پایه‌ها و ایستگاه‌های مونوریل باید برچیده شود

یادداشت مهندس محمدرضا باقرپناهی، کارشناس مسائل شهری به ۱۹ دی بدین شرح است:

پیشنهاد جناب آقای محسن هاشمی رفسنجانی که در ۲۱ آبان ماه در روزنامه ۱۹ دی در مورد مونوریل قم منتشر شد بیانی از سر دلسوزی و به زعم ایشان برای حل مشکل ۱۵ ساله در حمل و نقل همگانی قم بوده است اما به نظر می‌رسد و شواهد حکایت از آن دارد که اصلاً هدف آمران آن که به عاملیت و فشار جمعی از تبصره ۱۳ دولت وقت رقم خورد غیر از حل مشکل بوده است زیرا اگر آنها که به جریان انحرافی نیز معروف بودند قصد خیر و حل مشکل حمل و نقل همگانی قم را داشتند می‌بایستی به حکم عقل به نظر کارشناسی و مصوبه شورایعالی ترافیک کشور که همان خط A و B قطار سبک شهری که بر اساس تخصیص تقاضای سفر انتخاب شده بود تأکید می‌ورزیدند لذا تحلیل آنچه را که با اجرای مونوریل در عرصه فضای شهری قم و به خصوص در مرکز تاریخی این شهر اتفاق افتاده و عینیت دارد این است که اجرای مونوریل قم هویت شهری این شهر مقدس را هدف گرفته بوده و هیچ ربطی به حمل و نقل همگانی قم نداشته و ندارد زیرا عرصه فضای شهری مرکز تاریخی قم با نمادهایی چون گنبد و گلدسته و بناهای زیارتی حرم حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها به گونه‌ای بی‌بدیل موجودیت خود به هر بیننده‌ای عرضه می‌کند که قم را هم به لحاظ سیما و هم به لحاظ کارکردی یک شهر زیارتی می‌بیند علاوه بر آن وجود حوزه‌های علمیه در همجواری این بارگاه زیارتی به هویت علمی زیارتی این شهر مقدس تجسمی عینی بخشیده و نقطه عطفی در فضاهای عمومی این شهر ایجاد نموده است از این رو عرصه پویایی از شهر را رقم زده که علاوه بر جنبه‌های تقدسی خود که ریشه در فرهنگ دینی مسلمانان و مردم این شهر دارد مفهومی از دین برتری را به نمایش می‌گذارد و رفتارها و حرکت‌های اجتماعی و بلکه رفتارهای فردی را متأثر از وجود خود می‌نماید و در واقع حیات اجتماعی متأثر از این فضای عمومی و مقدس توأمان با جنبه‌های اعتقادی هویت این شهر را متمایز از هویت شهرهای دیگر می‌نماید و این پیوستگی و درهم آمیختگی کالبدی و اعتقادی به عنوان شناسنامه و سند زندگی ساکنین و جامعه متعلق به آن تلقی می‌گردد و در جمله‌ای که تصدیق هر کارشناس منصفی را به دنبال دارد می‌توان گفت که شکل‌گیری این بارگاه مقدس با عناصر نمادین گنبد و گلدسته در کنار رودخانه قم و مجموعه پیرامونی آن فضا و محیط یکپارچه‌ای را در دید کلان از شهر به نمایش می‌گذارد که هماهنگی آن با محیط اجتماعی فرهنگی و تاریخی هویت این شهر مقدس را تعریف می‌کند و اثر ذهنی ماندگاری از خود در اذهان عمومی باقی می‌گذارد
اما آنچه امروز با احداث مونوریل در شهر مقدس قم اتفاق افتاده دقیقاً عکس توقعات اجتماعی فرهنگی و سیاسی جامعه مبنی بر حفظ هویت ذاتی و تاریخی این شهر می‌باشد زیرا احداث مونوریل در قم تحت تأثیر اقداماتی خودسرانه بدون داشتن دانش لازمه و پشتوانه مطالعاتی و یا حتی ارق دینی فرهنگی مرتبط با هویت این شهر به هویت زدایی از این شهر پرداخته است قرار گیری ستون‌ها تیرها و حجم عظیم ایستگاه‌های مونوریل در مهم‌ترین محورها و چشم اندازها به بارگاه زیارتی حرم حضرت معصومه سلام الله علیها موانع بصری جدی و غیر قابل توجیهی را فراهم آورده که در خوشبینانه‌ترین تحلیل حرم مطهر را در محاق قرار داده اما این تنها ضایعه‌ای نیست که مرکز تاریخی شهر قم گرفتار آن گردیده بلکه تضاد تقابل انسداد وعدم تجانسی را که احجام احداث شده به وجود آورده عملاً فضایی را ایجاد نموده است که با گذشته تاریخی فرهنگی این شهر به جدال پرداخته و به تعبیر حقیقی تعرض جدی به حریم ارزشی حرم مطهر داشته و به نوعی به قطع ارتباط و قلع و قمع هویتی و تاریخی این مرکز پرداخته است
 مضافاً عبور از قوانین جاری کشور در اجرای پروژه مونوریل قم و تخلفات محرز آن موجب گردید که سازمان بازرسی کل کشور به موضوع ورود و پس از بازرسی‌های مفصل به دادستان عمومی و انقلاب قم ضمن برشمردن تخلفات آن اعلام نماید که به منظور پرهیز از استمرار اقدامات مغایر با قوانین و جلوگیری از خسارت به بیت المال و اموال دولتی و عمومی کارگاه‌های فعال این پروژه را تعطیل و ابزار کار آنها را توقیف کند که البته دادستان وقت از این وظیفه اجتناب کرد و راه را برای اجرای این پروژه باز گذاشت در حالی که بر اساس گزارش سازمان بازرسی کل کشور نه تنها می‌بایست این پروژه را متوقف می‌کرد بلکه باید آمران و عوامل متخلف را بازخواست و محاکمه می‌نمود به هر حال آنچه مسلم است این است که این پروژه به دلیل آنچه که مستنداً گفته شد نه تنها هیچ اثر مثبتی در حمل و نقل همگانی قم نداشته و ندارد بلکه اثر منفی خود را به این شهر تحمیل کرده و متأسفانه هر از چند گاهی از ناحیه بعضی از مسئولین می‌شنویم که از ادامه این پروژه پر ضرر صحبت به میان می‌آورند
بنابراین به استناد آنچه گفته شد پیشنهاد جناب آقای محسن هاشمی رفسنجانی اگر منجر به برچیده شدن پایه‌ها و ایستگاه‌های پروژه مونوریل و اجرای خط B قطار شهری طبق مصوبه شورای عالی ترافیک کشور گردد مفید و کاری درست است و در غیر این صورت اجرایی و واقع بینانه نیست.