19 دی: رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء با بیان اینکه عدالت در حوزه‌های مختلف به شدت آسیب دیده است، گفت: بدون عدالت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی انتظار ایجاد مدینه فاضله نداشته باشید.
به گزارش خبرنگار ۱۹ دی، حجت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی در نشست خبری که امروز یکشنبه به مناسبت هفته پژوهش در بنیاد اسراء برگزار شد، اظهار داشت: همه در برابر اجرای دقیق آرمان‌های جمهوری اسلامی مسئولیم و صرف تأیید شورای نگهبان، قانون اسلامی ایجاد نمی‌شود و بدون عدالت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی انتظار ایجاد مدینه فاضله نداشته باشید.
وی در ادامه گفت: پژوهش و تحقیق ریشه در ژرف‌نگری و عمق یابی پدیده‌ها و هر آنچه در نظام هستی هست دارد. نتیجه پژوهش‌های عمیق و با پشتوانه تحقیق، می‌تواند به جامعه برگردد و محصول تحقیق باید کارایی و کارآمدی اجتماعی طبق نیاز روز باشد.
رئیس بنیاد اسراء افزود: ژرف‌نگری تحقیق و لایه برداری از حقایق مصونیت پژوهشگران است و هر چه تحقیق (به حق رسیدن) عمق بیشتری داشته باشد، آثار مثبت و ارزشمند آن به جامعه برمی‌گردد و مردم از آن سود می‌برند.
وی گفت: متأسفانه برخی به نگرش‌های عمیق و ژرف‌نگر اهمیت نمی‌دهند و حتی این نگرش را برنمی‌تابند؛ بخصوص در مباحث الهیات و فلسفه از پژوهش‌های عمیق ابا دارند. حتی به جای سنت داشتن نگرش عمیق را بدعت می‌دانند. این امر باعث می‌شود که فضای تحقیق کمرنگ شود. آنان گمان می‌کنند که با عقل فطری ابتدایی می‌شود حقایق را آن‌گونه که هست بشناسند و درک کنند.
حجت الاسلام جوادی آملی بیان کرد: خوشبختانه با اراده‌ای که در کشور ما وجود دارد عمق یابی و ژرف‌نگری می‌تواند اصل قرار گیرد. هر چه پژوهش‌ها عمیق‌تر باشد در بعد خارجی کارآمدی بیشتری خواهد داشت. خروجی مثبت آن را در جامعه خواهیم دید.
وی گفت: داشتن روحیه پژوهش‌های عمیق در شخصیت آیت الله العظمی جوادی آملی به صورت بارز و روشن نمایان است. همانگونه که باقر به معنای شکافنده علم است مشخص می‌شود که این ویژگی ارزشمندی است که در نظام‌های علمی حوزه‌های علمیه گذشته هم وجود داشته و توانسته به دستاوردهای مهمی در فضای علمی راه پیدا کند.
تحقیق و پژوهش مبنای همه اقدامات شود
وی بیان کرد: تحقیق و پژوهش سنت است که در همه رشته‌های دانش فقه و اصول وجود داشته است.
رئیس بنیاد اسراء با تأکید بر اینکه عمق یابی پژوهش‌ها در بنیاد اسراء برای ما اصل است، افزود: باید پژوهش‌های عمیق را در جامعه پذیرفت و بر آن اصرار داشت تا جامعه پژوهش محور باشد و خطاها کاهش یابد.
وی گفت: آیت الله جوادی آملی سعی بر این داشته و دارند که علم را بشکافند. لذا در آثار ایشان شاهد هستیم که این بحث‌ها را چند قدم به جلو برده‌اند.
حجت الاسلام جوادی آملی با بیان اینکه شرح علم و کتاب وجود دارد اما تحریر علم یک هنر و تسلط کامل به مسائل علمی می‌خواهد، افزود: آیت الله جوادی آملی در زمینه تحریر علوم فعال هستند. روشن‌ترین مثال این است که خواجه نصیرالدین طوسی به عنوان شارح کتاب اشارات بوعلی سینا ورود کرد و اشارات را تحریر کرد و پس از آن کسی نتوانست سخنی بگوید زیرا علم آزاد شد.
آیت الله العظمی جوادی آملی رسالت خود را در باب تحریر علوم می‌دانند
وی ادامه داد: آیت الله جوادی آملی هم رسالت خود را در باب تحریر علوم می‌دانند و در این راستا کتاب چهار جلدی تحریر الاصول امام خمینی(ره) را به رشته تحریر درآوردند.
رئیس بنیاد اسراء اظهار داشت: امروز جلد ۶۱ تفسیر «تسنیم» برای چاپ می‌رود اما مباحثی که در تفسیر انجام می‌شود در جایگاه تحریر و بحث و نظر جلوه پیدا کرده است. این عمق یابی مستند است و در سطحی گفته می‌شود که تنها اختصاص به آیت الله جوادی آملی دارد.
