کمین مرگ در جاده‌ها و معابر قم/فوت ۱۱۶ نفر در ۶ ماهه امسال

در ۵ سال گذشته استان قم همواره جزو ۵ استان اول کشور در بالا بودن میزان تصادف های جاده‌ای بوده که این مساله نشان می‌دهد در حوزه قواعد راهنمایی و رانندگی نیازمند فعالیت‌های زیربنایی و اساسی است.
آمار بالای تصادف ها آسیب‌های فراوانی را مانند فوت، قطع عضو و آسیب‌دیدگی را به همراه دارد که به‌ بسیاری از ناهنجاری و آسیب‌های اجتماعی تبدیل می‌شود، ناگفته پیداست فوت یا معلولیت سرپرست یا هرکدام از اعضای یک خانواده تا چه میزان می‌تواند انسجام و پایداری یک خانواده را متزلزل کند.
به باور برخی از مدیران حوزه حمل ونقل و ترافیک، یکی از راهکارهای عملیاتی در کاهش تصادف ها رصد مستمر رانندگان پرخطر با ابزارهای مدرن پایش، جهت اصلاح فرهنگ رانندگی است که این تجربه در برخی از کشورها، نتیجه مطلوبی برجای گذاشته است.
میزان بالای قربانیان عابر پیاده در حوادث رانندگی قم نیز یکی از موارد قابل توجه کارشناسان حوزه حمل و نقل برای بررسی و چاره جویی است. 
طبق آمار و بررسی‌های انجام‌شده در استان قم ۲۱۱ کیلومتر آزاد راه، ۲۹۹ کیلومتر بزرگراه، ۲۱۰ کیلومتر راه‌های اصلی و دوطرفه؛ یکهزار و ۸۰۸ کیلومتر راه‌های فرعی و روستایی و ۵۷۷ کیلومتر نیز راه‌های بین مزارع وجود دارد.
به گفته مسوولان استانی، میزان تردد در محورهای مواصلاتی قم به خاطر موقعیت جغرافیایی و ایجاد ارتباط و مسیر تردد ۱۷ استان، بسیار بالاست و به همین دلیل تعداد تصادف ها نیز قابل‌توجه است که تردد ۱۰۲ میلیون وسیله نقلیه از ابتدای سال جاری تا پایان شهریورماه گواهی بر این مدعاست.
فوت ۱۱۶ نفر در ۶ ماهه امسال
رییس پلیس‌راه استان قم بیان کرد: در ۶ ماهه امسال ۳۵ درصد فوتی‌ها در سطح آزاده راه‌ها، ۱۸ درصد در بزرگراه‌ها و ۲۳ درصد درراه‌های اصلی و دوطرفه و بقیه نیز درراه‌های روستایی رخ‌داده است.
سرهنگ مختار پناهی ادامه داد: در این مدت ۱۰۲ میلیون وسیله نقلیه از راه‌های استان تردد کرده‌اند که ۸۶ میلیون ازاین‌بین را وسایل نقلیه سبک تشکیل داده که در مقایسه به سال گذشته ۲۷ درصد افزایش داشته است.
وی اضافه کرد: به‌صورت میانگین روزانه ۵۵۰ هزار وسیله نقلیه در محورهای مواصلاتی قم تردد می‌کنند که ۸۴ درصد از آن‌ها را وسایل نقلیه سبک و ۱۶ درصد را نیز وسایل نقلیه سنگین شامل می‌شود.
پناهی وجود نقاط حادثه‌خیز را از عوامل مهم در بروز تصادف ها برشمرد و افزود: از ۵۳ نقطه حادثه‌خیز شناسایی‌شده در استان هنوز در ۲۰ نقطه اقدام های لازم جهت رفع خطر انجام نشده است.
وی با اشاره به آمار فوتی‌های تصادف های راه‌های برون‌شهری قم در ۶ ماهه امسال، گفت: در این مدت ۹۷ تصادف منجر به فوت در محورهای قم رخ‌داده که براثر آن ۱۱۶ نفر جان‌باخته‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از ۵۰ درصد افزایش‌یافته و یک هزار و ۶۰۰ تصادف منجر به جرح نیز در این مدت روی‌داده است.
به گفته پناهی، سرعت و سبقت غیرمجاز، عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه و عدم توجه به جلو از عوامل اصلی در تصادف های محورهای برون‌شهری قم است.
بلوار الغدیر مرگبارترین محور شهری قم
در محدوده شهری نیز کاهش سهم حمل‌ونقل عمومی قم از سفرهای درون شهری و افزایش استفاده از خودروهای شخصی به همراه بی‌احتیاطی برخی رانندگان و عابران پیاده در کنار اشکالات زیرساختی در شکل مهندسی و احداث معابر شهری از مباحثی است که در بروز تصادف ها دخیل است.
