«جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا که به صورت مجازی در نشست دیروز سخنرانی می‌کرد، یکی از نمادهای احیای همکاری‌های فرا آتلانتیک را تصمیم واشنگتن برای تعامل دوباره با گروه ۵+۱ درباره برنامه هسته ای معرفی کرد و افزود: قصد داریم با اروپایی‌ها و دیگر طرف‌ها همانگونه که پیش می‌رویم، همکاری داشته باشیم.
این سخنان با اقدام سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد همراه بود که به شورای امنیت اطلاع داده، کاخ‌سفید از اقدام دولت پیشین آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، و ادعای به کارگیری مکانیسم ماشه، صرف نظر کرده است. «ریچارد میلز» سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در نامه‌ای به شورای امنیت گفته از نظر آمریکا تحریم‌های سازمان ملل که شش سال پیش برداشته شدند، فسخ شده باقی می مانند.
همچنین دولت آمریکا محدودیت‌های تردد دیپلمات‌های ایرانی در مقر سازمان ملل در نیویورک را کاهش داده است. «ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم از آمادگی واشنگتن برای شرکت در نشست گروه ۱ + ۵ و ایران برای گفت‌وگو پیرامون برجام خبر داده است.
مجموعه این اقدامات از جدیت واشنگتن برای بازگشت به مسیر عقلانی حکایت دارد، اما بعید به نظر می‌رسد که بسامد آن در حدی باشد که ایران را برای توقف تدابیر جبرانی برجام متقاعد کند. جمهوری اسلامی ایران از ماه‌ها پیش و مطابق با مفاد برجام، اقدام به کاهش تعهداتش از جمله در زمینه محدودیت های غنی سازی کرده و اکنون نیز قصد دارد اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف سازد.
این اقدامات در چارچوب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران» صورت می گیرد که ۱۱ آذر ماه گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که در صورت بازگشت امریکا و کشورهای عضو به انجام تعهدات برجامی و لغو تحریم‌ها، ایران هم به تعهداتش در برجام بازخواهد گشت. ایران تاکید دارد که هر اقدام را با اقدام متقابل پاسخ می‌دهد و وعده‌ها در مسیر تدابیر جبرانی برجام اثری ندارند.
در همین پیوند، رهبر معظم انقلاب چهارشنبه هفته پیش بر موضع قطعی ایران برای استفاده از حقوق قانونی مصرح در برجام در زمینه کاهش تعهدات تاکید کردند و خطاب به طرف‌های بدعهد امضاء کننده برجام فرمودند: «تا به حال وعده دادید و دیگر وعده اثری ندارد. امروز ایران فقط منتظر عمل است.»
آمریکا و اروپا باید برای مقابله با چالش‌های جهانی با یکدیگر همکاری کنند
رئیس جمهوری آمریکا در ادامه سخنرانی دیروز خود به مجموعه ای از مسائلی اشاره کرد که به عقیده او، چالش های فراروی جهان و به ویژه کشورهای غربی در حوزه امنیت به شمار می رود.
رئیس جمهوری آمریکا با تاکید بر اینکه باید از دسترسی و استفاده گروه‌های تروریستی به مواد رادیواکتیو جلوگیری کرد، گفت: طیفی از چالش‌ها وجود دارد که آمریکا و اروپا با همدیگر باید به آنها بپردازند. بایدن اضافه کرد: محدوده چالش‌های پیش رو، بسیار گسترده و پیچیده است.
وی با اشاره به ماده پنجم سازمان نظامی پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) که فرماندهی آن در اختیار امریکا است، گفت: بر اساس این پیمان، حمله به هر عضو به منزله حمله به دیگر اعضا است و همه ما متعهد هستیم به صورت جمعی با تهدیدها مقابله کنیم. رئیس جمهوری آمریکا افزود: ما باید اطمینان حاصل کنیم که افغانستان هرگز به محل و پایگاه تروریست‌ها تبدیل نخواهد شد.
رئیس جمهوری آمریکا در ادامه عنوان کرد: امروز نیز در نشست سران گروه هفت شرکت کردم تا بتوانیم به صورت جمعی با بحران‌های جهانی همچون کووید ۱۹ مقابله کنیم. بایدن اضافه کرد: این به معنای بازآفرینی نهادهای اقتصادی و مدرن کردن توانایی نظامی در عین حال، رهبری با دیپلماسی است. ما با همکاری هم می توانیم جهان را برای همه امن‌تر کنیم.
بایدن افزود: معتقدم که در نظام جهانی، اروپا و آمریکا با هم کار می‌کنند و ما می توانیم در رقابت آینده پیروز شویم. این کار با انجام سرمایه‌گذاری لازم ممکن خواهد بود. رئیس جمهوری آمریکا اضافه کرد: ما باید مطمئن شویم که دموکراسی نه فقط توسط یک عده کم بلکه توسط یک عده گسترده محافظت می‌شود.