وی با بیان اینکه علوم به دو دسته اسلامی و انسانی تقسیم می‌شود، گفت: علوم اسلامی آن دسته از علومی هستند که از کتاب و سنت معصومین(س) گرفته شده است. البته به گونه‌ای این استناد رخ می‌دهد که در سطح علم مطرح می‌شود و دارای گذاره‌های علمی است که این مسئله رسالت حوزه‌های علمیه است تا هر آنچه از کتاب و سنت معصومین(س) می‌توانند استفاده کنند تا به علوم فقه و فلسفه و سایر علوم برسند.
حوزه‌های علمیه فقه را تبدیل به علوم روز و کارآمد کنند
حجت الاسلام جوادی آملی ادامه داد: اگر این علوم به علوم انسانی تبدیل نشود و به سطح علم سیاست، اقتصاد، حقوق و تاریخ و سایر علوم مشابه تبدیل نشود، برای عموم مردم کارآمدی مستقیم ندارد.
وی گفت: مراکز اسلامی که تولید علوم اسلامی می‌کنند این یک منبعی است که علوم انسانی مبتنی بر آن ساخته شود و با مهارت‌های لازم به عرصه اجتماع وارد شود تا کارساز و کارا شود.
رئیس موسسه اسراء گفت: قانون اساسی کشور از یک قانون نانوشته‌ای به نام «فقه» برگرفته شده است. فقه دانش اسلامی مولود حوزه‌های علمیه است و فقه سیاسی منبعی برای نوشتن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شده است.
وی ادامه داد: خبرگانی که در اوایل انقلاب قانون اساسی را نوشتند ضمن بررسی قوانین دنیا، قانونی بر مبنای مبانی اسلامی نوشتند. آیت الله جوادی آملی گفتند ما قانون اساسی از واشنگتن تا تاشکند را خواندیم و طبق مبانی دینی خودمان قانون اساسی را تدوین کردیم.
اگر منطق اوایل انقلاب ادامه پیدا می‌کرد مسیر قانونی کشور به گونه‌ای دیگر بود
حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی تأکید کرد: اگر منطق ابتدای انقلاب ادامه پیدا می‌کرد که افرادی مبتنی بر علوم اسلامی، علم انسانی مبتنی بر قانون و حقوق را ساختند، کسانی در مناصب قرار می‌گرفت که فهم درستی از فقه و فلسفه و کلام اسلامی داشتند، مسیر قانونی کشور به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد.
نمایندگان مجلس قوانین مفید برای جامعه تدوین کنند
وی گفت: اینکه اقشار مختلف می‌توانند در مجلس حضور یابند اقدام بسیار خوبی هست زیرا مجلس فقط حیثیت قانون‌گذاری ندارد و شئون دیگری هم به جز قانون‌گذاری دارد اما اصلی‌ترین حیثیت نمایندگان این است که بتوانند مبتنی بر منابع اسلامی، قانونی تدوین کنند که برای جامعه مفید باشد.
علوم انسانی ما متأثر از علوم اسلامی شکل نمی‌گیرد
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء با بیان اینکه هم اکنون بین علوم انسانی و اسلامی گسست وجود دارد، افزود: دو نقص بزرگ در این خصوص وجود دارد. نخست اینکه تولیدکننده‌های علوم اسلامی لزوماً توجه‌ای به علوم انسانی ندارند که باید در حوزه‌های علمیه این نقص شناسایی و اصلاح شود؛ زیرا در حوزه‌های علمیه دانش با نام فقه و فلسفه و کلام اسلامی تولید می‌شود اما اگر این علوم تولیدی معطوف به علوم انسانی نباشد نقص است. دومین نقص این است که علوم انسانی ما متأثر از علوم اسلامی ما شکل نمی‌گیرد.
وی افزود: قوانین و حقوق ما فاصله زیادی با آنچه که باید باشد در مسائل پزشکی، مهندسی، خانوادگی و تربیت‌های اجتماعی و تمام علوم انسانی دارد.
حجت الاسلام جوادی آملی بیان کرد: علوم انسانی در مراکز علمی و دانشگاهی متفاوت از علوم اسلامی است و خروجی آن را هم اکنون در جامعه می‌بینیم. باید گسست‌های بوجود آمده که موجب چالش‌های اساسی شده را برطرف کرد.
انتظار جامعه اسلامی داریم درصورتی که بخش اعظم جامعه تحت تأثیر علوم انسانی است
حجت الاسلام جوادی آملی با بیان اینکه ما انتظار داریم علوم اسلامی اداره کشور را به عهده گیرد، گفت: بخش اعظمی از جامعه تحت تأثیر علوم انسانی است و پژوهش‌های علوم اسلامی تولید شده در مراکز حوزوی ما خاک می‌خورد.
