ابومحمد علی بن الحسین(ع) ملقب و مشهور به سجاد و زین‌العابدین چهارمین امام شیعیان بعد از پدرشان حسین(ع)، عموی ایشان حسن(ع) و پدر بزرگشان علی بن ابی‌طالب(ع) است. او در مدینه به دنیا آمد و در جوانی پدرشان را در صحرای کربلا همراهی می‌کردند، اما به دلیل بیماری در نبرد کربلا شرکت نداشتند.
حضرت امام زین العابدین(ع) پس از شهادت پدر گرامیشان امام حسین(ع) در عاشورای سال ۶۱ قمری، در ۲۳ سالگی به مقام امامت نایل آمدند و در سخت‌ترین و دشوارترین تاریخ امت اسلام، رهبری شیعیان و محبان اهل بیت(ع) را بر عهده گرفتند و راه و روش پدران و نیاکان پاک‌نژاد خویش را استمرار بخشیدند.
امام سجاد(ع) بسیاری از آموزه‌های اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و سایر معارف دینی را با زبان دعا و در مقام راز و نیاز با معبود خویش ابراز می‌نمودند.
آن حضرت، در واقعه کربلا حضور فعال داشتند و از آغاز مبارزه امام حسین(ع) علیه یزید بن معاویه، در کنار آن حضرت بودند و در سفر سیدالشهدا(ع) از مدینه به مکه و از مکه به عراق و سرزمین کربلا، ایشان را همراهی کردند.
در روز عاشورا که تمامی یاران امام حسین(ع) به اذن آن حضرت و پس از آن، خود اباعبدالله(ع) وارد میدان نبرد شده و با دشمنان جنگیدند و سرانجام مظلومانه به شهادت رسیدند، امام زین العابدین(ع) بر اثر بیماری و تب شدید از جنگ با دشمنان بازماندند و به اراده الهی زنده ماندند تا به عنوان حجت خدا بر روی زمین و امام امت و جانشین پدرشان اباعبدالله الحسین(ع)، سکان کشتی طوفان زده امت را هدایت و رهبری نمایند.
بیماری امام سجاد(ع) بنابر مصلحت و حکمت الهی بود
یکی از تحریف‌ها و باورهای نادرست، موضوع بیماری امام سجاد(ع) است که بیش از حد پررنگ است، به گونه‌ای که برای برخی، نام آن حضرت، یادآور بیماری، اسارت و ضعف است. این باور نادرست، برخی را از شناخت واقعی آن اسوه عبادت محروم کرده است.
در کتاب ارشاد شیخ مفید ذکر شده که فرزند ايشان، امام محمد باقر(ع) که از کربلا تا شهادت همراه پدر بود، سه يا چهار ساله بودند. امام زين العابدين(ع) در آن هنگام به سبب بيماری در جهاد شرکت نکردند و خداوند او را براي هدايت مسلمانان نگه داشت و نسل رسول خدا(ص) از فاطمه (ع) در ذریه امام حسین(ع) به امام سجاد (ع) و اولاد او منحصر شد.
شیخ مفید در این باره می‌گوید: همین که امام حسین(ع) شربت شهادت را نوشید، شمر به قصد کشتن امام سجاد(ع) نیز حمله برد.
امام زین العابدین(ع) در بستر بیماری به سر می‌برند و حمید بن مسلم به دفاع پرداخت و مانع حمله شمر شد. عمر بن سعد آن حضرت را در حالی که از بیماری رنج می‌برد، با اهل بیت به کوفه انتقال داد.
نقش امام سجاد(ع) در زنده نگهداشتن قیام عاشورا
از آنجا که شهادت سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و یاران باوفایش از منظر عمومی، آثار ویرانگری برای حکومت بنی امیه داشت و مشروعیت آن را زیر سؤال برده بود و نیز برای اینکه این تراژدی غم بار به دست فراموشی سپرده نشود، امام چهارم با گریه بر شهیدان نینوا و زنده نگه داشتن یاد و خاطره جانبازی آنان اهداف شهیدان کربلا را دنبال می‌کردند. ظلمت حادثه کربلا و قیام جاودانه عاشورا به قدری دلخراش بود که شاهدان آن مصیبت عظیم تا زنده بودند آن را فراموش نکردند.
حال وظیفه امام سجاد(ع) بود که آرمان کربلائیان را در لباس جهاد اسارت و در قالب جدال و مواعظ احسن به گوش همگان برساند و مردمان مقهور سیاست جهالت پروری امویان را به اسلام راستین، اسلام محمد و علی(ع) و اسلام قرآن رهنمون گردد.
بزرگ مبلغ قیام عاشورا، حضرت امام سجاد (ع) با سخنرانی و خطبه‌های آتشین خود توانستند نهضت حق طلبانه سالار شهیدان را از هجوم تحریف نجات بخشند. اینک بعد از گذشت پانزده قرن همچنان این قیام، پرشکوه و جاودانه است.
چهارمین امام شیعیان بعدها اجازه پیدا کردند تا به مدینه برگشته و در آنجا با عده محدودی از اصحابشان رابطه داشته باشند.
از آن پس زندگی امام زین العابدین(ع) به عبادت گذشت و تعلیماتشان بیشتر شکل دعا و نیایش داشت. اثر معروف آن امام همام «صحیفه سجادیه» است که در شکل نیایش نگاشته شده و سبک زندگی اسلامی را آموزش می‌دهد.
در کتاب ارشاد شیخ مفید آمده که درباره تاریخ شهادت امام زین العابدین(ع)، گرچه تمامی مورخان و سیره نگاران، اتفاق دارند که این واقعه عظیم در ماه محرم واقع شد، ولی در تعیین روز و سال وقوع آن اتفاق نظر و دیدگاه واحدی وجود ندارد؛ برخی روز دوازدهم محرم، برخی هیجدهم محرم و برخی دیگر بیست و پنجم ماه محرم را روز شهادت ایشان می‌دانند.
هم چنین درباره سال شهادت آن حضرت با اینکه اکثر مورخان، سال ۹۵ را ذکر کرده‌اند، برخی سال ۹۴ قمری را بیان نموده‌اند.
- نویسنده :
- منبع :
