برجام، تحریم‌ها و ما

 سرمقاله روزنامه ۱۹ دی شماره ۳۴۴۹ مورخه ۲۸ خردادماه ۱۴۰۱ با عنوان «برجام، تحریم‌ها و ما» به قلم رضا صدرایی بدین شرح است:

در بحبوحه بن‌بست مذاکرات وین و در روزهایی که برجام در وضعیت بلاتکلیفی قرار گرفته و گرفتار اما و اگرهای ایران و آمریکا شده است. فضا برای مخالفان برجام آماده است تا آن را پایان یافته اعلام کنند. در تازه‌ترین اظهارات علم الهدی امام جمعه مشهد گفته است: از ابتدا هم اینکه می‌گفتند ما باید به برجام بسازیم، فکر غلطی بود که البته استمرار آن غلط‌تر است.
دنیای اقتصاد هم نوشت: با توییت مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای کشور که به نوعی به معنای بن‌بست در مذاکرات احیای برجام بود، دلار به کانال ۳۲ هزار تومان برگشت.
علی باقری‌کنی، در دو توییت به ترتیب از ضرورت وفاق ملی در دیپلماسی و بعد هم از نیاز سیاست خارجی به «شعور» سخن گفت. به نظر می‌رسد کاربران فضای مجازی و در کل بسیاری از شهروندان عادت نداشته‌اند که یکی از دیپلمات‌های متعلق به جریان حاکم در دولت از این زاویه به تحلیل مسائل مرتبط با سیاست خارجی بپردازد، برای همین ادبیات متفاوت باقری‌کنی این ظن را به وجود آورد که احیاناً در روزهای آینده باید شاهد یک تغییر بزرگ در دولت باشیم؛ آن هم تغییر چهره‌ای که کسی انتظار آن را نداشت و گوش‌های زیادی در انتظار بودند تا خبر خروج ناکارآمدی از حلقه‌های تصمیم‌ساز اقتصادی را بشنوند. فاقد از سطح تخصص، علی باقری‌کنی دیپلمات آرام ایرانی شاید در سخت‌ترین شرایط دیپلماسی، مسئولیت مذاکرات در وین را بر عهده گرفت و در این مدت نیز با تمام توانش تلاش کرد که منطبق بر اصول راهبردی دولت مذاکرات را به جلو هدایت کند، حال در شرایطی که بسیاری از همفکران او در دولت و حواشی دولت حتی از زمزمه خداحافظی با برجام و قهر دیپلماتیک سخن می‌گویند، او از نیاز به شعور در دیپلماسی حرف زده است که خود می‌تواند ادله‌ای تشبیهی برای این پرسش غیررسمی باشد که آیا به‌زودی علی باقری‌کنی از وین و دولت خداحافظی می‌کند؟ مخصوصاً اینکه برخی از رفقای سیاسی او نیز در توییت‌هایی نوشتند که باقری‌کنی تحت فشار دو طرف و فشار کمرشکن واقعیت‌ها در روزهای آینده از نتایج جدیدی سخن خواهد گفت که بدون نفرین نمی‌مانند.
در همین ارتباط علی مطهری در نامه‌ای سرگشاده به رئیس جمهور نوشت: همان‌طور که مستحضر هستید حال اقتصاد و معیشت مردم خوب نیست و بخش اعظم آن ناشی از تحریم‌هاست. اینکه گفته می‌شود ما اقتصاد کشور را به برجام گره نمی‌زنیم، یک سیاست غیرواقعی و شعاری است، زیرا ما چه بخواهیم و چه نخواهیم اقتصاد کشور به برجام و رفع تحریم‌ها گره خورده است. قوی‌ترین اقتصادهای جهان نیز نمی‌توانند مدت طولانی در شرایط تحریمی ایران به حیات خود ادامه دهند. پایداری ایران ناشی از ماهیت ایدئولوژیک نظام سیاسی و مردم ایران بوده است؛ اما اگر فلسفه این پایداری برای مردم کمرنگ شود و روشن نباشد که چرا باید این سختی‌ها را تحمل کنیم و در ازای آن چه چیزی به دست می‌آوریم ممکن است این استقامت مخدوش شود.
اکنون ما صاحب دانش هسته‌ای هستیم و می‌توانیم نیازهای دارویی و کشاورزی و سوخت رآکتورهای هسته‌ای خود را برطرف کنیم. همین مقدار یک افتخار بزرگ برای ایران است. سؤال این است که وقتی ما اعلام کرده‌ایم که دنبال تولید سلاح هسته‌ای نیستیم. چرا باید طوری عمل کنیم که زمینه بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل برای فعال کردن مکانیزم ماشه توسط طرف‌های دیگر برجام و بازگشت قوی‌تر تحریم‌ها فراهم شود؟ از روسیه و چین هم کاری ساخته نیست، ضمن اینکه اساساً به آنها اعتماد نداریم.
در پایان این نامه آمده است: از جنابعالی به عنوان رئیس‌جمهور درخواست می‌کنم شجاعانه و بی‌اعتنا به فضای احساسی برخی تندروها، حال که به خاطر لابی صهیونیست‌ها زورمان به خروج سپاه از فهرست ظالمانه امریکا نرسید، از این شرط صرف‌نظر کنید و با بازگشت به برجام، کشور را از وضع ناهنجار موجود نجات دهید.
آقای رئیسی هم در اجتماع مردمی هسته‌های جهاد و پیشرفت به نوعی پاسخ مطهری را هم داد. وی با بیان اینکه مگر تحریم‌ها توانسته ما را محدود کند؟ گفت: آمریکا اعتراف کرده است که در فشار حداکثری علیه ایران شکست خورده است.