رئیس جمهوری آمریکا با اشاره به خطر تغییرات اقلیمی گفت: این بحران موجود است و اگر شکست بخوریم همه ما از پیامدهای آن ضربه خواهیم خورد. به همین دلیل، از امروز بار دیگر ایالات متحده یکی از اعضای توافق پاریس خواهد بود. من از رهبری مستمر اروپا برای رهبری تغیرات اقلیمی در چهارسال گذشته سپاسگزارم.
صدر اعظم آلمان: فرصت برای توافق هسته ای با ایران همچنان وجود دارد
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و از دیگر سخنرانان نشست دیروز عنوان کرد که کشورش برای احیای مذاکرات توافق هسته ای تلاش خواهد کرد و از طرف آلمان وزیر امور خارجه برای این ماموریت آمادگی دارد.
صدراعظم آلمان تصریح کرد: من تلاش خواهم کرد تحرکی در مذاکرات هسته‌ای ایران ایجاد کنم و باید مطمئن شویم مشکلی در رابطه با این پیش نیاید که «چه کسی قدم اول را بر می‌دارد».
او در حالی این مطلب را بیان کرد که وزیر امور خارجه آلمان روز قبل از آن در اظهار نظری، تدابیر جبرانی ایران در برجام را «بازی با آتش» خواند و ادعا کرد که رهبران ایران باید نشان دهند که برای حفظ برجام جدی هستند.
هایکو ماس ادعا کرد که هرچه جمهوری اسلامی ایران فشار را افزایش دهد پیدا کردن راه حل دیپلماتیک دشوارتر می‌شود.
پیشتر حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در همین زمینه گفته بود: اینکه در تبلیغات گفته می شود ایران اقداماتی را برای تحت فشار قرار دادن آمریکا انجام داده، نادرست است، آنچه ما می خواهیم عمل به قانون و تعهدات است.
روحانی با بیان اینکه احترام به مقررات و تعهدات بین المللی و اجرای آن، جزو وظایف انسانی و سیاسی همه دولت ها است، تصریح کرد: امیدواریم آمریکایی ها به قانون بر گردند و به تعهدات خود و مقررات قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل پایبند باشند.
نخست وزیر انگلیس: اراده جدیدی برای حل پرونده اتمی ایران وجود دارد
بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس نیز در سخنانی همسو با صدر اعظم آلمان و رئیس حمهوری آمریکا عنوان کرد که لندن در کنار شرکای اروپایی و ایالات متحده در چهارچوب یک گروه فرا آتلانتیک و چهارجانبه سرگرم پرداختن به مسائل مهم امنیتی است. وی در همین زمینه از اراده جدیدی برای حل پرونده اتمی ایران گفت.
اشاره او به دور تازه نشست وزرای امور خارجه تروئیکای اروپایی و آمریکا در پاریس درباره برجام بود که پنجشنبه گذشته برای اولین بار به صدور بیانیه‌ای مشترک منجر شد. در این بیانیه کشورهای اروپایی برجام و آمریکا بر لزوم تقویت توافق هسته‌ای ایران تاکید کردند. همچنین تروئیکای اروپایی از دورنمای بازگشت ایالات متحده به برجام خرسندی خود را اعلام کردند.
نخست وزیر انگلیس در ادامه نشست امنیتی مونیخ به اهمیت روابط فرا آتلانتیک اشاره و عنوان کرد که امریکا اکنون به عنوان رهبر جهان آزاد به صحنه بر گشته است.
نخست وزیر انگلیس بیان داشت؛ همواره در این نوع نشست‌ها از زوال غرب و از هم پاشیدن اتحادهای فرا آتلانتیک و کلاً دیدگاه های بدبینانه مطرح می شود. اما بگذارید من به شما نوید بدهم که دوره ناامیدی تمام شده است و اکنون اوضاع در حال بهبود است.
جانسون همچنین نوید حضور انگلیس در عرصه بین المللی به عنوان «انگلیس جهانی» را داد و گفت این کشور به جامعه جهانی برای ساختن دنیایی بهتر و سبز تر و کاهش اجتمال اینگونه همه گیری ها کمک خواهد کرد. وی در ادامه به پنج اصل ارائه شده توسط انگلیس به گروه هفت برای پیشگیری از همه گیری های آینده اشاره کرد و از برنامه هایی که کشورها باید برای جلوگیری از همه گیری های آینده انجام دهند.