صرف اینکه شورای نگهبان قوانین را بررسی می‌کند نمی‌تواند قانون اسلامی ایجاد کند
وی تصریح کرد: صرف اینکه بگوییم شورای نگهبان بررسی می‌کند قوانین مخالف قانون اساسی و شرع نباشد که نمی‌تواند قانون اسلامی ایجاد کند. نتیجه آن این نوع بانکداری و اقتصاد و امثالهم می‌شود.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء گفت: پژوهش‌های اسلامی تولید می‌شود اما باید نخست حوزه‌های علمیه ناظر بر علوم انسانی تولیدات خود را ارائه کنند و دوم اینکه صاحبان علوم انسانی متأثر و ملحم از علوم اسلامی علوم خود را ایجاد کنند.
وی گفت: پژوهش‌ها باید مبتنی بر مبانی عقلانی دقیق باشد لذا این رویکرد در پژوهش‌های و تدبر به معنای تعقیب و پیگیری کردن در دستور کار موسسه اسراء به عنوان یک روش وجود دارد.
حجت الاسلام جوادی آملی گفت: آنچه امروز جوامع را اداره می‌کند علوم انسانی است. علوم تجربی هم وابسته به علوم انسانی شکل می‌گیرد. ما نیز باید به این موضوع توجه داشته باشیم.
آیت الله العظمی جوادی آملی ۶۶ سال اخیر یک لحظه از تدریس جدا نبودند
وی گفت: آیت الله العظمی جوادی آملی شخصیت جامعی دارند و در حوزه‌های مختلف فعالیت کرده و از جمله ارزشمندترین آثار را تولید کرده‌اند. در آرشیو بنیاد اسراء دست خط‌های ایشان از ۶۰ سال پیش (سال ۱۳۳۰) به یادگار مانده است. ایشان ۷۰ سال در این زمینه فعالیت داشتند و در طول ۶۶ سال اخیر یک لحظه از تدریس جدا نبودند و تا امروز درس خارج فقه ایشان برقرار است.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء افزود: آیت الله العظمی جوادی آملی هم اکنون جلد ۷۰ تفسیر تسنیم را برای چاپ بررسی می‌کنند و برای این اثر ۴۰ سال (از سال ۱۳۶۰ تا ۱۴۰۱) زحمت کشیده‌اند. پایان شهریور ۱۴۰۱، تمام تحقیقات در باب ۸۰ جلد این تفسیر برای تأیید به آیت الله جوادی آملی ارائه می‌شود. ایشان از همه برنامه‌ها جدا شدند تا این تفسیر به عنوان فخر عالم تشییع را عرضه کنند.
وی گفت: موسسه اسراء توانسته افتخارات مهمی را برای ایران و اسلام رقم بزند؛ باید وجود این نهادها به عنوان سرمایه معنوی متعلق به جهان اسلام را مغتنم بشماریم.
ای کاش فرمایشات حضرت امام راحل محور عمل قرار می‌گرفت
حجت الاسلام جوادی آملی در مورد راهکار پر کردن گسست میان علوم انسانی و اسلامی در جامعه گفت: ای کاش فرمایشات حضرت امام راحل محور عمل قرار می‌گرفت و نظام اسلامی مبتنی بر اندیشه‌ها و منشورهای امام پی گرفته می‌شد.
میان حوزه و دانشگاه گسست وجود دارد
وی با بیان اینکه نسبت بین حوزه و دانشگاه یک نسبت حقیقی و منطقی است، افزود: به این دلیل که این نسبت به درستی برقرار نیست و حوزه و دانشگاه هر کدام راه خودشان را می‌روند این گسست طبیعی است. ما نمی‌توانیم منبع را یک جا و تولید را جای دیگر داشته باشیم، هم اکنون متأسفانه این اتفاق هست و آثار سوء آن در جامعه ملاحظه می‌شود.
پژوهش‌های حوزه و دانشگاه باید در یک راستا قرار گیرد
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء گفت: عمده‌ترین آسیب به گسستی برمی‌گردد که بین دانشمندان و علما وجود دارد و اینکه گفتیم پژوهش‌های حوزه باید معطوف به علوم انسانی باشد تا مثمر ثمر شود و صاحبان علوم انسانی باید خود را به اندیشه و علوم اسلامی نزدیک کنند.
وی افزود: همانگونه که قانون اساسی ما خودش را به فقه نزدیک کرد. اگرچه چالش‌هایی فراوانی وجود داشته و دارد اما اگر ما مسیر را ادامه می‌دادیم و نظام قانونی کشور را با فقه می‌بستیم، هم فقه خودش را به قانون نزدیک می‌کرد و هم قانون خودش را به فقه وابسته می‌کرد و اتفاق مبارکی می‌افتاد و جامعه انتفاع بیشتری می‌برد.
آسیب اصلی کشور به دلیل دوری از اندیشه امام است
حجت الاسلام جوادی آملی تأکید کرد: آسیب اصلی این است که از اندیشه امام راحل و مبانی که در این نظریه داشتند دور شدیم.
