محرم سرآغاز ماه حزن و اندوه اهل بیت پیامبر(ص) است. همه دوستداران و پیروان خاندان پیامبر اکرم(ص) غمگین و محزون هستند و این مجالس عزاداری محرم و صفر فرصت مناسبی برای خودسازی، معرفت افزایی، ارتباط بیشتر با خدا و افزایش دوستی و محبت اهل بیت(ع) در دل‌هایمان است.
با شروع ماه محرم و مجالس عزاداری حسینی(ع) خطرناک‌ترین آفت عزاداری امام حسین(ع)، تحریف هدف آن است. حکمت عزاداری امام حسین(ع) با حکمت شهادت ایشان یکی است؛ بنابراین تحریف هدف عزاداری، تحریف هدف شهادت آن بزرگوار نیز هست و استناد اهل منبر و مرثیه‌سرایان، به منابع غیر معتبر و غیر قابل استناد تحریف هدف شهادت ایشان است.
نکته قابل توجه این که تاریخ عاشورا بیشتر از بسیاری موضوعات دیگر دارای منابع معتبر و قابل استناد است و مرثیه سرایان متعهد و آگاه، اصولاً نیازی به استفاده از منابع غیر قابل استناد ندارند و ذاکران اهل بیت(ع) باید از بیان هر سخن و تعبیری که حاکی از اظهار ذلت یا عجز امام حسین(ع) و خانواده ایشان در حادثه عاشورا باشد اجتناب کنند.
این را باید بدانیم که پیام قیام باشکوه سیدالشهدا(ع) منحصر به آن زمان نیست، بلکه این پـیام پـیامی جاوید و ابـدی است و فراتـر از محدوده زمان و مکان است، هر جا و در هر جامعه‌ای که به حق عمل نشود و از بـاطل خودداری نشود، بدعت‌ها زنده و سنت‌ها نابـود شود، هر جا که احکام خدا تغییر و تحریف یابد و حاکمان و زمامداران بـا زور و ستمگری بـا مردم رفتـار کنند، در هر جامعه‌ای که ویژگی‌های جـاهلیت را داشته باشد آن جامعه، جامعه‌ای یزیدی بـوده و مبـارزه و مخالفت بـا مفاسد و آلودگی‌ها و آمران و عاملان آن، کاری حسینی خواهد بود.
مراسم عزاداری محرم امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا به شکلی متفاوت برگزار می‌شود و توصیه متخصصان بهداشتی در این زمینه رعایت مسائل بهداشتی و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی است؛ مراجع تقلید و بزرگان دینی نیز در پیام‌ها و سخنان خود ضمن تأکید بر اینکه اقامه عزای حسینی(ع) باید پرشورتر از سال‌های قبل برگزار شود، رعایت دستورات بهداشتی و حفظ سلامت عزادارن را واجب دانسته‌اند.
عزادارن امام حسین(ع) شیوه نامه های بهداشتی را رعایت کنند
آیت الله العظمی مکارم شیرازی در پیامی به مناسبت شروع ماه محرم و هفته امر به معروف و نهی از منکر تأکید کرد: همه عزاداران اباعبدالله الحسین(ع) با شرکت در برنامه‌های عزاداری، شیوه نامه‌های بهداشتی را رعایت کنند.
پیام این مرجع تقلید شیعیان به شرح ذیل است:
بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علیک یا اباعبدالله و علی الارواح التی حلت بفنائک
قبل از هر چیز فرا رسیدن ماه محرم الحرام و ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را به ساحت مقدس امام عصر (ارواحنا فداه)، مسلمانان و آزادگان جهان تسلیت و تعزیت عرض نموده، توفیق برپایی عزاداری و تعظیم شعائر حسینی و عرض ارادت خالصانه به خاندان عصمت و طهارت (علیهم السلام) را برای عموم مؤمنین از درگاه خداوند منان مسئلت می‌نمایم که خداوند فرمود «و من یعظم شعائر الله فانها من تقوی القلوب».
