حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در نهمین نشست کرسی‌های آزاداندیشی دوره‌ای که با عنوان «بنیادها و آرمان‌های انقلاب اسلامی» به همت دانشگاه طلوع مهر قم و مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم به صورت مجازی برگزار شد، با اشاره به «اصل بنیادین وحدت در انقلاب اسلامی» گفت: وحدت ملی در هر انقلابی از اصول بنیادین آن محسوب می‌شود و بدون آن هیچ‌گاه اکثریت شکل نمی‌گیرد تا علیه اقلیت حاکم پیروز شوند. در اسلام و انقلاب اسلامی توجه به این اصل بسیار زیاد است تا آنجایی که در انقلاب پیامبر اسلام(ص) در مدینه، از آن به عنوان «نعمت الله» یاد شده است. انقلاب اسلامی در ایران هم بر اساس اصل اتحاد ملی شکل گرفت و فقط بر پایه آن تداوم می‌یابد.
استاد و پژوهشگر حوزه سیاسی افزود: زمانی که پیامبر اکرم(ص) بعد از سیزده سال تلاش شبانه روزی علیه حاکمیت قریش موفق شد همه طرفداران خویش را در مدینه متحد کند و به اختلافات تاریخی اوس و خزرج پایان دهد، پیروز شد. خداوند بعدها از آن شاهکار عظیم چنین یاد می‌کند: «وَاذْکرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیکمْ إِذْ کنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَینَ قُلُوبِکمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا» و نعمت خدا را به یاد آورید، آنگاه که دشمنان یکدیگربودید، پس میان دلهای شما الفت انداخت. تا به لطف الهی با هم برادرشدید. حضرت بعد از اجتماع مدینه که نقش همه پرسی برای پیروزی حاکمیت اسلام را داشت «پیمان اخوت» میان مهاجران و انصار و میان اوس و خزرج برقرار کرد. با این اتحاد اسلام پیروز شد. بر اساس آموزه‌های قرآنی، وحدت ملی، قدرت ملی تولید می‌کند. همان طوری که در تفسیر آیه 159 سوره آل عمران «ولتکن منکم امة» مفسران به این حقیقت تصریح دارند که تشکیل یک امت و یک اتحادیه با هدف خیرخواهی و اصلاح جامعه سبب اقتدار می‌شود.
وی در ادامه به تشریح آموزه‌های وحدت آفرین اسلام پرداخت و گفت: خداوند برای ایجاد وحدت شرایط تصنعی را کنار گذاشت و ُبعد اصولی را بیان کرد. اولاً فرمود همه شما از خاک آفریده شدید، ثانیاً همه شما از یک پدر و مادر هستید. بعد فرمود همه کرامت‌ها و افتخارات همانند خلیفه الله، مسجود ملائکه بودن، امانت دار الهی، تسخیر همه آفرینش، تعلیم یافتگی همه اسماء الهی و برخورداری از روح الهی، به همه انسان‌ها اختصاص دارد. سپس اختلاف در زبان و رنگ و نژاد، قبیله را سبب برتری ندانست بلکه ابزار شناخت همه انسان‌ها معرفی کرد. بعد از این همه اشتراک دعوت به فطرت و توحید کرد که خمیرمایه آن در جان همه انسان‌ها وجود دارد.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به مراحل مختلف وحدت در آموزه‌های قرآنی به تحقق آنها در جریان پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: این انقلاب حاصل آموزه‌هایی است که با پذیرش آن مردم به حرکت درآمدند و حاکمیت شاهنشاهی را بر انداختند. آموزه‌های امام خمینی به ملت ایران هفت نوع اتحاد را آموخت تا توانستند در عمل وحدت کلمه پیدا کنند: ابتدا وحدت ایمانی بود که همه را بر گرد حبل الله جمع کرد و زمینه وحدت برادری را فراهم آورد تا همه احساس کنند «انماالمؤمنون اخوه» مؤمنان همه با هم برادر هستند. در گام سوم اتحاد جبهه‌ای تشکیل شد و مردم مسلمان ایران همه در یک جبهه در مقابل استبداد و استعمار