تکرار اتهامات نخ‌نمای آژانس از زبان نماینده آمریکا

«لویس بونو» کاردار آمریکا نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، روز پنج شنبه بدون اشاره به زرادخانه‌های مملو از کلاهک‌های هسته‌ای رژیم صهیونیستی که بزرگترین خطر و تهدید برای امنیت خاورمیانه به‌شمار می‌رود، ادعا کرد: «ژوئن سال گذشته، در پی مخالفت ایران با دسترسی به دومکان اعلام نشده، شورای حکام با صدور قطعنامه‌ای از تهران خواست تا به طور کامل با آژانس همکاری کند و به درخواست‌های این آژانس عمل کند. مارس گذشته در پی گزارش مدیر کل آژانس پیرامون شناسایی ذرات اتمی در این مکان‌ها، ایران با پیشنهاد مدیرکل آژانس برای گفت‌وگوهای فنی با هدف حل و فصل سووالات آژانس موافقت کرد. اما گزارش آخر مدیرکل حاکی است که از آن زمان تاکنون و به رغم قطعنامه سال گذشته شورا، ایران از ارائه همکاری با آژانس امتناع کرده است».
وی مدعی شد: «همانطور که مدیرکل آژانس اشاره کرده است، فقدان پیشرفت در حل سووالات باقی‌مانده به طور جدی توانایی این سازمان را برای راستی آزمایی صحت و کامل بودن اظهارنامه‌های پادمانی ایران و ارائه اطمینان از صلح‌آمیز بودن تمام مواد اتمی در این کشور را تضعیف می‌کند. از این منظر شورای حکام باید همگام با مدیرکل نسبت به این مسائل نگران باشد».
این دیپلمات آمریکایی گفت: «سوالات درخصوص فعالیت‌ها و مواد اتمی اعلام‌نشده در ایران، از تعهدات قانونی این کشور ذیل توافق فراگیر پادمانی که توسط «ان‌پی‌تی» ملزم شده، نشأت می‌گیرد. نمی‌توان این سوالات را کنار گذاشت. شکست در پاسخگو کردن ایران در این خصوص، هم یکپارچگی نظام پادمانی بین‌المللی را تضعیف کرده و هم اینکه سابقه‌ای دردسرساز برای تلاش‌های جهانی جهت مطمئن‌شدن از پایبندی ایران به تمام تعهدات مرتبط با عدم اشاعه می‌شود».
وی ضمن قدردانی از گزارش‌های مدیرکل آژانس در زمینه مسائل پادمانی ایران و اجرای برجام افزود: «تقاضا داریم چنین گزارش‌هایی پیش از جلسه شورای حکام در ماه سپتامبر منتشر شود تا در صورت نیاز بتواند واکنش‌های ضروری را اتخاذ کند».
سخنان این مقام آمریکایی درحالی مطرح می‌شود که «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی از دو سال پیش ادعاهایی را درباره آنچه فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در مکان‌هایی در ایران خواند، مطرح کرده است. دو طرف شهریور ماه سال گذشته توافق کردند تا همکاری‌های خود را بیش از پیش تقویت کرده و اعتماد متقابل را به منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ به صورت موقت و داوطلبانه توسط ایران در حال اجرا است، ارتقاء بخشند.
اسفند ماه سال گذشته که ایران در چارچوب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» تعهدات داوطلبانه برجام از جمله اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرد، دو طرف با حسن نیت جمهوری اسلامی توافق کردند که دوربین‌های نظارتی در برخی از مراکز هسته‌ای، تا سه ماه از دسترس بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دور نگه داشته شود.
بر اساس این توافق مقرر شد که اگر تحریم‌های آمریکا ظرف سه ماه به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می‌گذارد، در غیر این صورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد. موعد این تفاهم هفته پیش به پایان رسید و با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته، جمهوری اسلامی بار دیگر حسن نیت به خرج داد تا ضبط داده‌های دوربین‌ها به مدت یک ماه (سوم تیر) تمدید شود.
با این حال مدیر کل آژانس در گزارش جدید فصلی خود درباره اجرای برجام که فرازهایی از آن در رسانه‌های غربی درز کرد، مدعی شده که گفت‌وگوها با ایران نتیجه‌بخش نبوده و جمهوری اسلامی از ارائه توضیحات لازم درباره ذرات اورانیوم کشف‌شده در چند سایت این کشور خودداری کرده است. وی در این گزارش که روز ۳۱ مه (۱۰ خردادماه) در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفت، به محدود شدن دسترسی‌های تکمیلی بازرسان آژانس در ایران اشاره و عنوان کرد که این مساله به طور جدی توانمندی آژانس برای اطمینان از صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای این کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
درفرازهایی از این گزارش آمده است؛ آژانس از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱ به داده‌های جمع‌آوری شده توسط تجهیزات نظارتی خود دسترسی نداشته است؛ ایران پروتکل الحاقی را اجراء نکرده است و همچنین اظهارنامه‌های خود در این رابطه را بروزرسانی نکرده است؛ آژانس قادر به انجام هیچ دسترسی تکمیلی تحت پروتکل الحاقی در سایت‌ها و اماکن این کشور نبوده است؛ آژانس قادر نبوده تا دسترسی روزانه از سایت‌های «فردو» و «نطنز» انجام دهد.