یکی از مهم‌ترین اهداف قیام اباعبدالله الحسین (ع) امر به معروف و نهی از منکر بود. از این رو سزاوار است که مراسم آن حضرت مظهر و نماد این اصل اصیل اسلامی و آغازی برای عملیاتی کردن آن نه تنها در مراسم عزاداری بلکه در طول سال گردد و همه پیروان اهل بیت (علیهم السلام) به ویژه عزاداران حسینی ضمن تأسی به آن حضرت با اقامه این دو فریضه الهی بتوانند توطئه تبلیغاتی دشمنان اسلام را که با تمام توان به جنگ اسلام ناب آمده‌اند خنثی کرده و در راه اعتلای دین خدا از این فرصت بیشترین بهره را ببرند که گام بلندی در راه تحقق اهداف والای قیام امام حسین (ع) در تاریخ خواهد بود.
بنابراین لازم است تا همه عزاداران اباعبدالله الحسین (ع) با شرکت در برنامه‌های عزاداری ضمن رعایت کامل شیوه نامه‌های بهداشتی و یا در صورت مناسب نبودن شرایط حضور، با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و تلویزیون، برنامه محرم امسال را اجرایی کنند و هرگز اجازه ندهند تا بدخواهان بهانه جو، مراسم باعظمت و شکوهمند آن حضرت را زیر سوال ببرند. توفیق روزافزون همگان را از درگاه خداوند متعال مسئلت دارم.
اگر انجام نذر در شیوع کرونا مؤثر باشد می‌توان به تاخیر انداخت
آیت الله العظمی حسین نوری همدانی در پاسخ به سوالی درباره اجرای نذر در شرایط کرونا اظهار داشت: اگر یقین داشته باشد انجام نذر در شیوع بیماری مؤثر است می‌تواند نذر خود را به تأخیر اندازد.
متن این سؤال به شرح زیر است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
محضر مبارک مرجع عالی قدر حضرت آیت اللّه العظمی نوری همدانی دامت برکاته
با آرزوی صحت و سلامتی برای حضرت مستطاب عالی
با توجه به بیماری کرونا و شیوع آن از طرق مختلف در جامعه و از طرفی هم ایام عزاداری ماه محرم و انجام نذورات که متدینین هر ساله انجام می‌دهند، استدعا دارد نظر مبارک را پیرامون اجرا نذورات با شرایط پیش آمده بفرمائید.
پاسخ:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
اگر نذر محدود به زمان خاص نیست می‌توان به تأخیر انداخت و اگر صیغه نذر خوانده و محدودیت زمانی هم دارد مثلاَ نذر کرده در روز عاشورا این نذر اجرا گردد و تمام شرایط هم فراهم است باید نذر اجرا گردد و قابل تغییر نیست ولو به شکل محدود و با رعایت مسائل بهداشتی صورت گیرد.
اما در صورتی که شرایط فراهم نباشد اجرا نذر به تأخیر خواهد افتاد تا در اولین زمان ممکن که شرایط فراهم شد نذر را اجرا می‌کند و اگر آن طوری که مرقوم داشته‌اید یقین داشته باشد انجام نذر در شیوع بیماری مؤثر است می‌تواند نذر خود را به تأخیر اندازد.
حکم آیت‌الله شبیری زنجانی درباره عزاداری محرم در ایام کرونا
آیت‌الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی به پرسش‌هایی درباره مراسم سوگواری ایام محرم با توجه به شیوع کرونا پاسخ داد.
متن پرسش‌های مطرح شده وپاسخ این مرجع تقلید شیعیان بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
با فرا رسیدن ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام، و با توجه به ادامه وضعیت هشدار نسبت به شیوع کرونا و تأکید متخصصین بهداشتی به پرهیز از برپایی تجمّعات، وظیفه مؤمنین و ارادتمندان به آن حضرت نسبت به اقامه عزا و سوگواری این ایام چیست؟
ج: هر عملی که با توجه به شرایط زمان، موجب تقویت شعائر الهی و ارزش‌های دینی باشد، مطلوب است و تقویت یاد و نام اهل بیت (علیهم‌السلام) و خاصه حضرت سیدالشهدا (علیه‌السلام) که ضامن بقای شریعت مقدس است، از اعظم شعائر الهی و از افضل قربات است.
