متادون پیشتاز علل مرگ در مسمومیت‌های دارویی است

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، مریم اخگری با بیان این مطلب افزود: داروهای متادون و ترامادول که به صورت صنعتی تولید می‌شوند هرچند در بازار دارویی مواردی از مصرف مجاز دارند اما بعضی افراد این داروها را مورد سوءمصرف قرار می‌دهند و با عوارض خطرناکی از جمله مرگ مواجه می‌شوند.
وی تصریح کرد: موارد مجاز مصرف متادون در ترک اعتیاد و با عنوان جایگزینی برای درمان اعتیاد است که باید تحت نظر پزشک با میزان و مقدار مشخص مورد استفاده قرار گیرد، ترامادول نیز مسکن مخدر برای تسکین دردهای متوسط تا قوی آن هم با دستور و تجویز پزشک است، هر دوی این داروها در صورت هرگونه استفاده خارج از دستور و تجویز پزشک عوارضی همچون مرگ را به دنبال خواهد داشت.
وی با بیان اینکه جوانان بیشترین قربانیان سوءمصرف داروهای مخدر هستند، اظهار داشت: متأسفانه برخی جوانان به دلیل ناآگاهی و آشنا نبودن با عوارض و خطرات این داروها، به توصیه دوستان خود و یا تحت تأثیر تبلیغات شبکه‌های اجتماعی به تهیه و مصرف داروهای مخدر اقدام می‌کنند در حالیکه این داروها از جمله داروهای تحت کنترل هستند و فروش آن‌ها بدون مجوز ممنوع است.
اخگری خاطرنشان کرد: این داروها در اختیار داروخانه‌هایی خاص قرار دارد که تنها با ارائه نسخه معتبر پزشک در اختیار بیمار نیازمند قرار می‌گیرد اما متأسفانه برخی از داروخانه‌ها این داروها را بدون نسخه در اختیار جوانان قرار می‌دهند و آنان نیز از سر بی‌اطلاعی داروها را مورد استفاده قرار می‌دهند.
عضو هیئت علمی سازمان با تأکید بر اینکه همراه داشتن داروهای مخدر و نقل و انتقال آن نیز جرم محسوب می‌شود، افزود: عوارض و خطرات مصرف داروهای مخدر بدون تجویز پزشک به حدی است که حتی همراه داشتن این داروها نیز جرم تلقی می‌شود و فرد اجازه جابه جایی و نقل و انتقال آن را ندارد.
رئیس گروه کنترل و تضمین کیفیت آزمایشگاه‌های سازمان تأکید کرد: متادون دارویی بسیار قوی و عملکرد آن در بدن مانند مواد مخدر است که اگر کنترل نشده مورد استفاده قرار گیرد، عوارض جبران ناپذیری خواهد داشت.
وی با اشاره به برخی پرونده‌های ارجاعی به پزشکی قانونی در موارد مرگ مشکوک، گفت: در پرونده‌ای فردی جوان در محدوده سنی ۲۰ تا ۳۰ سال با مرگ مشکوک به پزشکی قانونی ارجاع شد. این فرد بدون هیچ سابقه بیماری شب خوابیده و صبح توسط بستگان فوت شده در بستر پیدا شده بود.
اخگری ادامه داد: آزمایش‌های انجام شده در مورد این متوفی وجود متادون در بدن او را تأیید کرد، بررسی‌ها نشان داد که متوفی شب گذشته در یک مهمانی شرکت و اقدام به مصرف مشروبات الکلی کرده که به صورت دستی متادون به آن اضافه شده بود.
به گفته وی مصرف همزمان الکل و متادون اثر هم افزایی دارد ضمن آنکه این دو مضعف دستگاه اعصاب مرکزی هستند و اگر با هم مورد استفاده قرار گیرند موجب وقفه تنفسی، وقفه در عملکرد سیستم اعصاب مرکزی و مرگ می‌شوند.
