از آرزوی مرگ تا سردرگمی افراد داغ‌دیده در تأمین اجتماعی قم

فاطمه سادات محمدی/ سازمان تأمین اجتماعی سالانه ۹۶ میلیون مراجعه کننده حضوری در کشور دارد.

به دلیل شیوع بیماری کرونا از آبان‌ماه امسال سامانه ۳۰۷۰ این سازمان رونمایی شد که به گفته مسئولان این سازمان، تاکنون ۲۵ نوع خدمت از ۳۰ نوع خدمتی که برای آن تعریف شده غیرحضوری انجام می‌شود.

به شعبه دو سازمان تأمین اجتماعی در خیابان ۱۵ خرداد می‌روم تا کم و کیف خدمات رسانی را از مردم جویا شوم.

شش نفر از ترس ابتلا به کرونا بیرون ایستادند.

۱۰ پله را بالا می‌روم قبلاً کنار این پله‌ها یک رمپ با سراشیبی تند بود که این بار آسانسور احداث شده؛ یک حسن دیگر اینکه اتاق‌های جداگانه را مانند بانک تبدیل به میزهای خدمت شیشه‌ای کرده‌اند؛ البته نه مانند پیش از شیوع کرونا اما هنوز هم تعداد مراجعه کننده‌ها زیاد است.

روبرو دستگاه نوبت دهی برای چهار خدمت رسانی این سازمان است؛ ساعت ۱۰ صبح، چهار دکمه را فشار می‌دهم برای نام نویسی نوبت شماره ۱۰۷۳، بیمه شدگان ۲۰۶۴، مستمری ۳۰۶۵ و دبیرخانه ۷۰۴۳ به من رسید.

اگر این شماره‌ها از یک شروع شده باشد در دو ساعت بیش از ۱۳ هزار مراجعه کننده آمدند که به نظر درست نیست.

در قسمت بیمه شدگان ۱۰ نفر، قسمت مستمری ۱۴ نفر و دبیرخانه سه نفر پیش از من در نوبت هستند.

***

خانمی می‌گوید ۲۰ دقیقه است نشستم هنوز نوبتم نشده؛ بیمه قالیبافان هستم و چهار روز است که برای کارهای بازنشستگی می‌آیم یک بار آمدم پرسیدم، یک روز باید پول را واریز می‌کردم، یک بار مدارک آوردم و...

***

محمد شعبانی ابرقویی هم می‌گوید ۳۲ سال سابقه خدمت دارم که ۳۰ سال و چهار ماه آن را محاسبه کردند سه ماه است بازنشسته شدم دو ماه آمدم تا تأییدیه را گرفتم حالا می‌گویند باید یک ماه بعد از عید بیایی تا لیست حقوق اسفندماه هم بیاید.

وی ادامه می‌دهد خیلی اذیت می‌کنند؛ من به همه توصیه می‌کنم بیمه‌های ۱۰-۱۵ ساله بکنند؛ حقوق من سه میلیون و ۲۰۰ هزار بوده کارفرما که آستان مقدسه حضرت معصومه(س) باشه یک میلیون و ۸۰۰ هزار برای من که از فاضلاب کشی حرم شروع کردم در بخش کشاورزی و رئیس معدن شن و ماسه و خادم حرم بودم رد کرده‌اند.

وی می‌گوید قسم به این قبله اگر از ترس آبروی همسر و دخترم نبود یک روز هم زنده نمی‌ماندم؛ صدایش را پایین آورد و اشک در چشمانش حلقه زد و گفت: هر روز دارم خجالت زن و بچه‌ام رو می‌کشم؛ من ۳۲ سال پول دادم که اگر بانک می‌گذاشتم حقوقم بیش از سه میلیونی بود که می‌خواهند ماهانه به من بدهند.

***

آقای رضایی هم می‌گوید دو بار از کهک آمدم که حق بیمه کارگاه‌های ساختمانی را پرداخت کنم زیرا آنجا مرکزی ندارد.

***

خانمی هم می‌گوید برای ما عادی شده در ادارات باید از این اتاق به آن اتاق برویم؛ ۱۰ سال بیمه قالیبافان شدم؛ دو سال است دیگر چشمانم اجازه بافتن نمی‌دهند و از سوی کمیته امداد گفتند باید شش میلیون پرداخت کنی تا ۱۰ سال حق بیمه‌ات پر شود و بتوانی حقوق بازنشستگی بگیری؛ سه ماه است دیگر تحت پوشش کمیته امداد نیستم در این مدت بیمه بازنشستگی هم ندادند؛ همسرم سال‌هاست فوت کرده و خرجی ندارم امروز ۹ صبح آمدم گفتند ساعت ۱۱ بیا شاید کارت درست بشه.

***

خانم دیگری می‌گوید دخترم ازدواج کرده می‌خواستم بپرسم بیمه‌شان قطع شده یا نه؛ اطلاعی از خدمات غیرحضوری ندارم.

***

آقایی هم می‌گوید حذف دفترچه تأمین اجتماعی برای مردم دردسر شده؛ رفتم داروخانه گفتند یا باید آزاد حساب کنید یا بروید شعبه سازمان و تأییدیه بگیرید؛ این‌گونه که مراجعه بیشتر می‌شود.