آرای مردم باید به حق شناخته شود
وی در پاسخ به خبرنگار ۱۹ دی در مورد بازبینی قانون اساسی و قانون انتخابات اظهار داشت: مباحث فقه سیاسی یک بحث پردامنه‌ای است که محققین مختلف روی آن کار کرده‌اند. بخش‌های مختلف فقه سیاسی که یک بخش آن انتخابات است باید در آن آرای مردم به حق شناخته شود و به صحنه بیاید و همانگونه که مقام معظم رهبری اشاره کردند باید به عنوان حق الناس دیده شود لذا باید سازوکارهای جدی به مباحث قانون انتخابات اضافه شود.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء افزود: به عنوان مثال نوع اصول قانون اساسی تشریح و باز شده اما اصل «ولایت فقیه» باز نشده و این نیازمند تشریح و تبیین است.
وی گفت: دانشمندان علوم و حقوق سیاسی و آنان که در حوزه فقه سیاسی کار کرده‌اند آمادگی دارند که این فضا را ایجاد کنند و انتخابات شایسته‌ای را در عرصه جمهوری اسلامی به منصه ظهور بگذارند.
همه در برابر اجرای دقیق آرمان‌های جمهوری اسلامی مسئولیم
حجت الاسلام جوادی آملی گفت: همگان مسئولیت داریم که این مدلی که به عنوان جمهوری اسلامی امام رضوان الله علیه با تمام همت و تلاش «جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد» این جمهوری اسلامی امانت امام رضوان الله و خون شهدا است. تلاش همه ملت باید این باشد که این میراث بزرگ برای ما بماند هر چقدر از اسلامیت و جمهوریت کاسته شود خیانت به خون شهدا و امام و نظام اسلامی است.
وی گفت: هر مقدار که جمهوریت و اسلامیت تقویت شود نزدیک‌تر شدن به اندیشه، افکار و آرمان‌های امام است. معتقدم حقوق دانان و دانشمندان علوم سیاست ما مباحث و مطالعات گسترده دارند اگر به اندیشه آنان اعتنا شود بخش قابل توجهی از این‌ها برطرف می‌شود.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار ۱۹ دی مبنی بر اینکه ارتباط بین مسائل پزشکی، خانوادگی و تربیتی با فقه چگونه باید ایجاد شود تا از گسست بین علوم انسانی و اسلامی کاسته شود؟ گفت: فقه طب، فقه مهندسی، فقه اجتماعی، فقه تربیتی و اخلاقی از مباحث فقه و علوم اسلامی هستند. برای اینکه به علوم انسانی تبدیل شوند و دانشمندان علوم انسانی به این مباحث اهتمام داشته باشند آن ارتباط باید برقرار شود. هر چه حوزه‌های علمیه تلاش و تولید کنند اما صاحبان علوم انسانی یا غافل باشند یا اعتنایی نداشته باشند این خسارت است و همچنان این گسست را در جامعه خواهیم داشت.
تا عدالت رخ ندهد هیچ‌کدام از اهداف متعالی رقم نخواهد خورد
این استاد حوزه علمیه در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود پژوهش‌های مختلف، از اصول اساسی اسلامی دور می‌شویم و چرا به جامعه متعالی دست پیدا نمی‌کنیم؟ اظهار داشت: رسالت انبیاء الهی رساندن جامعه به عدل است. جامعه به عدل رسیده رشد خود را پیدا می‌کند.
بدون عدالت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی انتظار ایجاد مدینه فاضله نداشته باشید
وی با اشاره به آیه ۲۵ سوره حدید «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَيِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الكِتابَ وَالميزانَ لِيَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ» گفت: مباحث تربیتی و اخلاقی فراوانی از منابع وحیانی داریم؛ بلند اندیشی‌ها و آرمان‌گرایی‌ها هم باید باشد اما کف همه این‌ها عدالت است. تا عدالت رخ ندهد هیچ کدام از اهداف متعالی رقم نخواهد خورد. ولو اینکه شخصی مانند آیت الله جوادی آملی ۴۰ سال بر منبر سخنرانی کنند و از اخلاق و ادب بگویند اما تا عدالت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را در جامعه تثبیت نکنیم انتظار ایجاد مدینه فاضله را نداشته باشیم.
عدالت در حوزه‌های مختلف به شدت آسیب دیده است
حجت الاسلام جوادی آملی گفت: ممکن است افرادی در هر شرایط این سخنرانی‌ها را آویزه گوش کنند و ایمان خود را حفظ کنند اما مسئله مهم برای همه برپایی عدالت است. امروز عدالت در حوزه‌های مختلف به شدت آسیب دیده و در همه ساحت‌های عدالت دچار چالش‌های جدی هستیم لذا انتظار نداشته باشیم جامعه به سمت آرمان‌های الهی و اسلامی پیش ببریم.