لازم است مسؤولین بهداشتی و متولیان امر سوگواری، در برنامه‌ریزی و ایجاد تمهیدات مناسب جهت بهره‌مندی مؤمنین از برکات و آثار معنوی توجه به وجود مبارک حضرت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) و یاران شهید آن حضرت، رعایت دقیق اصول بهداشتی را مد نظر قرار دهند.
مردم نیز باید به توصیه‌های بهداشتی عمل نمایند تا سلامتی خود و دیگران را به خطر نیاندازند.
همچنین رسانه‌های متعهد و مراکز دینی، امکان استفاده از مجالس ذکر معارف و مراثی اهل‌بیت عصمت (علیهم‌السلام) را با لحاظ تفاوت رسم‌ها و سلیقه‌ها، برای مؤمنینی که به هر دلیل در جلسات حضور ندارند، فراهم نمایند تا إن شاءالله موجب رضایت خداوند متعال و حضرات معصومین (علیهم‌السلام) گردد.
آیا بر هیئات و اقامه‌کنندگان مراسم سوگواری، لازم است که پروتکل‌های بهداشتی برگزاری مراسم را که از جانب ستاد مبارزه با کرونا اعلام می‌شود، رعایت کنند؟
ج: رعایت امور بهداشتی برای دفع خطر لازم است.
حضور افراد بدون رعایت توصیه‌های بهداشتی در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟
ج: اگر احتمال عُقلایی مبتلا کردن یا مبتلا شدن به این بیماری در آن وجود داشته باشد، جایز نیست، هر چند احتمال قوی نباشد.
برخی از مردم برای اطعام و عزاداری محرم نذر کرده‌اند و امسال به دلیل شرایط کرونا و رعایت فاصله اجتماعی، امکان عمل به نذر فراهم نیست. تکلیف آنان در این شرایط چیست؟
ج: در این باره باید چند جهت مد نظر قرار گیرد:
اگر نذر شرعی با شرایط آن -که از جمله آن، بردن نام خدا به همراه صیغه نذر است- محقق شده باشد، باید بر اساس آن عمل شود و تغییر آن جایز نیست.
رعایت اموری که هنگام نذر در ذهن فرد بوده، اما در انشای نذر وی نیامده، لازم نیست مثلا اگر در ذهن او برگزاری مراسم به نحو عمومی بوده، ولی این معنا را در متعلق نذر ذکر نکرده، لازم نیست حتماً مراسم و اطعام را به نحو عمومی برگزار کند بلکه می‌تواند با رعایت توصیه‌های بهداشتی و دعوت تعدادی از افراد فامیل به جلسه ذکر مصائب و روضه‌خوانی و اطعام آنان، به نذرش عمل کند.
عمل کردن به مواردی از متعلق نذر که اکنون امکان انجام آن وجود ندارد، لازم نیست.
البته اگر رعایت ویژگی‌هایی که به نحو تعدد مطلوب در متعلق نذر لحاظ شده (نه اینکه انجام نذر مقید به آن باشد) ممکن نباشد، ولی امکان انجام اصل عمل وجود داشته باشد، عمل به اصل نذر واجب است.
بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در آستانه ماه محرم
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بر ضرورت رعایت پروتکل های بهداشتی در عزاداری های ماه محرم و بهره گیری خطبا و مبلغان از فضای مجازی در تبیین و ترویج معارف اسلامی تاکید کرد.
در اطلاعیه این نهاد حوزوی آمده است: جلسات مهمّ عاشورایی و عزاداری های حسینی در دهه‌ی محرّم و همچنین سایر جلسات دینی پُرشور و شعوری که در فرهنگ مذهبی و سبک زندگی اسلامی ما وجود دارد، از نقاط مثبت ، روح بخش و معنویت آفرین کشور ما است. محرم و عاشورا کلاس درسی است که عبرت آموزی و درس پذیری از آن، ما را از ظلمت طاغوت رهایی بخشیده و در مقام عزت و هیبت قرار داده است. و این حقیقت که ما هرچه داریم از نهضت عاشورا است از درخشان ترین حقایق تاریخی است.
