بایدها و نبایدهای مصرف انواع نوشیدنی‌ها در روزهای گرم سال

نوشیدنی ها، بخش مهمی از نیاز روزانه بدن را به مایعات برای سوخت و ساز مواد تامین می کنند، همانگونه که انتخاب یک نوشیدنی مفید و مغذی تأثیر مطلوبی در سلامت شخص دارد، عدم دقت در انتخاب آن نیز می تواند سلامت را به خطر اندازد، نوع آشامیدنی باید متناسب با آب و هوا انتخاب شود.
بر این اساس نوع آشامیدنی باید متناسب با آب و هوا انتخاب شود زیرا مصرف این مواد در تغییر درجه حرارت بدن نیز اثر دارد به این ترتیب که نوشیدنی های گرم موجب افزایش جریان خون زیر پوستی شده و در نتیجه شخص احساس گرما می کند، عکس این عمل با آشامیدن نوشیدنی های خنک اتفاق می افتد و استفاده از آب میوه ها و سبزی های تازه و خنک، موجب نشاط روح و تقویت جسم می شود.
رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان با اشاره به اینکه مقدار کل آب بدن مردان با وزن متوسط "۷۰ کیلو گرم" بطور تقریبی ۴۰ لیتر است و حدود ۵۷ درصد کل وزن بدن آن ها را تشکیل می دهد گفت:در یک نوزاد مقدار کل آب تا ۷۵ درصد وزن بدن نیز می رسد اما این مقدار تا سنین پیری کاهش می یابد.
عصمت عباسی افزود: در چاقی نسبت درصد آب بدن به ۴۵ درصد کاهش می یابد، حدود دو سوم آبی که روزانه از راه دهان وارد بدن می شود به شکل آب خالص یا نوع دیگری از نوشیدنی ها است و بقیه از راه غذا به بدن می رسد.
این کارشناس تغذیه با توجه به در پیش بودن بودن روزهای گرم سال توصیه های به عموم مردم بنا به موقعیت، جنس و وضعیت سلامت دارد، او اضافه می کند: بطور متوسط مصرف هشت لیوان مایعات در روز برای بالغین توصیه می شود و نیاز روزانه مردان به مایعات حدود یک لیتر بیش از زنان است.
وی با بیان اینکه مادران شیرده حدود یک لیتر تا ۷۵ میلی لیتر بیش از سایر زنان نیاز به مصرف مایعات جهت تامین آب مورد نیاز بدن و تولید شیر دارند اظهار داشت: مصرف مایعات کافی در سنین بالای ۵۵ سال مورد تاکید بوده چرا که این گروه سنی بیشتر مستعد عدم تعادل آب و الکترولیت در بدن خود به علل مختلف از جمله کاهش احساس تشنگی، کاهش عملکرد قلب و کلیه، کاهش تحرک بدنی و استفاده از داروهای مدر، ملین و سایر داروها هستند.
عباسی با بیان اینکه در خانم های باردار به قطع و یا محدود کردن مصرف برخی نوشیدنی ها از جمله قهوه، چای، نوشابه های گازدار و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین تاکید شده است، افزود: بر این اساس آب به عنوان بهترین نوشیدنی معرفی همچنین توصیه می شود در مواقعی که تهوع صبحگاهی وجود دارد از مایعات، بین وعده های غذایی نه همراه غذا استفاده شود.
وی ادامه داد: در صورت بروز یبوست که به علت کم شدن حرکات لوله گوارش ایجاد می شود، برای کمک به تنظیم حرکات روده ها توصیه می شود همراه با غذاهای پرفیبر مانند نان سنگک، حبوبات و غلات مقادیر زیادی مایعاتی همچون آب یا آب میوه طبیعی مصرف شود.
نوشابه های رژیمی انتخاب مناسبی برای پیشگیری از چاقی نیست 
این کارشناس تغذیه با اشاره به موضوع نوشیدنی های رژیمی نیز ادامه داد: نوشیدنی های رژیمی نوشیدنی هایی هستند که امروزه در بازار اقصی نقاط جهان ارائه و مورد استقبال عموم به ویژه افراد چاق واقع شده اند.