رئیس گروه کنترل و تضمین کیفیت آزمایشگاه‌های سازمان با تأکید بر اینکه داروها باید از مبادی رسمی و مجاز تهیه شوند، تصریح کرد: طبق بررسی‌های سازمان پزشکی قانونی کشور برخی داروهای غیرمجاز ترک اعتیاد و قرص‌های دست ساز حاوی مقادیر سمی متادون و ترامادول و دیفنوکسیلات هستند و از آنجا که این داروها دست سازند هیچگونه نظارتی بر روند ساخت آن‌ها صورت نمی‌گیرد و ترکیباتشان نیز مشخص نیست.
به گفته وی این داروها از سوی افراد سودجو یا برخی عطاری‌ها به عنوان داروی ترک اعتیاد و... در اختیار جوانان قرار داده می‌شود و مقدار داروهای مخدر استفاده شده در این ترکیبات بسیار بالاتر از مقدار درمانی آن است به همین دلیل فرد پس از مصرف با خطر مرگ مواجه خواهد شد.
عضو هیئت علمی سازمان با اشاره به اینکه مواردی از مرگ مشکوک فرد بدون داشتن هیچگونه سابقه بیماری و حتی با سلامت کامل جسمی به پزشکی قانونی ارجاع شده است، گفت: در بسیاری از موارد مرگ این افراد به دلیل استفاده از همین ترکیبات سمی و داروهای تقلبی با ترکیبات نامشخص اتفاق افتاده است.
اخگری با تأکید بر اینکه اجزای داروها باید به طور دقیق روی برچسب متصل به ظرف دارو درج شده باشد، افزود: بر اساس پروتکل‌های سازمان جهانی بهداشت یکی از نشانه‌های تقلبی بودن داروها مشخص نبودن ترکیبات آن است. همه داروهای دست ساز که فاقد برچسب نشاندهنده اجزا و مواد مؤثره دارویی بوده و یا محتویات مواد مؤثره موجود در فراورده با برچسب الصاقی همخوانی ندارد چنین وضعیتی دارند و تقلبی محسوب می‌شوند.
رئیس گروه کنترل و تضمین کیفیت آزمایشگاه‌های سازمان ادامه داد: در کپسول‌های دست ساز که توسط افراد سودجو تهیه می‌شود، داروهای مخدر به شکل پودر شده با مقادیری از مواد گیاهی مثل آویشن، جعفری و... مخلوط و به عنوان داوری گیاهی در اختیار متقاضیان قرار داده می‌شود در حالی­که همین داروی به ظاهر گیاهی دارای مقادیر خطرناک از داروهای مخدر و سمی است که می‌تواند منجر به مرگ افراد شود.
اخگری به پرونده دیگری در پزشکی قانونی اشاره کرد و گفت: متأسفانه در پرونده‌ای شاهد مرگ یک کودک به دلیل مصرف متادون بودیم. در این پرونده پدر خانواده معتاد به تریاک بود و برای ترک اعتیاد شربت متادون مصرف می‌کرد. او شربت را از بسته اصلی خود خارج و به شیشه ماءالشعیر منتقل کرده بود و متأسفانه فرزند او به اشتباه متادون را که اتفاقاً طعم شیرینی هم دارد، مصرف کرده و دچار مسمومیت و مرگ شده بود.
وی با تأکید بر لزوم مراقبت جدی از کودکان برای پیشگیری از چنین اتفاقاتی، تصریح کرد: خانواده‌ها به هیچ وجه داروها را از بسته‌های اصلی آن خارج نکنند و هرشکلی از دارو شامل قرص، شربت و... را دور از دسترس کودکان قرار دهند چرا که بسیاری از داروها ظاهر جذاب و یا طعم شیرین دارند و ممکن است کودکان این داروها را استفاده کرده و دچار عارضه شوند.
وی در پایان با هشدار جدی به خانواده‌ها و جوانان خاطرنشان کرد: افراد حتماً داروهای مورد نیاز خود را از مبادی رسمی و مجاز مانند داروخانه‌ها تهیه کنند زیرا تهیه دارو از افراد سودجو بدون مشخص بودن ترکیبات و نداشتن استانداردهای لازم منجر به مسمومیت و مرگ افراد خواهد شد، همچنین پیش از مصرف هر دارو در مورد مصرف و عوارض آن از افراد مطلع پرس و جو کنند.