خردادماه ماهی متفاوت و ویژه برای دوستداران طبیعت و محیط زیست است چرا که نخستین روز آن به نام روز جهانی تنوع زیستی و اکوتوریسم و از ۱۵ تا ۲۱ خرداد هم روز جهانی محیط زیست و ۲۵ خرداد در همین ماه روزی به نام روز «گل و گیاه» به تقویم کشور زیبایی بخشیده است.
وقتی نام گل و گیاه به میان می‌آید و پای صحبت قدیمی‌ها می‌نشینیم از باغچه‌های زیبای گل و گیاه و گلدان‌های گل در حیاط خانه‌ها در آن روزها صحبت به میان می‌آید؛ روزگاری ایرانیان به دلیل علاقه‌ای که به گل و گیاه داشتند بخشی از حیاط خانه‌های خود را به باغچه‌ها اختصاص داده و انواع گل و گیاه در آن کاشته و برای خانه و اهل خانه خود شادی و نشاط به ارمغان می‌آوردند.
اما روزگار ورق خورد و بعد از تغییر سبک زندگی ماشینی کنونی جای این گیاهان زیبا و زینتی را گیاهان مصنوعی گرفت و جای آن خانه را آپارتمان‌هایی به اندازه قوطی کبریتی داد که دیگر خبری از باغچه‌های زیبا و گل‌های زیبای آن نیست که اگر هم خانواده امروز هنر کند در منازل خود اندک گیاهان آپارتمانی را زینت بخش خانه‌های خود خواهند کرد.
طبق قدیمی‌ترین سند در ارتباط با تاریخچه گل در کشور به وجود غنچه دست داریوش در سنگ نگاره‌های تخت جمشید به چشم می‌خورد که تاریخی بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال داشته و طبق نظر تاریخ نگاران این نقوش نشان جشن نوروز یا تولد و یا تاج‌گذاری است که گویای علاقه ایرانیان نسبت به تقدیم دسته گل به عنوان هدیه دارد.
هرچند بحران کرونا به تولیدکنندگان گل‌های زینتی آسیب‌های فراوانی وارد کرده اما آمارها در کشور و تا قبل از این بحران نشان از سرانه مصرف ۱۵ شاخه برای هر نفر دارد. این در حالی است که بخش قابل توجهی از تولید گل در کشور مصرف داخلی ندارد.
ما در تولید گل و گیاه در رتبه هفدهم ولی در صادرات در رتبه ۱۰۷ جدول قرار گرفته‌ایم در حالی که تولید گل و گیاه زینتی علاوه بر افزایش نشاط اجتماعی بازده اقتصادی به همراه دارد.
دریافت تنها یک شاخه گل یا گلدان می‌تواند روحیه فرد را تغییر دهد و به او نشاط و شادابی وصف ناپذیری را به ارمغان آورد به همین دلیل است که اجداد و نیاکان ما ایرانیان در پرورش گل و گیاه و باغچه‌های زیبا در حیاط خانه‌های خود همت داشتند؛ حال تصور اینکه در شهر کویری مانند قم که اقلیم گرم و خشک داشته و از نظر شرایط آبی و خاکی بسیار ویژه دارد اگر در سطح شهر سرانه فضای سبز و گل و گیاهی وجود نداشت چه می‌شد؟
شهر کویری قم؛ پیشتاز در زمینه فضای سبز شهری
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم با اشاره به ظرفیت و جایگاه استان قم در زمینه گل‌های زینتی و فضای سبز شهری، می‌گوید: در چند سال اخیر در این زمینه در شهر قم اتفاقات خوبی رخ داده است و از منظر سرعت و کیفیت توسعه فضای سبز اکنون قم پیشتاز در زمینه فضای سبز شهری است.
پیام جوادیان بیان می‌کند: در قم در زمینه گل‌های زینتی دو اتفاق ویژه رخ داده در ابتدا با راه اندازی «مرکز تخصصی تولید، آموزش و تحقیقات گل و گیاه در بوستان غدیر» بخش قابل توجهی از مصرف گل و گیاه زینتی قم تولید که نتیجه آن در شهر برای همه شهروندان قابل لمس است.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم با اشاره به تولید گل‌های زینتی در این مرکز عنوان کرد: سالانه بیش از ۱،۵ میلیون گلدان گل در مرکز تولید، تحقیقات و آموزش سازمان در بوستان غدیر تولید می‌شود و این رقم بخشی از نیاز فضای سبز شهر را تأمین می‌کند.
وی افزود: این تولیدات از نظر تنوع نیز شرایط مناسبی دارند و در این مرکز بیش از ۲۴ گونه گیاهی تولید می‌شود.
جوادیان اظهار می‌کند: یک کار پژوهشی در ارتباط با تولید و مطالعه گیاهانی که با اقلیم خاص قم سازگاری دارند صورت گرفته است که این کار با همکاری مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی در حال انجام و ۷۵ نوع گونه گیاهی که ۴۲ گونه آن درختی و ۱۵ گونه گیاهی و بوته‌ای است در حال بررسی است.
وی بیان می‌کند: برای این امر ۳۰ هزار مترمربع اختصاص یافته و این گونه‌های نادر از داخل و خارج کشور شناسایی و در بازده زمانی ۵ ساله در بوستان غدیر ارزیابی کردیم تا اگر سازگار بودند به تولید انبوه برسانیم.
به گفته مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم، فضای سبز شهری قم از ۱۴،۵ متر مربع به ۲۰ متر مربع رسیده و برای این امر هم اعتبارات خوبی اختصاص یافته است اما با توجه به چالش‌های مهم توسعه و نگهداری از فضای سبز شهر قم، تحقق استانداردهای مناسب شهر نیازمند عزم جدی تمام دستگاه‌های استان است.
جوادیان می‌افزاید، در حال حاضر حدود ۲۰ متر مربع سرانه فضای سبز هر شهروند قمی است.
احساس شادی و طراوت با نگاه به گل‌ها
یک روانشناس نیز می‌گوید: دریافت یک شاخه گل و یا نشستن و نگاه کردن به گل‌ها می‌تواند حس آرامش و طراوت را به فرد را فراهم سازد وجود گل‌ها و گیاهان در معرض دید افراد علاوه بر ایجاد حس نگرش مثبت به زندگی و ایجاد آرامش، احساس رضایت و شادی را در افراد ایجاد می‌کند.
فاطمه پورعباسی اردکانی می‌افزاید: نقش گل در سلامت روانی فرد در جامعه یک امر بدیهی است و رنگ و عطر آن می‌تواند حالت روانی و افسردگی را در فرد تغییر دهد و نشاط اجتماعی جایگزین آن کند.
- نویسنده : هیفاء پردل
- منبع : مهر