***

آقای دیگری می‌گوید آمدم خودم و پسرم را بیمه کنم و این خدمت غیرحضوری انجام نمی‌شود.

***

حسین مشکین هم می‌گوید برای تمدید دفترچه بیمه آمدم گفتند دیگه دفترچه صادر نمیشه و با کد ملی هر کجا بخواهی می‌توانی به پزشک مراجعه کنی یا دارو را دریافت کنی.

وی می‌افزاید ۲۰ سال است راننده‌ام در تصادفی خونریزی مغزی داشتم یک گوشم ۷۰ درصد نمی‌شنود و پاهایم را عمل کردم از پزشک هم نامه آوردم وضعیت جسمی من برای رانندگی خطرناک است اما بازنشسته‌ام نمی‌کنند؛ هفت سال در یکی از چاپخانه‌های قم کار کردم اصلاً اسم این چاپخانه در لیست بیمه نیست اما هر ماه از حقوق من کسر می‌شد.

***

خانمی می‌گوید من یک سؤال داشتم به دلیل اینکه تلفنی پاسخگو نیستند مجبور شدم حضوری بیایم؛ همه ادارات و بانک‌ها بخصوص با وجود کرونا باید پاسخگویی تلفنی داشته باشند.

***

آقای کاظمی هم می‌گوید دبیرخانه اینجا پنج میز خدمت دارد اما تنها یکی به کار ارباب رجوع رسیدگی می‌کند و بقیه کارهای اداری خودشان را انجام می‌دهند به همین دلیل وقت مردم تلف می‌شود.

***

آقایی که با عصا آمده در پاسخ به اینکه نمی‌شد غیرحضوری کارتان را انجام دهید؟ می‌گوید در مورد خدمات غیرحضوری اطلاعی ندارم.

***

سید مهدی میرمحمدیان که ۲۸ سال در بخش خدمات بیمارستان نکویی و کامکار فعالیت کرده هم می‌گوید از پنج سال پیش که گفتند مشاغل سخت و زیان آور پس از ۲۰ سال می‌توانند بازنشسته شوند دنبال کارهای بازنشستگی هستم اما گفتند باید بیش از ۵۰ سال سن داشته باشی در نهایت به دیوان عدالت اداری شکایت کردم و با پیگیری یکی از مدیران بیمه کل کارم را انجام دادند.

وی ادامه می‌دهد امروز هم از ساعت ۹ صبح آمدم گفتند منتظر باش الآن ۱۱ است که باز هم گفتند کارتان به مشکل خورده مدارک را تهران فرستادیم و متصدی مربوطه هم مرخصی است باید شنبه بیایی.

وی نگاهی به مردم کرد و گفت اگر می‌تونید خدا وکیلی کاری برای سالمندان کم توانی که می‌آیند انجام دهید.

***

آقای دیگری می‌گوید برای گرفتن کد کارگاهی ۴۵ دقیقه معطل شدم تازه گفتند یک هفته دیگر بیایید کد را دریافت کنید؛ خودم اداره‌ای هستم نهایت در دو روز این کار انجام می‌شود؛ اگر حداقل دریافت کد به صورت پیامکی بود از رفت و آمد کم می‌شد.

***

خانم فاتحی استاد دانشگاهم را هم اینجا دیدم وی هم می‌گوید بیش از یک ساعت هست که در نوبت کارهای بازنشستگی هستم.

***

خانم دیگری می‌گوید ۳۰ دقیقه هست برای استعلام سابقه بیمه در نوبت نشستیم؛ اطلاع از خدمات غیرحضوری ندارم.

***

آقایی هم می‌گوید ۲۰ دقیقه در بخش مستمری و ۴۰ دقیقه برای دبیرخانه در نوبت بودم تا دخترم را از پوشش بیمه خودم خارج کنم.

***

خانم جوانی که رنگ در صورت ندارد می‌گوید من اتباع هستم و همیشه با بیمه مشکل دارم از ۸ صبح آمدم تا الآن که حدود ساعت ۱۲ هست تمام این باجه‌ها را رفتم.

وی ادامه می‌دهد از ۲۳ آذرماه که همسرم فوت کرد به اینجا رفت و آمد دارم تا بتوانم حقوق بازنشستگی را دریافت کنم؛ چند روز پیش گفتند کارتان درست شده امروز که برای دریافت هزینه کفن و دفن همسرم آمدم می‌گویند اشتباه گفتند کار شما مشکل دارد.

وی می‌گوید زمانی که برای ثبت نام آمدیم و ۱۰ سال که حق بیمه را پرداخت کردیم نگفتند شما اتباع هستید و کد ملی ندارید الآن که می‌خواهند حقوق بدهند می‌گویند شما کد ملی ندارید و کارمان را درست نمی‌کنند؛ چهار روز تأمین اجتماعی شعبه یک رفتم بعد من را اینجا فرستادند؛ به نحوی پاسخ می‌دهند که احساس می‌کنم مشکل من نادر است؛ کارشناسان مشاوره غلط می‌دهند یا می‌گویند نمی‌دانیم هر بار باید از چند نفر بپرسم؛ باید حداقل یک آموزش به کارمندان بدهند.