نخست وزیر انگلیس عنوان کرد که کشورها باید در برابر بیماری های واگیر مانند وقتی که در برابر حملات نظامی متحد می شوند، همکاری کنند. وی در ادامه از هدف پیشنهادی خود مبنی بر کاهش زمان ساخت واکسن‌ها از ۳۰۰ روز به ۱۰۰ روز خبر داد و گفت باید مشعل همکاری بین المللی را زنده نگه داریم.
جانسون، انگلیس را از حامیان اصلی برنامه توزیع عادلانه واکسن (کواکس) معرفی کرد و گفت کشورش آماده است که واکسن‌های اضافه بر نیاز را با سایر کشورها شریک شود. وی همچنین از واکسن آکسفورد-استرازنیکا به عنوان واکسنی ارزان و قابلیت توزیع آسان تر، به عنوان یک راه حل برای گسترش واکسیناسیون سخن گفت.
وی در ادامه از پیوستن دوباره آمریکا به معاهده پاریس در مسائل محیط زیستی ابراز خرسندی کرد.
رئیس جمهوری فرانسه: باید به راه حل مشترکی درباره پرونده اتمی ایران دست پیدا کنیم
امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه که پیشتر خود را میانجی صادق در برجام معرفی و طرح مشارکت رژیم سعودی و صهیونیستی را در مذاکرات با ایران مطرح کرده بود، در نشست دیروز خواستار یافتن راه حلی مشترک در خصوص پرونده اتمی ایران با کمک سایر شرکا شد.
وی با تکرار اتهامات واهی ادعا کرد: ایران تهدید مشترک برای کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است و این مساله مهمی است. مکرون روسیه را هم تهدید مشترک خواند و گفت که در میان اعضای پیمان آتلانتیک شمالی اراده جدیدی برای همکاری ایجاد شده است.
رئیس جمهور فرانسه همچنین به ضروت همکاری اروپا و امریکا در عرصه های امنیتی و زیست محیطی پرداخت و سپس با طرح موضوع ضرورت تمرکز بر آفریقا از دروازه کمک های کرونایی گفت: باید برای کمک به کشورهای فقیر در تامین دوزهای واکسن کرونا کمک کنیم.
مکرون نهایتا پیشنهاد داد که ۱۳ میلیون دوز واکسن از سوی کشورهای غربی به کشورهای آفریقایی اختصاص یابد.
چهار سال رابطه
«شارل میشل» رئیس شورای اروپا از دیگر سخنرانان این نشست به ۴ سال رابطه پر فراز و نشیب با آمریکا اشاره کرد و افزود که اتحادیه اروپا پی برد که احترام به قوانین و توافقنامه‌ها دیگر در عرصه بین‌المللی یک پیش‌فرض نیست.
او که به تازگی در گفت وگو با رئیس جمهوری ایران، حمایت خود را از اجرای کامل برجام اعلام کرده خواستار همکاری آمریکا و اتحادیه اروپا برای ایجاد نیرو محرکه‌ای جهت ساخت جهان بهتر شد.
میشل تصریح کرد که اتحادیه اروپا معتقد است همکاری‌های بین‌المللی تنها راه موفقیت است
به عقیده ناظران بین المللی سخنان امروز رییس شورای اروپا یک نوع چرخش از مواضع یک ماه گذشته وی است که در آن اعلام کرد: «ما با آمریکا اختلاف نظرهایی پیدا کرده‌ایم که ناگهانی ناپدید نمی‌شوند. به نظر می‌رسد که آمریکا تغییر کرده، اما جایگاه این کشور هم نزد اروپا و جهان عوض شده است.»
این تغییر به گفته او به این معناست که اروپایی ها باید سرنوشت خود را به دست گرفته و «از ارزش‌ها و منافع خود دفاع کنیم». وی تصریح کرد که اروپا مسیر خودش را طی خواهد کرد و منتظر اجازه آمریکا نخواهد ماند.
رئیس شورای اروپا با این حال از بازگشت آمریکا به صحنه جهانی استقبال کرد و گفت که اتحادیه می‌خواهد شریک قابل اعتمادی برای واشنگتن باشد.
گفتنی است میشل پنجشنبه گذشته در تماس تلفنی با حجت الاسلام و المسلمین روحانی با اشاره به مواضع اروپا در حمایت از برجام بعد از خروج یکجانبه آمریکا بر ضرورت حفظ برجام به عنوان یک توافق بین‌المللی و اجرای کامل آن از سوی همه طرف‌ها تأکید کرد.
میشل افزود: با توجه به شرایط جدید ایجاد شده در عرصه بین‌المللی و تغییر دولت در آمریکا باید با استفاده از فرصت ایجاد شده برای حفظ و اجرای کامل برجام از سوی همه طرفین تلاش کنیم و اتحادیه اروپا در این زمینه نقش خود را ایفا خواهد کرد.