وی  اضافه کرد: نوشیدنی های رژیمی حاوی شیرین کننده های مصنوعی بوده و در مادران باردار، مبتلایان به بیماری فنیل کتونوری و همچنین افرادی که عادت به مصرف مکرر این نوشیدنی ها دارند می توانند خطر ساز باشند به شکلی که خطر زایمان زودرس را در خانم های باردار افزایش دهند.
عباسی با بیان اینکه از طرف دیگر مصرف نوشابه های گازدار رژیمی نه تنها موجب کاهش وزن نمی شود، بلکه افزایش وزن را نیز به علت تحریک اشتها به دنبال خواهد داش اظهار داشت مردم اغلب اوقات برای رعایت رژیم لاغری، به اشتباه نوشیدنی های رژیمی مصرف می کنند یعنی برای کاهش وزن یا جلوگیری از چاقی به جای نوشابه های معمولی، نوشابه های رژیمی می نوشند، در حالی که علت اصلی چاقی، نوع نوشابه نیست، بلکه مقدار و نوع رژیم غذایی افراد است.
وی تاکید کرد: به عبارت دیگر نمی توان هر نوع و هر مقدار از مواد غذایی را مصرف کرد و ادعا کرد که چون نوشابه رژیمی مصرف می شود، چاقی را به دنبال نخواهد داشت، بنابر این باید توجه داشت که جایگزین کردن نوشابه های رژیمی انتخاب مناسبی برای پیشگیری و کنترل چاقی نیست.
عباسی با بیان اینکه افرادی که فعالیت بدنی شدید داشته یا در معرض آب و هوای گرم قرار دارند باید مایعات بیشتری مصرف کنند خاطر نشان کرد: به مصرف مایعات به ویژه در سنین بالای ۵۵ سال نیز تاکید می شود.
وی یادآوری کرد: در افراد مسن، مصرف روزانه حداقل ۶ لیوان مایعات برای تامین آب بدن ضروری است زیرا این افراد به رغم نیاز واقعی به مایعات، کمتر احساس تشنگی می کنند و به همین دلیل بیشتر مستعد کم آبی بدن و یبوست هستند.
این کارشناس تغذیه گفت: بطور کلی آب بهترین نوشیدنی است و باید بخش اعظم مایعات دریافتی ما را تشکیل دهد، نوشابه ها، شربت ها و آب میوه های صنعتی، شکر بسیار زیاد و ویتامین و املاح معدنی بسیار کمی دارند. به عبارت دیگر مقدار انرژی بالایی داشته و در عین حال، به ندرت حاوی مواد مغذی هستند.
وی اضافه کرد: چای و قهوه می توانند تامین کننده بخشی از مایعات بدن باشند اما کافئین موجود در آن ها اثر ادرار آور داشته و ممکن است موجب کاهش آب بدن شود، لذا توصیه می شود در موارد کمبود آب بدن و نیاز به نوشیدن مایعات، آب به عنوان بهترین نوشیدنی مصرف شود.
این کارشناس یادآوری کرد: یک راه برای اطمینان از کفایت مصرف مایعات در روز، توجه به خصوصیات ادرار دفعی هر روز است و در این میان ادرار باید پرحجم، روشن و بی بو باشد.
وی با اشاره به اینکه مقدار کالری نوشیدنی ها بسیار متفاوت بوده و حجم مصرف روزانه برخی نوشیدنی ها مانند آب میوه های صنعتی و نوشابه های گازدار و کالری به دست آمده از طریق این نوشیدنی ها بالا است، اظهار داشت: برخی نوشیدنی ها مانند شیر کم چرب یا بدون چربی، دوغ و یا آب میوه تازه"طبیعی" حاوی ریزمغذی های اساسی به همراه کالری هستند.
عباسی خاطرنشان کرد: آب و سایر نوشیدنی های غیر شیرین مانند چای و قهوه می توانند مقداری از مایعات مورد نیاز بدن را تامین کنند و حاوی کالری اضافه نیز نیستند، برای محدود کردن مقدار کالری دریافتی و داشتن وزن متعادل و مناسب توصیه می شود آب و سایر نوشیدنی های فاقد کالرییا دارای کالری اندک نوشیده شود.