ما هرچه داریم از اسلامی داریم که خون شهدای کربلا و ذبح عظیم عاشورا، آن را آبیاری کرده است . انقلاب اسلامی ثمره ی شجره ی طیبه ی اهل بیت (علیهم السلام) و عظمت شهید کربلاست. با شناخت این حقایق وظیفه مهم و راهبردی ما در معرفی امام حسین علیه السلام در این دنیای مجروح از ضربه های ظالمان و مفسدان دنائت پیشه و لئیم استکبار، بسیار با اهمیت و ارزشمند است. امروز جهان محتاج پیام عاشوراست و معرفت و شناخت حریت و آزادگی حسینی دلهای مردم دنیا را به تپش خواهد انداخت.
معرفی امام حسین (علیه‌السلام) و پاسداری از معرفت حسینی در مجالس عزاداری و هئیات و تکایا، هجمه سنگین جبهه کفر و استکبار علیه معارف اسلامی را خنثی می کند و منطق دفاع از حق و مبارزه با باطل را به جهان تشنه ی حقیقت ارائه می کند.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در آستانه ماه محرم و ایام سوگواری برای حضرت ابا عبدالله الحسین(علیه‌السلام) در این شرایط خاص کرونایی ضمن تاکید بر ضرورت برگزاری مجالس حسینی و عزاداری برای اباعبدالله الحسین(ع) ذکر نکاتی را لازم و ضروری می داند:
۱-حرکت معرفت افزا و ذلت ستیز حسینی پیام نجاتی برای دنیا و چراغ راهی برای مبارزه با حاکمیّت کفر و استکبار و فساد است. باید عظمت حادثه‌ی کربلا ، عظمت حسین‌بن‌علی (سلام الله علیه) و پیام عاشورا همچون گذشته گرامی و زنده نگه داشته شود.
۲_ رسانه ملی و سایر ظرفیت های حقیقی و مجازی برای تبلیغ و ترویج معارف اسلامی و مرثیه خوانی برای شهید کربلا باید فعال شوند و بر شور حسینی بیفزایند.مبلغین و خطبای سخنور از ظرفیت های گسترده فضای مجازی در کنار منبر ها و مجالس غفلت نکنند و تمام توان خود را در بیان معارف به کار گیرند.
۳- طبق بیان صریح و روشنگر رهبر معظم انقلاب دستورالعمل های صادره از سوی ستاد ملّی کرونا برای عزاداری، فصل الخطاب و لازم الاجراست و همه هیئات و صاحبان مجالس باید عزاداری‌ها را طبق معیار و نظر کارشناسان بهداشت اجرایی کنند.
۴- مسئولان هیئات، خطبا، مداحان و صاحبان منابر لازم است در تشریح وضعیت فعلی و تعمیق نظر مسئولان وزارت بهداشت برای سوگواران حسینی کوشش کنند و زمینه های برگزاری ایمن و سالم مجالس را فراهم کنند.
۵- رعایت بهداشت فردی و جمعی و پرهیز از اقدامات خطر آفرین در ایجاد محیط های تجمعی و فشرده که می‌تواند زمینه های انتقال ویروس و شیوع بیماری را فراهم کند باید مورد توجه قرار گیرد.
۶- به مدد الهی ما می توانیم الگوی مناسبی از برگزاری مراسم‌های ماه محرم و صفر در دنیا ارائه کنیم و با توجه به شیوه نامه های بهداشتی, مدافعان سلامت و جهاد گران مبارزه با کرونا را یاری کنیم.
امیدواریم خدای متعال توفیق کسب معارف حسینی و برگزاری مجالس پر شور مذهبی را برای کشور و ملّت ما مستمر و مستدام بدارد، و امام بزرگوار ، شهدای عزیز و مردم مومن و انقلابی ما را مشمول لطف و رحمت خودش قرار دهد.
- نویسنده :
- منبع :