رئیس شورای اروپا با اشاره به مشکلات ایجاد شده برای ایران ناشی از تحریم‌های اقتصادی آمریکا تأکید کرد: طبیعی است که ایران باید از مزایای اقتصادی برجام بهره‌مند باشد.
دبیر کل سازمان ملل متحد و نگران تداوم همه‌گیری کرونا
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد که در واقع اولین سخنرانی اصلی نشست دیروز بود، با ایراد سخنانی توزیع ناعادلانه واکسن کرونا در جهان را به باد انتقاد گرفت و تصریح کرد که اولویت سال ۲۰۲۱ باید دسترسی عمومی به واکسن کرونا و اجرای طرح واکسیناسیون در تمام کشورهای جهان باشد.
وی عنوان کرد که مشکلات و بحران های بشر مرتب پیچیده تر شده اما راه حل ها کم اثر و پراکنده هستند. گوترش بحران کووید ۱۹ را به تصویر رادیولوژی از وضعیت جهان تشبیه کرد که نابرابری و فساد را بر جسته کرد.
دبیر کل سازمان ملل متحد از بحران زیست محیطی به عنوان یکی از چالش‌های مهم فعلی نام برد و در ادامه گفت سال ۲۰۲۱ باید سال بازگشت جهان به مسیر درست باشد.
او در این میان وی چند اولویت را برشمرد و گفت؛ باید با کووید ۱۹ از طریق واکسیناسون عمومی در سطح جهان و دسترسی برابر همه به واکسن مبارزه کرد. وی از کشورهای توسعه یافته خواست دوزهای اضافی واکسن خود را با بقیه کشورها به اشتراک گذاشته و از طریق مشارکت در حق امتیازها زمینه حداقل دو برابر شدن تولید واکسن را فراهم کنند.
دومین اولویت از نظر وی به صفر رساندن تولید گازهای گلخانه ای از جمله از طریق قیمت گذاشتن روی کربن بود. گوترش همچنین بی‌ثباتی ناشی از پراکندن اطلاعات نادرست در فضای سایبری و زوال معاهدات عدم توسعه تسلیحات (به ویژه پیمان‌های میان آمریکا و روسیه) را از جمله دیگر مشکلات برشمرد.
وی با اشاره غیر مستقیم به چین و آمریکا گفت؛ نمی‌توان مشکلات بزرگ را در حالی حل کرد که دو قدرت بزرگ اقتصادی دنیا با هم در حال مخاصمه بوده ودنیا را به دو قطب اقتصادی مستقل از نظر مالی، تجاری و اینترنتی با هوش مصنوعی (جداگانه) تبدیل کرده اند.
دبیرکل سازمان ملل متحد با بیان اینکه اینترنت باید وسیله ای برای سعادت بشر باشد، خواستار ایجاد یک مدیریت بین المللی مناسب برای قرن ۲۱ شد که بدون افزودن به دیوانسالاری بتواند به چند جانبه گرایی و جهانی سازی عادلانه کمک کند.
وی خواستار ممنوعیت کامل سلاح های کوچک و مستقل عمل کننده با هوش مصنوعی شد و آن را خطری برای آینده جهان توصیف کرد.
در جریان نشست دیروز نماینده ویژه آمریکا در امور تغییرات آب و هوایی، رئیس کمیسیون اروپا، رئیس مایکروسافت، رئیس سازمان جهانی بهداشت و دبیر کل ناتو هم سخنانی را در خصوص چالش‌های آب‌وهوایی و بهداشتی مطرح کردند. شعار نشست امسال کنفرانس امنیتی مونیخ تجدید همکاری‌های فرا آتلانتیک و بررسی چالش‌های جهانی بود.
گروکشی آمریکا برای گرفتن امتیاز
برایند تحولات دو روز گذشته از نشست چهارجانبه پاریس تا شورای امنیت در نیویورک و کنفرانس امنیتی مونیخ بیانگر تقلای اروپا و امریکا برای ارسال سیگنالی ضعیف به تهران است که نبض برجام هنوز در آن سوی اقیانوس اطلس می‌تپد.
آنها به خوبی از اراده ایران برای اجرای کامل تعهداتش به برجام اگاه هستند. گواه آن ۱۴ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که تا پیش از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، پایبندی کامل ایران به این توافق را تائید کرده است.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تعلل آمریکا برای رفع تحریم‌ها و عدم بازگشت به برجام نوعی گرو کشی و تلاش برای گرفتن امتیازهای بیشتری از تهران است تا کاخ سفید بتواند به بهانه عقد قرارداد گسترده تر با ایران که شامل مسائل موشکی و منطقه‌ای شود، دربرابر مخالفان داخلی و متحدان منطقه‌ای پاسخگو باشد.
- نویسنده :
- منبع : ایرنا
