابت است: “سُنَّةَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا”. این یعنی پیروزی جبهه حق، یک اتفاق یا لطف ویژه و استثنائی نیست، بلکه یک قانون لایتغیر و خدشه‌ناپذیر الهی است. هر فرد و جریانی که با اخلاص، تقوا و ایمان در این مسیر قرار گیرد، مشمول این سنت قطعی خواهد شد.

از سنت الهی تا شرایط امروز مقاومت؛ جنگ امروز، جنگ پایانی است

دکتر مهاجرنیا در بخش پایانی، این اصول قرآنی را بر شرایط امروز جمهوری اسلامی و جبهه مقاومت مقایسه کرد و گفت: تاریخ بیش از چهار دهه انقلاب اسلامی و ایستادگی در برابر سخت‌ترین تحریم‌ها و توطئه‌ها، نمونه‌ای از تحقق همین سنت الهی است. پیشرفت‌های شگفت‌انگیز دفاعی ما، مانند قدرت موشکی که دشمن را به اعتراف واداشته، در دل همین فشارها و با توکل به قدرت الهی به دست آمده است.

وی با اشاره به وحدت ملی بی‌سابقه ایجاد شده در کشور پس از حوادث اخیر، آن را مصداق نصرت الهی دانست و افزود: خداوند در دل‌ها تصرف می‌کند؛ هم در دل ملت ما الفت و وحدت ایجاد کرد و هم ترس را در دل دشمنان انداخت. “فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ” امروز دشمن از سایه ما نیز هراسان است و این همان امداد غیبی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا در پایان خاطرنشان کرد: این سنت الهی مشروط است. اگر ما با تفرقه و ناشکری از این چارچوب خارج شویم، تضمینی برای فتح دائمی و نصرت الهی وجود ندارد. جنگ امروز ما، به تعبیر رهبر انقلاب و اعتراف دشمن، یک “جنگ بقائی و وجودی” است. آیه “لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ” این نوید را می‌دهد که اگر با ایمان و عمل صالح و حفظ این وحدت در میدان بمانیم، این جنگ به پیروزی نهایی اسلام و زمینه‌سازی ظهور آخرین حجت الهی منجر خواهد شد. راه پیروزی، عمل به همین معارف بلند سوره فتح است.

  • نویسنده :
  • منبع :