وی تأکید کرد: بنیانی‌ترین اصل اجتماعی عدالت است. دست و پا زدن علما و فقها و انتشار کتب دینی در جای خود باارزش است اما مدینه فاضله زمانی محقق می‌شود که عدالت در جامعه رخ نشان دهد.
وی در ادامه گفت: پژوهش و تحقیق ریشه در ژرف‌نگری و عمق یابی پدیده‌ها و هر آنچه در نظام هستی هست دارد. نتیجه پژوهش‌های عمیق و با پشتوانه تحقیق، می‌تواند به جامعه برگردد و محصول تحقیق باید کارایی و کارآمدی اجتماعی طبق نیاز روز باشد.
رئیس بنیاد اسراء افزود: ژرف‌نگری تحقیق و لایه برداری از حقایق مصونیت پژوهشگران است و هر چه تحقیق (به حق رسیدن) عمق بیشتری داشته باشد، آثار مثبت و ارزشمند آن به جامعه برمی‌گردد و مردم از آن سود می‌برند.
وی گفت: متأسفانه برخی به نگرش‌های عمیق و ژرف‌نگر اهمیت نمی‌دهند و حتی این نگرش را برنمی‌تابند؛ بخصوص در مباحث الهیات و فلسفه از پژوهش‌های عمیق ابا دارند. حتی به جای سنت داشتن نگرش عمیق را بدعت می‌دانند. این امر باعث می‌شود که فضای تحقیق کمرنگ شود. آنان گمان می‌کنند که با عقل فطری ابتدایی می‌شود حقایق را آن‌گونه که هست بشناسند و درک کنند.
حجت الاسلام جوادی آملی بیان کرد: خوشبختانه با اراده‌ای که در کشور ما وجود دارد عمق یابی و ژرف‌نگری می‌تواند اصل قرار گیرد. هر چه پژوهش‌ها عمیق‌تر باشد در بعد خارجی کارآمدی بیشتری خواهد داشت. خروجی مثبت آن را در جامعه خواهیم دید.
وی گفت: داشتن روحیه پژوهش‌های عمیق در شخصیت آیت الله العظمی جوادی آملی به صورت بارز و روشن نمایان است. همانگونه که باقر به معنای شکافنده علم است مشخص می‌شود که این ویژگی ارزشمندی است که در نظام‌های علمی حوزه‌های علمیه گذشته هم وجود داشته و توانسته به دستاوردهای مهمی در فضای علمی راه پیدا کند.
تحقیق و پژوهش مبنای همه اقدامات شود
وی بیان کرد: تحقیق و پژوهش سنت است که در همه رشته‌های دانش فقه و اصول وجود داشته است.
رئیس بنیاد اسراء با تأکید بر اینکه عمق یابی پژوهش‌ها در بنیاد اسراء برای ما اصل است، افزود: باید پژوهش‌های عمیق را در جامعه پذیرفت و بر آن اصرار داشت تا جامعه پژوهش محور باشد و خطاها کاهش یابد.
وی گفت: آیت الله جوادی آملی سعی بر این داشته و دارند که علم را بشکافند. لذا در آثار ایشان شاهد هستیم که این بحث‌ها را چند قدم به جلو برده‌اند.
حجت الاسلام جوادی آملی با بیان اینکه شرح علم و کتاب وجود دارد اما تحریر علم یک هنر و تسلط کامل به مسائل علمی می‌خواهد، افزود: آیت الله جوادی آملی در زمینه تحریر علوم فعال هستند. روشن‌ترین مثال این است که خواجه نصیرالدین طوسی به عنوان شارح کتاب اشارات بوعلی سینا ورود کرد و اشارات را تحریر کرد و پس از آن کسی نتوانست سخنی بگوید زیرا علم آزاد شد.
آیت الله العظمی جوادی آملی رسالت خود را در باب تحریر علوم می‌دانند
وی ادامه داد: آیت الله جوادی آملی هم رسالت خود را در باب تحریر علوم می‌دانند و در این راستا کتاب چهار جلدی تحریر الاصول امام خمینی(ره) را به رشته تحریر درآوردند.
رئیس بنیاد اسراء اظهار داشت: امروز جلد ۶۱ تفسیر «تسنیم» برای چاپ می‌رود اما مباحثی که در تفسیر انجام می‌شود در جایگاه تحریر و بحث و نظر جلوه پیدا کرده است. این عمق یابی مستند است و در سطحی گفته می‌شود که تنها اختصاص به آیت الله جوادی آملی دارد.
وی با بیان اینکه علوم به دو دسته اسلامی و انسانی تقسیم می‌شود، گفت: علوم اسلامی آن دسته از علومی هستند که از کتاب و سنت معصومین(س) گرفته شده است. البته به گونه‌ای این استناد رخ می‌دهد که در سطح علم مطرح می‌شود و دارای گذاره‌های علمی است که این مسئله رسالت حوزه‌های علمیه است تا هر آنچه از کتاب و سنت معصومین(س) می‌توانند استفاده کنند تا به علوم فقه و فلسفه و سایر علوم برسند.