به گفته کارشناسان، در سطح معابر شهری آرام‌سازی معابر و آشکارسازی نقاط حادثه‌خیز برای کاهش تعداد تصادف ها باید باقدرت بیشتر دنبال شود، به گفته دست‌اندرکاران، دید محصور و سرعت‌بالای خودروهای عبوری دو علت مهم در تصادف با عابران پیاده است.
آمار و ارقام نشان می دهد که بلوار الغدیر شهر قم مرگبارترین محور شهری قم است، کارشناسان سرعت‌بالای خودروهای عبوری و دید محصور عابران پیاده را از عوامل مهم آن یاد می‌کنند؛ همچنین توزیع نامتقارن ترافیک در محدوده این محور نیز مانند اختلاط همزمان خودروهای سبک و سنگین و حجم بالای موتورسیکلت‌ها را نیز در بالا بودن حوادث مرگبار در آن دخیل می‌دانند. علاوه بر محور الغدیر، بلوارهای پیامبر اعظم(ص)، مرجعیت، آیت‌الله بروجردی و عمار یاسر نیز جزو معابر پرخطر شهری بشمار می‌رود.
رییس پلیس‌راهنمایی و رانندگی شهرستان قم افزود: از سال ۹۵ تا ۶ ماهه ابتدایی امسال ۲۸۱ راکب موتورسیکلت، ۲۳۱ عابر پیاده و ۷۴ راننده در قم فوت و ۵۳ هزار و ۴۰۰ نفر دچار مجروحیت شدند.
سرهنگ حمید عرب لاریمی یادآور شد: آمار فوتی‌های تصادف های درون‌شهری قم در سه بخش موتورسیکلت‌ها، عابرین پیاده و رانندگان در ۶ ماه امسال در مقایسه با سال گذشته کاهش‌یافته که یکی از عوامل مهم آن افزایش اقدام ها در حوزه فرهنگ‌سازی است.
وی با اشاره به نوع وسایل نقلیه دخیل در تصادف های شهری، گفت: خودروهای سواری با ۷۰ درصد و موتورسیکلت با ۱۷ درصد بیشترین سهم را ازاین‌بین به خود اختصاص داده‌اند.
وی تصریح کرد: عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه، تغییر مسیر ناگهانی و عدم توجه به جلو مهمترین دلایل تصادف ها را تشکیل داده است.
عرب لاریمی بابیان اینکه ۲۵ درصدی فوتی‌های تصادف های شهری قم در محل صحنه و ۷۵ درصد نیز در بیمارستان جان خود را ازدست‌داده‌اند، اظهار داشت: در بین محورهای شهری بلوار الغدیر با ۲۳ درصد بیشترین سهم را از فوتی‌های تصادف های رانندگی دارد و بلوار پیامبر اعظم(ص) نیز با ۱۴ درصد از معابر پرخطر شهری است.
به هر ترتیب، به نظر می رسد ضرورت انجام یک مطالعه میدانی حرفه‌ای برای توصیف دقیق علل و عوامل بروز این میزان تصادف و و آمار بالای قربانیان ناشی از آن در سطح استان بیش از پیش مطرح است. روشن تر شدن این که وضعیت نامطلوب استان قم در حوزه تصادف های شهری و جاده‌ای به زبان آمار و درصد به چه عواملی مربوط است، می تواند به دست اندرکاران مستقیم این حوزه و نیز متولیان فرهنگ اجتماعی و رسانه ها در ارائه راهکارهای مناسب برای رفتن به سمت بهبود وضعیت و نجات جان صدها نفر از شهروندان در هر سال یاری رساند.
در این زمینه می توان به عواملی از جمله وضعیت و میزان ایمنی جاده‌ و خودرو، کم و کیف علائم راهنمایی و رانندگی، فرهنگ رانندگی، وضعیت و فرهنگ عابران پیاده و زیرساخت های مربوط به آن از جمله پل های برقی در معابر پرخطر ، آرام‌سازی ترافیکی، رفع نقاط حادثه‌خیز که سالهاست گزارش می شود و قربانی می گیرد اما بدلایلی مختلفی از جمله کمبود بودجه، سرعت مناسب را ندارد، توسعه سرعتگاه ها، احداث مسیرهای ویژه موتورسیکلت و دوچرخه، افزایش تقاطع های چراغ دار، بررسی نقاط ضعف و قوت دوربرگردان های پرتعداد شهری، آشکارسازی معابر، دقت نظر در نصب تابلوهای تبلیغاتی و تقویت زیرساخت‌های جاده‌ای و شهری اشاره کرد.