گزارش وال استریت ژورنال از طرح اروپایی‌ها برای اخلال در مذاکرات وین

به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال، ایران در طول یک سال گذشته به پیشرفت بیشتری در توانایی خود برای جمع‌آوری اورانیوم غنی شده دست پیدا کرده که این امر موجب پیچیده تر شدن کار دولت بایدن برای بازگشت به توافق هسته‌ای شده است.
این روزنامه مدعی شد که مقامات آمریکایی و اروپایی اکنون برآورد می کنند که زمان گریز هسته ای ایران برای ساخت سلاح کاهش یافته و این کشور می تواند ظرف دو تا سه ماه به مواد شکافت‌پذیر لازم برای ساخت بمب اتم دست پیدا کند.
وال استریت ژورنال در ادامه نوشت: ارزیابی ها درخصوص بازه زمانی گریز هسته ای ایران منفاوت است اما برخی مقام‌های اروپایی که در گفت‌وگوهای وین شرکت دارند، معتقدند که در صورت احیای سریع برجام، زمان گریز هسته‌ای ایران ممکن است کمتر از یک سال باشد. چیزی که در زمان اجرای توافق هسته ای، یعنی سال ٢٠١٦ بود.
این مقام‌ها ابراز نگرانی کرده اند که اگر همزمان با به درازا کشیدن مذاکرات هسته‌ای، فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی نیز ادامه یابد، زمان احتمالی دستیابی ایران به امکان ساخت سلاح هسته‌ای کوتاه‌تر خواهد شد.
به ادعای وال استریت ژورنال، نگرانی اصلی مقام‌های غربی این است که ایران به فناوری لازم برای استفاده بهتر از سانتریفیوژهای پیشرفته برای غنی‌سازی اورانیوم دست یافته است. ایران به ویژه در استفاده از سانتریفیوژهای نسل دوم، موسوم به IR-۲M بسیار کارآمدتر شده است.
ایران بیش از دو هزار سانتریفیوژ IR-۲M در اختیار دارد اما با اجرای برجام در سال ٢٠١٦ اجازه استفاده از آنها را نداشت. دیپلمات های غربی آن زمان بر این باور بودند که دانش ایران برای به‌کارگیری موثر آنها برای تولید بمب بسیار اولیه بوده است اما اکنون چند دیپلمات ارشد اروپایی می گویند که این شرایط در حال حاضر تغییر کرده است.
ایران در طول یک سال گذشته اغلب این سانتریفیوژها را به کار گرفته است و بسیار بیشتر از آنچه ناظران انتظار دارند به موفقیت و مهارت در این زمینه دست یافته است.
بنابر این گزارش، مقام‌های غربی همچنین نگرانند که جمهوری اسلامی ایران در روند پیشبرد برنامه هسته‌ای خود ممکن است به دانشی فنی دست‌ یابد که حتی اگر تهران سطح غنی‌سازی و تعداد سانتریفیوژهای خود را کاهش دهد، این دانش را نتوان از بین برد.
طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در فوریه ۲۰۲۱، از زمانی که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از برجام خارج کرد، ایران دو هزار و ۹۶۸ کیلوگرم اورانیوم با درجه غنای پایین را ذخیره کرده که این، چندین برابر میزان تعیین شده در توافق هسته‌ای، یعنی ٣٠٠ کیلوگرم است. ایران همچنین سطح غنی سازی خود را افزایش داده و بنابر اعلام آژانس، این کشور قصد دارد فلز اورانیوم نیز تولید کند. هرچند تهران اعلام کرده است که فلز اورانیوم را برای مصارف صلح آمیز تو لید می کند اما این مواد دارای کاربرد دوگانه برای تولید سلاح هسته ای نیز هست.
وال استریت ژورنال در ادامه گزارش خود به نقل از منابع آگاه نوشت که مقامات اروپایی باتوجه به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران یک طرح سه مرحله ای را برای طولانی کردن زمان گریز هسته ای این کشور ارائه داده اند که طبق آن، از ایران خواسته می‌شود که سانتریفیوژهای پیشرفته خود را انبار، آنها را مهر و موم کند و همچنین زیرساخت‌های الکترونیکی مورد استفاده برای این دستگاه ها نیز از میان برداشته شوند.
این روزنامه آمریکایی نوشت: مذاکره کنندگان همچنین در آستانه توافق بر سر این بودند که ذخیره اورانیوم ایران به روسیه فرستاده شود اما چند شخص حاضر در این مذاکرات گفته اند که جمهوری اسلامی تاکید کرده است که اجازه تخریب هیچ‌یک از سانتریفیوژهای پیشرفته خود را نخواهد داد.
در این میان، چند مقام غربی مدعی اند که ایران از سرعت پایین مذاکرات هسته ای برای کسب دانش فنی غیرقابل بازگشت در زمینه فلز اورانیوم، سانتریفیوژهای پیشرفته و تولید اورانیوم با غنای بالاتر استفاده می‌کند.
وال استریت ژورنال در پایان گزارش داد که در عین حال، برخی مقامات دیگر معتقدند که واقعا در تهران بر سر بازگشت به تعهدات برجام اختلاف نظر وجود دارد و اینکه اگر قرار بر بازگشت باشد در ازای آن، چه امتیازاتی بگیرند.