حوزه‌های علمیه فقه را تبدیل به علوم روز و کارآمد کنند
حجت الاسلام جوادی آملی ادامه داد: اگر این علوم به علوم انسانی تبدیل نشود و به سطح علم سیاست، اقتصاد، حقوق و تاریخ و سایر علوم مشابه تبدیل نشود، برای عموم مردم کارآمدی مستقیم ندارد.
وی گفت: مراکز اسلامی که تولید علوم اسلامی می‌کنند این یک منبعی است که علوم انسانی مبتنی بر آن ساخته شود و با مهارت‌های لازم به عرصه اجتماع وارد شود تا کارساز و کارا شود.
رئیس موسسه اسراء گفت: قانون اساسی کشور از یک قانون نانوشته‌ای به نام «فقه» برگرفته شده است. فقه دانش اسلامی مولود حوزه‌های علمیه است و فقه سیاسی منبعی برای نوشتن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شده است.
وی ادامه داد: خبرگانی که در اوایل انقلاب قانون اساسی را نوشتند ضمن بررسی قوانین دنیا، قانونی بر مبنای مبانی اسلامی نوشتند. آیت الله جوادی آملی گفتند ما قانون اساسی از واشنگتن تا تاشکند را خواندیم و طبق مبانی دینی خودمان قانون اساسی را تدوین کردیم.
اگر منطق اوایل انقلاب ادامه پیدا می‌کرد مسیر قانونی کشور به گونه‌ای دیگر بود
حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی تأکید کرد: اگر منطق ابتدای انقلاب ادامه پیدا می‌کرد که افرادی مبتنی بر علوم اسلامی، علم انسانی مبتنی بر قانون و حقوق را ساختند، کسانی در مناصب قرار می‌گرفت که فهم درستی از فقه و فلسفه و کلام اسلامی داشتند، مسیر قانونی کشور به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد.
نمایندگان مجلس قوانین مفید برای جامعه تدوین کنند
وی گفت: اینکه اقشار مختلف می‌توانند در مجلس حضور یابند اقدام بسیار خوبی هست زیرا مجلس فقط حیثیت قانون‌گذاری ندارد و شئون دیگری هم به جز قانون‌گذاری دارد اما اصلی‌ترین حیثیت نمایندگان این است که بتوانند مبتنی بر منابع اسلامی، قانونی تدوین کنند که برای جامعه مفید باشد.
علوم انسانی ما متأثر از علوم اسلامی شکل نمی‌گیرد
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء با بیان اینکه هم اکنون بین علوم انسانی و اسلامی گسست وجود دارد، افزود: دو نقص بزرگ در این خصوص وجود دارد. نخست اینکه تولیدکننده‌های علوم اسلامی لزوماً توجه‌ای به علوم انسانی ندارند که باید در حوزه‌های علمیه این نقص شناسایی و اصلاح شود؛ زیرا در حوزه‌های علمیه دانش با نام فقه و فلسفه و کلام اسلامی تولید می‌شود اما اگر این علوم تولیدی معطوف به علوم انسانی نباشد نقص است. دومین نقص این است که علوم انسانی ما متأثر از علوم اسلامی ما شکل نمی‌گیرد.
وی افزود: قوانین و حقوق ما فاصله زیادی با آنچه که باید باشد در مسائل پزشکی، مهندسی، خانوادگی و تربیت‌های اجتماعی و تمام علوم انسانی دارد.
حجت الاسلام جوادی آملی بیان کرد: علوم انسانی در مراکز علمی و دانشگاهی متفاوت از علوم اسلامی است و خروجی آن را هم اکنون در جامعه می‌بینیم. باید گسست‌های بوجود آمده که موجب چالش‌های اساسی شده را برطرف کرد.
انتظار جامعه اسلامی داریم درصورتی که بخش اعظم جامعه تحت تأثیر علوم انسانی است
حجت الاسلام جوادی آملی با بیان اینکه ما انتظار داریم علوم اسلامی اداره کشور را به عهده گیرد، گفت: بخش اعظمی از جامعه تحت تأثیر علوم انسانی است و پژوهش‌های علوم اسلامی تولید شده در مراکز حوزوی ما خاک می‌خورد.
صرف اینکه شورای نگهبان قوانین را بررسی می‌کند نمی‌تواند قانون اسلامی ایجاد کند
وی تصریح کرد: صرف اینکه بگوییم شورای نگهبان بررسی می‌کند قوانین مخالف قانون اساسی و شرع نباشد که نمی‌تواند قانون اسلامی ایجاد کند. نتیجه آن این نوع بانکداری و اقتصاد و امثالهم می‌شود.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء گفت: پژوهش‌های اسلامی تولید می‌شود اما باید نخست حوزه‌های علمیه ناظر بر علوم انسانی تولیدات خود را ارائه کنند و دوم اینکه صاحبان علوم انسانی متأثر و ملحم از علوم اسلامی علوم خود را ایجاد کنند.
