دانشگاه طلوع مهر میزبان اولین همایش ملی «آینده‌پژوهی و علوم انسانی» می‌شود

دکتر سیف‌اله فضل‌ الهی قمشی در جمع اصحاب رسانه به تشریح دستاوردها، برنامه‌های راهبردی و فلسفه وجودی حوزه پژوهش این دانشگاه پرداخت.

وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به هویت اجتماعی دانشگاه طلوع مهر گفت: دانشگاه طلوع مهر به عنوان یک دانشگاه اجتماعی، سعی می‌کند بدون ملاحظه مباحث مالی و محدودیت‌هایی که معمولاً در ساختار دانشگاه‌ها وجود دارد، کارهای خود را در راستای حل مسائل اجتماعی پیش ببرد. ریاست محترم دانشگاه نیز همیشه تأکید می‌کنند که نقش اول ما به عنوان دانشگاه، کمک به حل مسائل اجتماعی و مشارکت در حل گرفتاری‌های جامعه با تأکید بر استان قم است و ما هم در این راستا سعی کردیم گام‌های خوبی را برداریم.

معاون پژوهشی دانشگاه طلوع مهر با بیان اینکه حدود شش ماه است که به این دانشگاه پیوسته ‌است، گفت: نمایی که من از بیرون می‌دیدم با نمایی که در داخل دانشگاه اتفاق می‌افتد، دو فرآیند کاملاً جداگانه به نظر می‌رسد. ما شاید در انتشار اخبار و پیشرفت‌هایی که در دانشگاه اتفاق افتاده خیلی خوب عمل نکرده باشیم و حالا با حضور شما عزیزان بزرگوار، امیدواریم بتوانیم زمینه گفتمان‌سازی اجتماعی را برای پیشبرد آنچه در این دانشگاه به عنوان یک دانشگاه اجتماعی رخ می‌دهد، فراهم کنیم.

دکتر فضل‌اللهی در تشریح مهم‌ترین برنامه پیش روی این معاونت تصریح کرد: یکی از گام‌های بزرگی که ما در دانشگاه برای مباحث علمی در نظر گرفتیم، برگزاری «اولین همایش ملی آینده‌پژوهی و علوم انسانی؛ گامی به سوی توسعه و تعالی ایران» است. جای چنین همایشی در کشور تا به حال خالی بوده است. ما یا نگاه به گذشته داشتیم یا برنامه‌هایی که در این زمینه داشتیم معمولاً غیرفعال بود. شاید نگاهمان به این بود که همسویی‌مان را به صورتی انجام دهیم که خیلی در آینده نقشی نداشته باشیم و پیشایندهای احتمالی را پیش‌بینی نمی‌کردیم.

وی ادامه داد: بنده در حوزه تعلیم و تربیت بارها در مقالاتم می‌نوشتم که ما باید حتماً افق‌های بلندتری را نسبت به کارمان داشته باشیم؛ باید بتوانیم پیشایندهای احتمالی را مدیریت کنیم، بر امواج سوار شویم، نه تنها آن‌ها را کنترل کنیم، بلکه بتوانیم از سوار شدن بر آن‌ها بهره‌مند شویم. در دنیای علمی، رقابت بسیار بسیار سنگین است. ایده این کار توسط دکتر بنایی با تأسیس اندیشکده آینده‌پژوهی که سال‌هاست در اینجا دایر است، استارت خورد و ایشان دستور فرمودند که حتماً یک همایش در این زمینه داشته باشیم.

معاون پژوهش دانشگاه طلوع مهر در خصوص اعتبار و اهداف این رویداد ملی گفت: این همایش به صورت رسمی در پایگاه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) ثبت شده و کد مربوطه را دریافت کرده است. ما در صدد هستیم این همایش در «سیویلیکا» هم رسماً ثبت شود تا بتوانیم هم مقالات و هم خلاصه مقالات را از آن طریق منتشر کنیم. از اهداف اصلی این همایش می‌توانم به شناسایی و تبیین رویکردهای نوین آینده‌پژوهی در علوم انسانی، ایجاد بسترهای مناسب برای هم‌اندیشی و تبادل تجربیات، تقویت نقش دانشگاه‌ها در مدیریت پیشایندهای علمی و اجتماعی، تحلیل چشم‌اندازهای جدید در مطالعات جامعه‌شناسی، روانشناسی، اقتصاد، مدیریت و حقوق و نهایتاً کمک به حل مسائل اجتماعی که در آینده اتفاق خواهد افتاد، اشاره کنم.

