نشست «انجمن ولی عصر(عج) قم در آینه خاطرات» برگزار شد

تاریخ شفاهی بخش بسیار مهم از پژوهش های تاریخی است که سینه به سینه به نسل بعدی منتقل می شود و دارای اهمیت بسیاری است و این موسسه در صدد جمع آوری تاریخ شفاهی فرهنگ و تاریخ استان قم در جنبه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و ... است.
جلسه توسط محمد هادی خالقی با بیان شرح مختصری از زندگی مرحوم آمیرزا حسن نوری همدانی به عنوان محور و پایه گذار این انجمن در قم آغاز شد: آمیرزا حسن نوری همدانی از علما و فضلای برجسته دینی مقیم قم بود که در سال 1302 در همدان متولد شد و در سال 1369 دیده در نقاب خاک کشید.
محمدهادی خالقی افزود: این روحانی برجسته از سال 1340 شیوه تدریش خود در حوزه را تغییر داد با رها کردن تدریس فقه و اصول، به سیستم و نظام های جدید آموزش در حوزه روی آورد.
وی خاطر نشان کرد: از جمله آثار مهم ایشان تدوین الموسوعه الرجالیه بود که در هفت جلد زیر نظر آیت الله العظمی بروجردی تدوین شد و توسط بنیاد پژوهش‌های آستان قم رضوی منتشر شد.
وی ادامه داد: این کتاب زمانی منتشر و در دسترس عموم قرار گرفت که ایشان دار فانی را وداع گفته بودند و این کتاب از کتاب های بسیار مهم و کامل در زمینه علم رجال است.
آقای حسین فروغی یکی از عومل تدوین کتاب تاریخ شفاهی انجمن ولی عصر قم گفت: ایده تدوین و تهیه این کتاب از هشت سال گذشته کلید خورد تا در خصوص افرادی که اقدام به تشکل سازی کردند مجموعه ای تهیه شود.
فروغی افزود: آمیرزا حسن نوری همدانی از چهره های مهم در این زمینه بودند که اعضای این مکتب نیز از افراد تاثیرگذار در انقلاب و پس از آن بودند.
وی با اشاره به شخصیت گیرای این روحانی برجسته گفت: در آن زمانی که قم از اماکن تفریحی و فرهنگی مناسب خالی بود ایشان با ایجاد این انجمن، دانش آموزان را فارغ از محیط مدرسه گرد هم آورده بود و آموزش های مختلفی به آنها داده می شد و خانواده ها با اطمینان خاطر فرزندان خود را در رفت و آمد به این انجمن آزاد می گذاشتند.
وی ادامه داد: باید تدوین تاریخ شفاهی قم و تاریخ شفاهی حوزه در اولویت کار متولیان امر قرار گیرد چرا که در بسیاری از زمینه ها برای ثبت تاریخ، اطلاعاتی در اختیار نداریم و مطلعان نیز از دنیا رفته اند.
وی تاکید کرد: تاریخ شفاهی از منابع جدی و مهم تاریخی است که بخشی به تاریخ شفاهی موضوعی و بخشی به تاریخ شفاهی خانواده ها بازمی گردد.
فروعی افزود: بخش مهم این کتاب اسناد است که 80 درصد این اسناد برای نخستین بار است که منتشر می شود که از کتابخانه شخصی و اسناد آمیرزا حسن نوری همدانی به دست آمده است.
به گفته وی با تدوین این کتاب اسناد دیگری در اختیار این مجموعه قرار گرفت که در فاز بعدی همه این اطلاعات را در سایت و فضای مجازی ارائه خواهیم کرد.
محمود فیض، یکی از فعالان انجمن ولی عصر قم درخصوص چگونگی شکل گیری این انجمن گفت: این انجمن در سال های 42 و 42 بعد از ماجرای 15 خرداد 42 ایجاد شد و بزرگانی چون دکتر بهشتی، آقای ناظم زاده و آقای عابدی در جلسات انجمن سخنرانی می کردند.
وی ادامه داد: در ابتدا جلسات انجمن به صورت گردشی در خانه های افراد مختلف برگزار می شد و سپس آمیرزا حسن نوری همدانی توانستند با گفتگو با آقایان گلپایگانی، شریعتمداری و نجفی مبلغ 250 تومان جهت اجاره مکان ثابتی تهیه کنند و بعدها همان خانه را برای انجمن خریداری کردند.
وی بیان داشت: انجمن شورا داشت و به صورت شورایی با حضور 5 نفر از دانش آموزان مدیریت می شد؛ چراکه برنامه های انجمن نیاز به برنامه ریزی داشت و دانش آموزان در جلسات برنامه ریزی می کردند که در نشست ها چه کسی قرآن بخواند، چه کسی سخنرانی کند و خواندن مقاله از دیگر بخش های این نشست ها بود.
فیض یادآور شد: بعدها برای تنوع و جذابیت بیشتر گروه سرود با مسئولیت آقای صفایی و گروه تئاتر با مدیریت آقای تفضلیان به مجموعه انجمن اضافه شد و دانش آموزان این هنرها را نیز یاد می گرفتند.
وی خاطرنشان کرد: بعد از چند سال فعالیت انجمن توسط ساواک و گزارش برخی نفوذی ها لو رفت و حتی بنده توسط ساواک دستگیر شدم و با امضای تعهدنامه مبنی بر عدم حضور در این انجمن آزاد شدم.
وی ادامه داد: در این دوران گروه ها و حزب هایی مانند حزب ملل و گروه ضربت جوانان غیور قم تشکیل شد و گروه ضربت توسط بنده ایجاد شد که در آن روحانیون وابسته به دربار و روحانیونی که از شاه تعریف می کردند را شناسایی می کردیم و در مسیر خانه تا مسجد یا برعکس با آنها صحبت کرده و یا آنان را کتک می زدیم.
وی ایجاد کتابخانه قابل توجهی در انجمن را از دیگر فعالیت مهم و موثر آن ذکر کرد و گفت: در این کتابخانه کتابهای زیادی تهیه شده و حتی کتاب های ممنوعه توسط رژیم نیز در آن وجود داشت و افراد کتابها را به امانت می گرفتند و مطالعه می کردند.
فیض با اشاره به اینکه گروه های مبارز انقلابی از این انجمن ها شکل گرفت، ادامه داد: در جریان انقلاب اسلامی نیز اعلامیه ها را با استفاده از دستگاه استنسیل چاپ و توزیع می کردیم.
وی اضافه کرد: در شهرها و شهرستان های مختلف نیز چنین انجمن هایی شکل گرفته بود و آیت الله یزدی نیز تاکید زیادی به تشکیل این انجمن ها در همه شهرها داشتند.
وی افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی آقای دکتر علی‌محمد یثربی سعی در احیای مجدد این انجمن نمود ولی مورد حمایت آمیرزا حسن نوری همدانی واقع نشد و ایشان به خاطر کهولت سن در این زمینه اقدامی نکردند و در نهایت با عنوان «انجمن ولی عصر؛ انجمن‌های اسلامی دانش آموزان قم» به فعالیت خود در ساختار متفاوت ادامه دادند.
در پایان این جلسه از کتاب تاریخ شفاهی انجمن ولی عصر با عنوان «خانه پلاک29» رونمایی شد.