مقدمات راه‌اندازی سایت موزه تپه تاریخی قلی درویش قم فراهم شد

علیرضا ارجمندی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در رابطه با ساماندهی قلی درویش اخیرا جلسه‌ای با مدیرکل اوقاف و امور خیریه قم برگزار شد و با توافق صورت گرفته،‌ عملیات اجرایی برای آماده‌سازی فاز یک سایت‌ موزه طی روزهای آتی شروع می‌شود.
وی با اشاره به اینکه سایت موزه تاریخی قلی درویش درسه فاز عملیاتی می شود،‌اظهار داشت:‌ عرصه محلی که این سایت در آن واقع است اوقافی می‌باشد و طبق توافق با اوقاف و امور خیریه قرار شد از محل درآمدهای سایت، این سازمان نیز منتفع شود.
وی با اشاره به قدمت چند هزار ساله این اثر تاریخی، بر اهمیت حفاظت از آن تاکید و بیان کرد: در رابطه با ایجاد سایت‌ موزه محوطه تاریخی قلی درویش، کارگروهی از مدیران و کارشناسان ادارات کل اوقاف و امور خیریه و میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قم تشکیل شده‌است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قم گفت: برای ایجاد سایت موزه تپه تاریخی قلی درویش قم و فاز یک آن ۶۰ میلیارد ریال اعتبار لازم است که درخواست لازم را به وزارتخانه داده‌ایم که هم از اعتبارات ملی و هم استانی استفاده کنیم و به احتمال فراوان این بودجه امسال در اختیار میراث فرهنگی قم قرار می‌گیرد.
وی یادآور شد: محوطه تاریخی قلی درویش درحاشیه جنوبی شهر قم در بلوار خلیج فارس (کیلومتر نخست جاده قدیم قم – کاشان) در بخش مرکزی شهرستان قم واقع شده و ۲۳ شهریور سال ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۱۰۱۷۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ‌ثبت رسید.
ارجمندی گفت: وسعت این محوطه بیش از ۱۰۰ هکتار است که امروز حدود ۳۰ هکتار آن، به شکل مسطح بر جای مانده است. ارتفاع محوطه در ابتدا حدود ۲۰ متر در ضلع جنوبی و ۱۰ متر در ضلع شمالی بوده که اکنون فقط پنج متر از ضخامت لایه‌های فرهنگی، دربخش جنوب شرقی بالاتر از سطح زمین‌های اطراف بر جای مانده‌است.
وی افزود: کاوش‌های باستان‌شناسی در تپه تاریخی قل‌درویش نشانگر نشیمن گاهی در منطقه قم مربوط به هزاره چهارم پیش از میلاد است. تاکنون هفت فصل کاوش در محوطه قل‌درویش صورت گرفته و در این کاوش‌ها از متخصصان علوم گوناگونی همچون استخوان‌شناس، گیاه‌شناس، زمین‌شناس و نقشه‌بردار استفاده شده است.
باستان شناسان معتقدند با عنایت به آثار تاریخی به دست آمده از آن،‌ این محوطه را می توان از مبانی شهرنشینی و قطب عصر آهن ایران نامید.
بنابر یافته‌های تاریخی در عصری که عصر آهن نام داشت شهرها و سایت‌های یکجا نشینی را شاهد نیستیم اما در تپه قلی درویش قم،‌ یک شهر با تمام ویژگی‌ها و روابط اجتماعی و اقتصادی موجود است.
عصر آهن به دوره‌ای اطلاق می‌شود که بشر از آهن استفاده کرده‌است که این امر در گورستان‌های کشور مشاهده می‌شد اما در سازهای معماری دیده نشده بود در حالی که تپه قلی درویش خلاف این نظریه را ثابت کرد به گونه‌ای که بخش‌های مختلف صنعتی مورد کاوش قرار گرفته‌است.
تپه باستانی قلی درویش قم از نظر تاریخی و ما قبل تاریخ در خاورمیانه بی نظیر است. آثار قبل از تاریخ قم به مراتب بیشتر از آثار تاریخی موجود در دیگر شهرهای مهم کشور است ولی به دلیل عدم رسیدگی، تعداد آثار سالم و مرمت شده در دیگر شهرها بیشتر از قم می باشد و آن شهرها را نسبت به قم تاریخی تر کرده‌است.