وی گفت: پژوهش‌ها باید مبتنی بر مبانی عقلانی دقیق باشد لذا این رویکرد در پژوهش‌های و تدبر به معنای تعقیب و پیگیری کردن در دستور کار موسسه اسراء به عنوان یک روش وجود دارد.
حجت الاسلام جوادی آملی گفت: آنچه امروز جوامع را اداره می‌کند علوم انسانی است. علوم تجربی هم وابسته به علوم انسانی شکل می‌گیرد. ما نیز باید به این موضوع توجه داشته باشیم.
آیت الله العظمی جوادی آملی ۶۶ سال اخیر یک لحظه از تدریس جدا نبودند
وی گفت: آیت الله العظمی جوادی آملی شخصیت جامعی دارند و در حوزه‌های مختلف فعالیت کرده و از جمله ارزشمندترین آثار را تولید کرده‌اند. در آرشیو بنیاد اسراء دست خط‌های ایشان از ۶۰ سال پیش (سال ۱۳۳۰) به یادگار مانده است. ایشان ۷۰ سال در این زمینه فعالیت داشتند و در طول ۶۶ سال اخیر یک لحظه از تدریس جدا نبودند و تا امروز درس خارج فقه ایشان برقرار است.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء افزود: آیت الله العظمی جوادی آملی هم اکنون جلد ۷۰ تفسیر تسنیم را برای چاپ بررسی می‌کنند و برای این اثر ۴۰ سال (از سال ۱۳۶۰ تا ۱۴۰۱) زحمت کشیده‌اند. پایان شهریور ۱۴۰۱، تمام تحقیقات در باب ۸۰ جلد این تفسیر برای تأیید به آیت الله جوادی آملی ارائه می‌شود. ایشان از همه برنامه‌ها جدا شدند تا این تفسیر به عنوان فخر عالم تشییع را عرضه کنند.
وی گفت: موسسه اسراء توانسته افتخارات مهمی را برای ایران و اسلام رقم بزند؛ باید وجود این نهادها به عنوان سرمایه معنوی متعلق به جهان اسلام را مغتنم بشماریم.
ای کاش فرمایشات حضرت امام راحل محور عمل قرار می‌گرفت
حجت الاسلام جوادی آملی در مورد راهکار پر کردن گسست میان علوم انسانی و اسلامی در جامعه گفت: ای کاش فرمایشات حضرت امام راحل محور عمل قرار می‌گرفت و نظام اسلامی مبتنی بر اندیشه‌ها و منشورهای امام پی گرفته می‌شد.
میان حوزه و دانشگاه گسست وجود دارد
وی با بیان اینکه نسبت بین حوزه و دانشگاه یک نسبت حقیقی و منطقی است، افزود: به این دلیل که این نسبت به درستی برقرار نیست و حوزه و دانشگاه هر کدام راه خودشان را می‌روند این گسست طبیعی است. ما نمی‌توانیم منبع را یک جا و تولید را جای دیگر داشته باشیم، هم اکنون متأسفانه این اتفاق هست و آثار سوء آن در جامعه ملاحظه می‌شود.
پژوهش‌های حوزه و دانشگاه باید در یک راستا قرار گیرد
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء گفت: عمده‌ترین آسیب به گسستی برمی‌گردد که بین دانشمندان و علما وجود دارد و اینکه گفتیم پژوهش‌های حوزه باید معطوف به علوم انسانی باشد تا مثمر ثمر شود و صاحبان علوم انسانی باید خود را به اندیشه و علوم اسلامی نزدیک کنند.
وی افزود: همانگونه که قانون اساسی ما خودش را به فقه نزدیک کرد. اگرچه چالش‌هایی فراوانی وجود داشته و دارد اما اگر ما مسیر را ادامه می‌دادیم و نظام قانونی کشور را با فقه می‌بستیم، هم فقه خودش را به قانون نزدیک می‌کرد و هم قانون خودش را به فقه وابسته می‌کرد و اتفاق مبارکی می‌افتاد و جامعه انتفاع بیشتری می‌برد.
آسیب اصلی کشور به دلیل دوری از اندیشه امام است
حجت الاسلام جوادی آملی تأکید کرد: آسیب اصلی این است که از اندیشه امام راحل و مبانی که در این نظریه داشتند دور شدیم.