قرار گرفتند. به طوری که رژیم شاهنشاهی در مقابل صف مردم که «بنیان مرصوص» بود تاب مقاومت نیاورد. در مرحله پنجم اتحاد در رهبری امام خمینی شکل گرفت و به تعبیر آیه 62 سوره نور مردم گوش به فرمان او شدند. در چنین شرایطی است که آموزه‌های اسلامی مردم را به سمت اتحاد درونی سوق می‌دهد و اصلاح ذات بین و رابطه قلبی میان مؤمنان مطرح می‌شود و ما در جریان انقلاب مصادیق متعدد این نوع وحدت را مشاهده کردیم. براساس این استحکام و انسجام درونی است که وحدت با پیروان سایر ادیان و مذاهب مطرح شد. پیامبر اسلام(ص) در مدینه بر اساس آیه 64 سوره آل عمران خطاب به آنها فرمود «قُلْ یا أَهْلَ الْکتَابِ تَعَالَوْا إِلَی کلِمَةٍ سَوَاءٍ» همه شهروندان مدینه اعم از یهودی، مسیحی و مسلمان بیائید بر اساس مشترکات با هم تعامل کنیم. در جریان انقلاب اسلامی همین رویکرد سبب شد تا پیروان همه مذاهب ادیان اعم از شیعه و سنی، مسیحی و یهودی، کلیمی و زرتشتی و بلکه بالاتر از آن همه خطوط سیاسی اعم از چپی‌های سوسیالیست و کمونیست و همه راستگرایان لیبرالیست و التقاطی و ناسیونالیست همه در کنار ملت علیه دیکتاتوری پهلوی ایستادند؛ و با وحدت ملی انقلاب اسلامی به پیروزی رسید؛ اما بن مایه‌های اصلی این انقلاب اسلام و آموزه‌های اسلامی بود که در نهایت خداوند در آیه 56 سوره مائده با جریان سازی اتحاد حزب الله از آن یاد می‌کند و پیروزی نهایی را به آن نسبت می‌دهد.
حجت الاسلام مهاجرنیا در ادامه به شیوه‌ها و راهکارهای همبستگی در انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: یکی از امتیازات انقلاب اسلامی در ایجاد اتحاد این بود که در جریان شکل گیری به حال فعلی افراد تمرکز نمود و به سابقه و گذشته افراد توجه نکرد و این هم آموزه‌ای بود که در جریان انقلاب اسلامی مدینه مبنای حرکت بود آیه «فَإِخْوَانُکمْ فِی الدِّینِ» برای کسانی است که به صف ملت پیوسته بودند و اسلام گذشته آنها را نادیده گرفته بود. دومین شیوه اتحاد، تلاش در گسترش مشارکت و فراگیری آن بود که نوعی «تعاون علی البرّ» محسوب می‌شد؛ و در مرحله بعد انقلاب از شیوه اخلاقی سازی اتحاد بهره گرفت و آموزه‌های اخلاقی اسلام را چاشنی اتحاد قرار داد. آیات ده تا دوازه سوره حجرات به این شیوه سالم سازی و راهکار تثبیت وحدت و همبستگی اشاره دارد. در نهایت انقلاب اسلامی در مرحله نظام سازی موفق شد اصل اتحاد را حقوقی سازی کند و در قانون اساسی آن را در جریان حاکمیت ملی و حقوق اساسی ملت اساس قرار دهد.
در پایان این نشت استاد مهاجرنیا به عوامل وحدت شکن در انقلاب اسلامی اشاره کرد و با تمسک به روایتی از امیرالمؤمنین(ع) گفت: در بیانات حضرت، سه عامل سبب شکستن وحدت جامعه معرفی شده است. ابتدا هوای نفس و خودخواهی‌ها است که سبب می‌شود در عرصه جامعه و سیاست به منیّت ها و تعصبات کور سیاسی، جناحی و قومی تبدیل شود و عده‌ای همیشه حق به جانب باشند. دومین عامل حکم به غیر ما انزل الله است. بر خلاف دستورات الهی حرکت کردن است و سومین عامل واگذاری قدرت به افراد غیرشایسته است. ما در انقلاب اسلامی بیشترین ضربه را از این ناحیه خوردیم. امام راحل عظیم الشأن فرمودند: نگذارید انقلاب به دست نااهلان بیفتد؛ اما گاهی انقلاب به دلیل سیاسی کاری و ملاحظات جناح بندی‌ها گرفتار افرادی شده است که سال‌ها آثار تخریبی و وحدت شکنی آنها در جامعه باقی می‌ماند.
- نویسنده :
- منبع :