وی ادامه می‌دهد الآن هم ۴۰ دقیقه است که منتظرم تا متصدی این باجه بیاید؛ من سه فرزند کوچک دارم مادر شوهرم هم با ما زندگی می‌کند؛ هیچ منبع درآمدی نداریم؛ سه ماه است از دیگران قرض می‌گیرم.

وی که صبحانه هم نخورده و فشارش پایین آمده به سختی می‌گوید: قبلاً برای گرفتن خدمات درمانی هم مشکل داشتیم هر کلینیکی می‌رفتم من را به یک کلینیک دیگر ارجاع می‌داد حتی نمی‌دانستند با کدام شماره روی دفترچه وارد شوند دکتر عمومی یکی از مراکز تأمین اجتماعی قم هم که رفتم گفتند برای اتباع سیستم ارجاع نداریم نمی‌توانم شما را به متخصص ارجاع دهم.

***

خانمی دیگری هم می‌گوید من پیمانکار هستم کارهای غیرحضوری را حسابدارم انجام می‌دهد اما امروز باید یک برگه را حضوری می‌گرفتم.

***

آقایی هم می‌گوید آمدم بیمه‌ام را تمدید کنم؛ ۱۰ روز پیش گفتند مشکلی ندارد امروز که آمدم می‌گویند باید کارت فنی و حرفه‌ای را می‌آوردی؛ درست راهنمایی نمی‌کنند.

***

خانمی هم می‌گوید نیم ساعت نشستم تا برای بیمه ثبت نام کردم.

***

خانم دیگری می‌گوید من برای کارهای بیمه بیکاری باید با مشاوره صحبت می‌کردم مجبور شدم حضوری بیایم زیرا نه الآن و نه آن زمان که شغلم کارگزینی بیمه بود هیچ وقت موفق نشدم مشاوره تلفنی بگیرم.

***

آقایی هم می‌گوید یک سؤال داشتم گفتند برو طبقه بالا آنجا گفتند اشتباه اومدی؛ چهار بار از این اتاق به آن اتاق رفتم تا پاسخ گرفتم.

***

آقایی هم می‌گوید یک امضا می‌خواستم نیم ساعت معطل شدم؛ انتقادها هم تأثیری ندارد.

***

خانمی هم می‌گوید نیم ساعت معطل شدم تا کارهای بازنشستگی را انجام دادم.

***

آقای عبدی رئیس این شعبه هم که قول مصاحبه تا پایان سال را می‌دهد در پاسخ به این سؤال که چرا مردم از خدمات غیرحضوری شما استقبال نکردند؟ می‌گوید یکسری افراد هنوز اطلاع ندارند زمانی هم مردم برای رفتن به بانک مقاومت می‌کردند اما حالا همه با تلفن همراه کارهای بانکی را انجام می‌دهند.

***

به اتاق مشاور شعبه هم می‌روم و از وی (به صورت یک شخص عادی) می‌پرسم من هفت سال سابقه بیمه دارم با دیدن مشکلات مردم به این فکر کردم که اگر بیمه‌ام را قطع کردند خودم باید ماهی ۶۵۰ هزار تومان آزاد بدهم آیا تا ۲۰ سال آینده فایده‌ای دارد؟

وی می‌گوید بله پس از ۲۰ سال به نرخ روز حداقل دستمزد رو بهتون می‌دهند؛ بیمه مشاغل آزاد بدون دفترچه ۴۰۰ هزار تومان هست؛ می‌تونید این بیمه را انتخاب کنید.

می‌پرسم برخی ناراضی هستند که ۳۰ سال حق بیمه را پرداخت کردند و هم اکنون ماهی سه میلیون تومان دارند.

می‌گوید اگر شخص پس از پنج سال فوت کند همین پول را به خانواده وی می‌دهند؛ خدمات مراکز درمانی را هم نادیده می‌گیرند؛ حقوق بازنشستگی ماهی سه میلیون برای مشاغل کارگری هست.

می‌پرسم بیشترین حد بیمه برای چقدر و برای چه کسانی هست؟

می‌گوید به مدیرعامل، مهندس و پزشک و امثال آن‌ها تا ۱۴ میلیون تومان بازنشستگی می‌دهیم؛ بیمه حقوق ماهانه را طبق دستمزد سال‌های آخر نزدیک به بازنشستگی پرداخت می‌کنند.

گفت و گوی ما با ۲۶ نفر به اتمام رسید؛ بسیاری از مراجعه کننده‌ها قالیباف یا بی‌سواد یا بازنشسته هستند که لنگ لنگان یا با عصا و ویلچر آمدند رفت و آمد هم با وجود کرونا سخت‌تر شده حتی مردم از مصاحبه هم فراری هستند یا عقب می‌ایستند.

امید است با وجود گسترده خدمات الکترونیکی، مسئولان این سازمان که جمعیت بزرگی را در تحت پوشش خود دارند با شتاب بیشتری به فکر خدمات مطلوب غیرحضوری باشند.