افزودن وایتکس در شیر صحت ندارد

وحید مفید با بیان این مطلب افزود: در یک برهه زمانی یک نفر به عنوان کارشناس و البته از روی ناآگاهی، بحث استفاده از وایتکس در شیر را مطرح کرد. موج‌های رسانه‌ای این مسئله را در کشور گسترش دادند و نگرانی‌هایی بین مردم ایجاد کردند.

وی ادامه داد: به هیچ وجه ضرورتی برای افزودن وایتکس در شیر وجود ندارد و اگر این ماده را به عنوان اثر ضد میکروبی بدانیم، وقتی دامداری‌های مجهز به امکانات هستند و شیر را بعد از دوشیدن سرد می‌کنند، کیفیت آن در حد اعلا حفظ می‌شود. هیچ دلیلی برای اضافه کردن وایتکس به شیر وجود ندارد و این مسئله دروغی از روی ناآگاهی بود و صحت ندارد.

استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: اگر وایتکس به شیر اضافه شود، بوی وایتکس یا کلر در شیر مشخص می‌شود و این شیر توسط مصرف کننده قابل تشخیص است.

شیرهای برگشتی از کارخانه به ماست بندی ها می‌رود

مفید به شیرهای برگشتی از کارخانه‌های تولیدکننده اشاره کرد و گفت: مجوزهای بهداشتی شیرهای برگشتی از کارخانه‌های تولیدکننده، مرتبط با سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد است. چون آنها براساس پروتکل‌ها و دستورالعمل‌هایی که دارند، ملزم هستند در ورودی کارخانه‌ها، کیفیت شیر را کنترل کنند. اگر از استانداردهای لازم برخوردار باشد، اجازه ورود به داخل کارخانه را می‌دهند و در غیراین صورت برگشت داده می‌شود.

وی ادامه داد: متاسفانه یکی از مقاصد شیرهای برگشتی از کارخانه‌های تولیدکننده، انتقال به سوی ماست بندی ها و کارگاه‌های سنتی غیرمجاز است که کنترلی بر شیرخام ندارند. چون که آزمایشگاهی برای کنترل آنها وجود ندارد.

استادیار دانشکده تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که دلیل خوشمزگی شیر سنتی نسبت به شیر پاستوریزه چیست، گفت: مردم به مصرف چربی در مواد غذایی علاقه مند هستند. متخصصین تغذیه اصطلاحی دارند که هر چیزی که خوشمزه‌تر است، زیان آن بیشتر است. شیرهای سنتی به نوعی شیرهایی هستند که میزان درصد چربی آن بالا است.

مفید درباره فرهنگ سازی و ترویج مصرف شیر در کشور اظهار کرد: در برنامه سوم، چهارم، پنجم و ششم توسعه، به این نکته توجه شده است که رساندن سرانه مصرف شیر در کشور به عنوان یکی از هدف گذاری ها باشد. در برنامه پنجم، ۱۶۵ کیلو سرانه مصرف شیر را هدف گذاری کرده بودند. این هدف گذاری زمانی می‌تواند عملیاتی شود که از یک سو میزان تولید شیر خام را به حد مورد نیاز برسانیم و از طرف دیگر زمینه‌های مصرف را ایجاد کنیم.

وی افزود: در حال حاضر دامداران، ۱۰ تا ۱۱ میلیون تن شیر تولید می‌کنند. این در حالی است که این عدد برای صنایع لبنی پایین است. بنابراین برای رسیدن به اهداف برنامه باید دامداری‌ها توسعه پیدا کنند. البته یکی از دلایل پایین بودن سرانه مصرف شیر بی توجهی به فرهنگ سازی از سوی متخصصان است.

میزان افلاتوکسین در شیرهای ایران

مفید درباره سم آفلاتوکسین در شیر و لبنیات گفت: این سم می‌تواند در شیر و فرآورده‌های دامی از طریق غذای دام منتقل شود و منشا آن خوراکی است. اما اینکه این سم در شیرهای ایران وجود دارد یا نه، احتمال دارد یک زمانی که در گاوداری‌های سنتی بیشتر از نان خشک های کپک زده استفاده می‌شد یا در خوراک دام مصرفی در دامداری‌های سنتی بودند این مشکل را داشتیم. اما طی دو دهه اخیر روند تغییر دامداری‌های ما از سنتی به صنعتی شتاب گرفته است و دامداری‌هایی داریم که حداقل از ۱۰ تا ۱۵ تن تا ۳۰۰ تن شیر به طور روزانه تولید می‌کنند.

وی افزود: تامین خوراک دام در مبادی کنترل شده است و وقتی این کنترل‌ها انجام می‌شود آفلاتوکسین در خوراک دام وجود ندارد. بسیاری از تحقیقاتی که در سال‌های اخیر انجام شده، ثابت کرده که میزان افلاتوکسین در شیرهای تولیدی کشور ناچیز و پایین‌تر از میزان مشخص شده در استانداردها است. در استانداردها حد مجازی برای آفلاتوکسین مشخص کردند که این حد مجاز با توجه به سرانه مصرف کشورهای مختلف نیز متفاوت است.

مفید ادامه داد: استانداردی که در کشور برای میزان آفلاتوکسین در شیر داریم از استاندارد FDA آمریکا سخت‌تر است. حد استاندارد ما از اتحادیه اروپا بالاتر است. در حالی که بیشتر شیرهایی که در ایران تولید می‌شود این حد را در نزدیک اتحادیه اروپا دارند. هیچ نگرانی در مورد شیر سم آفلاتوکسین وجود ندارد و خوراکی که دام‌ها مصرف می‌کنند، کاملاً قابل کنترل است.