آرای مردم باید به حق شناخته شود
وی در پاسخ به خبرنگار ۱۹ دی در مورد بازبینی قانون اساسی و قانون انتخابات اظهار داشت: مباحث فقه سیاسی یک بحث پردامنه‌ای است که محققین مختلف روی آن کار کرده‌اند. بخش‌های مختلف فقه سیاسی که یک بخش آن انتخابات است باید در آن آرای مردم به حق شناخته شود و به صحنه بیاید و همانگونه که مقام معظم رهبری اشاره کردند باید به عنوان حق الناس دیده شود لذا باید سازوکارهای جدی به مباحث قانون انتخابات اضافه شود.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء افزود: به عنوان مثال نوع اصول قانون اساسی تشریح و باز شده اما اصل «ولایت فقیه» باز نشده و این نیازمند تشریح و تبیین است.
وی گفت: دانشمندان علوم و حقوق سیاسی و آنان که در حوزه فقه سیاسی کار کرده‌اند آمادگی دارند که این فضا را ایجاد کنند و انتخابات شایسته‌ای را در عرصه جمهوری اسلامی به منصه ظهور بگذارند.
همه در برابر اجرای دقیق آرمان‌های جمهوری اسلامی مسئولیم
حجت الاسلام جوادی آملی گفت: همگان مسئولیت داریم که این مدلی که به عنوان جمهوری اسلامی امام رضوان الله علیه با تمام همت و تلاش «جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد» این جمهوری اسلامی امانت امام رضوان الله و خون شهدا است. تلاش همه ملت باید این باشد که این میراث بزرگ برای ما بماند هر چقدر از اسلامیت و جمهوریت کاسته شود خیانت به خون شهدا و امام و نظام اسلامی است.
وی گفت: هر مقدار که جمهوریت و اسلامیت تقویت شود نزدیک‌تر شدن به اندیشه، افکار و آرمان‌های امام است. معتقدم حقوق دانان و دانشمندان علوم سیاست ما مباحث و مطالعات گسترده دارند اگر به اندیشه آنان اعتنا شود بخش قابل توجهی از این‌ها برطرف می‌شود.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار ۱۹ دی مبنی بر اینکه ارتباط بین مسائل پزشکی، خانوادگی و تربیتی با فقه چگونه باید ایجاد شود تا از گسست بین علوم انسانی و اسلامی کاسته شود؟ گفت: فقه طب، فقه مهندسی، فقه اجتماعی، فقه تربیتی و اخلاقی از مباحث فقه و علوم اسلامی هستند. برای اینکه به علوم انسانی تبدیل شوند و دانشمندان علوم انسانی به این مباحث اهتمام داشته باشند آن ارتباط باید برقرار شود. هر چه حوزه‌های علمیه تلاش و تولید کنند اما صاحبان علوم انسانی یا غافل باشند یا اعتنایی نداشته باشند این خسارت است و همچنان این گسست را در جامعه خواهیم داشت.
تا عدالت رخ ندهد هیچ‌کدام از اهداف متعالی رقم نخواهد خورد
این استاد حوزه علمیه در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود پژوهش‌های مختلف، از اصول اساسی اسلامی دور می‌شویم و چرا به جامعه متعالی دست پیدا نمی‌کنیم؟ اظهار داشت: رسالت انبیاء الهی رساندن جامعه به عدل است. جامعه به عدل رسیده رشد خود را پیدا می‌کند.
بدون عدالت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی انتظار ایجاد مدینه فاضله نداشته باشید
وی با اشاره به آیه ۲۵ سوره حدید «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَيِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الكِتابَ وَالميزانَ لِيَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ» گفت: مباحث تربیتی و اخلاقی فراوانی از منابع وحیانی داریم؛ بلند اندیشی‌ها و آرمان‌گرایی‌ها هم باید باشد اما کف همه این‌ها عدالت است. تا عدالت رخ ندهد هیچ کدام از اهداف متعالی رقم نخواهد خورد. ولو اینکه شخصی مانند آیت الله جوادی آملی ۴۰ سال بر منبر سخنرانی کنند و از اخلاق و ادب بگویند اما تا عدالت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را در جامعه تثبیت نکنیم انتظار ایجاد مدینه فاضله را نداشته باشیم.
عدالت در حوزه‌های مختلف به شدت آسیب دیده است
حجت الاسلام جوادی آملی گفت: ممکن است افرادی در هر شرایط این سخنرانی‌ها را آویزه گوش کنند و ایمان خود را حفظ کنند اما مسئله مهم برای همه برپایی عدالت است. امروز عدالت در حوزه‌های مختلف به شدت آسیب دیده و در همه ساحت‌های عدالت دچار چالش‌های جدی هستیم لذا انتظار نداشته باشیم جامعه به سمت آرمان‌های الهی و اسلامی پیش ببریم.
وی تأکید کرد: بنیانی‌ترین اصل اجتماعی عدالت است. دست و پا زدن علما و فقها و انتشار کتب دینی در جای خود باارزش است اما مدینه فاضله زمانی محقق می‌شود که عدالت در جامعه رخ نشان دهد.
- نویسنده :
- منبع :
https://19dey.com/news/29985