وی با جزئیات کامل به تشریح محورهای همایش پرداخت و گفت: برای این همایش، یازده محور با توجه به توانمندی‌های دانشگاه طلوع مهر در حوزه تحصیلات تکمیلی برنامه‌ریزی شده است. ده محور اصلی و یک محور ویژه که بدین شرح است: محور اول، آینده‌پژوهی و روش‌های پژوهش در علوم انسانی؛ محور دوم، روانشناسی، علوم تربیتی و روندهای پیش رو؛ محور سوم، چشم‌انداز مطالعات جامعه‌شناسی، ارتباطات و پژوهش‌های فرهنگی؛ محور چهارم، اقتصاد آینده و توسعه پایدار؛ محور پنجم، مدیریت، کارآفرینی و آینده‌نگری؛ محور ششم، آینده‌پژوهی و تغییرات نوآورانه در حوزه فناوری‌های نوظهور، به‌ویژه هوش مصنوعی؛ محور هفتم، مطالعات آینده‌پژوهی و پژوهش‌های حقوقی؛ محور هشتم، تأثیرات آینده‌پژوهی بر آموزش و پژوهش در زبان‌ها؛ محور نهم، افق‌های پیش رو در پژوهش‌های علوم ورزشی؛ و محور دهم، روندهای نو در حسابداری، حسابرسی و علوم مالی است. محور یازدهم نیز به عنوان محور ویژه با توجه به فعالیت انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران در دانشگاه طلوع مهر، تحت عنوان «قرآن و آینده‌پژوهی» در نظر گرفته شده است.

دکتر فضل‌الهی در خصوص زمان‌بندی و برنامه‌های تکمیلی اظهار داشت: این همایش در تاریخ سوم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۵ برگزار خواهد شد. مهلت دریافت چکیده مقالات تا اول بهمن‌ماه ۱۴۰۴، مهلت دریافت اصل مقالات تا بیست و نهم بهمن‌ماه ۱۴۰۴ و اعلام نتایج نهایی داوری‌ها تا بیستم اسفندماه ۱۴۰۴ خواهد بود. قرار است بخشی از مقالات با کیفیت بالاتر در نشریات علمی پوشش داده شود. در حال حاضر دو نشریه همراه ما هستند و با چند نشریه دیگر وارد مذاکره شده‌ایم که نگاه ما این است حداقل پنج نشریه، مقالات برتر را منتشر کنند تا اعتبار کار بالاتر برود. همچنین، برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پنج پیش‌نشست علمی، یعنی ماهانه یک پیش‌نشست، برگزار کنیم تا ما را به همایش اصلی برساند.

معاون پژوهش دانشگاه طلوع مهر در بخش دیگری از سخنان خود به توسعه فعالیت‌های انتشاراتی اشاره کرد و گفت: برای ترویج مباحث علمی، چند نشریه جدید را در دستور کار قرار دادیم. نشریه اول «رویکردهای نوین به پژوهش‌های مشاوره، تربیت و اخلاق» است که مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را دریافت کرده و به زودی فراخوان آن منتشر می‌شود. نشریه دوم «هوش مصنوعی و تحول علوم انسانی» است؛ با توجه به توسعه هوش مصنوعی، ما هم کارگاه‌هایی برای اساتید و دانشجویان برگزار کردیم و هم برای مستندسازی علمی، این مجله را راه‌اندازی می‌کنیم که مجوز آن نیز صادر شده است.

وی ادامه داد: مجله سوم «مطالعات برنامه درسی پیش‌دبستان و دبستان» است که یکی از خلاءهای موجود در کشور را پوشش می‌دهد. چهارمین نشریه، «پژوهش‌های کاربردی حسابداری و علوم مالی» است که مجوزهای آن اخذ شده و اعضای تحریریه آن مشخص شده است و در نهایت، فصلنامه «حقوقی» است که با توجه به وجود رشته‌های حقوق تا مقطع ارشد و برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی مقطع دکتری، برای ترویج دانایی در این زمینه راه‌اندازی می‌شود. این‌ها در کنار فصلنامه فعال «مطالعات راهبردی مدیریت و آینده‌پژوهی» است که چهارده شماره از آن منتشر شده و در حال رتبه‌بندی در سامانه وزارت علوم است.

دکتر فضل‌الهی به سایر فعالیت‌های پژوهشی اشاره کرد و گفت: خوشبختانه ما مجوز برگزاری مستقل کرسی‌های ترویجی را از دستگاه مربوطه دریافت کرده‌ایم و اکنون در آستانه برگزاری هفدهمین کرسی ترویجی خود هستیم؛ یعنی به طور متوسط در طول سال، هفته‌ای یک کرسی برگزار کرده‌ایم. علاوه بر این، در راستای ترویج علم، سعی ما بر این بوده که پایان‌نامه‌ها را از حالت جسته و گریخته که معمولاً در کتابخانه‌ها خاک می‌خورند، به سمت محورهایی ببریم که تولیدی داشته باشند و به حل مسائل جامعه کمک کنند. همچنین سعی کرده‌ایم میزان مشابهت‌یابی پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها را کاهش دهیم تا استقلال علمی آثار را تقویت کنیم.

وی در پایان با درخواستی از اصحاب رسانه سخنان خود را خاتمه داد و گفت: ما از دوستان عزیزمان در رسانه‌ها خواهش می‌کنیم که در انتقال پیام این همایش ملی به جامعه علمی کشور به ما کمک کنند تا ان‌شاءالله با دست باز و با مقالات کیفی‌تر بتوانیم همایش را برگزار کنیم و این رویداد، پایه‌ای برای کمک به جامعه علمی و حل مسائل پیش روی جامعه باشد.