حادثه مفقودی چند روزه «طاهره حاصلی»، بانوی کوهنورد گیلانی در ضلع جنوبی قله دماوند و پس از آن خبر فوت و پیدا شدن پیکرش در روز سه شنبه، پس از پنج روز جستوجو در یکی از یخچال های مرگبار این قله، موضوع غره شدن به موفقیتهای قبلی در صعودها همراه با افزایش اعتمادبهنفس سرباز کرد.
در حالی این صعود انفرادی به چنین قله مرتفع ایران انجام شد که متولیان ومسوولان امر طی روزهای اخیر در خصوص شرایط جوی نامساعد ارتفاعات مازندران هشدار داده بودند.
همین سال گذشته سارا خوشه چین یکی از کوهنوردان ماهر به همراه سه کوهنورد دیگرلارستانی اقدام به صعود به قله دماوند کرده بود، جان خود را درارتفاعات این قله به دلیل سرما از دست داد.
اما خطای خطرناک اینجاست که این موفقیتها بهطور نادرست به برنامههای آینده تعمیم داده میشوند. این توهم شایستگی موجب حذف سناریوهای بدبینانه، نادیدهگرفتن دادههای جدید و اتکا به حافظه و تجربه گذشته بهجای تحلیل شرایط فعلی میشود.
اثر طبیعی ملی قله دماوند درحوزه جغرافیایی بخش لاریجان از توابع شهرستان آمل استان مازندران با مساحتی بیش از ۲هزارو ۹۵۰ هکتار در سیام تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در قالب میراث طبیعی در فهرست آثار ملّی کشور ثبت و پس از آن موضوع ثبت جهانی این اثر در رسانه های کشور مطرح شد.
قلهای که با ارتفاع بیش از پنج هزار و ۶۰۰ متر دارد در طول سال و فصول مختلف کوهنوردان زیادی به این مسیر پا می گذارند که سقوط از ارتفاع و مرگ براثر یخ زدگی از جمله حوادثی که در این مسیر رخ می دهد.
طلب صعود چندباره قله دماوند و بسیاری از قله های مرتفع در بسیاری از کوهنوردان حرفه ای بسیار دیده می شود و همینکه آنها حسی را دارند.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر مازندران گفت: متاسفانه افراد بدون در نظر گرفتن شرایط و موقعیت جوی برای کوهنوردی دست به صعود به قله های مرتفع همچون دماوند می زنند که هر ساله مصدومان و فوتی های متعددی را در این قله شاهد هستیم.
غلامعلی فخاری همچنین به وجود یخچال های خطرناک در این قله اضافه کرد: وجود این یخچال های صعب العبور باعث شده حتی اجساد کوهنوردانی که به دره های یخی سقوط می کنند، دسترسی و حمل آنها امکانپذیر نباشد یا به سختی قابل انجام باشد.
به گفته وی هم اکنون تعدادی اجساد به درون آن افتاده اند در دره های یخی این قله باقی مانده و تلاش های مداوم گروه های امداد کوهستان برای رسیدن به جسد این کوهنوردان بی نتیجه بوده است.
مدیر عامل جمعیت هلال احمر مازندران نیز با اشاره به اینکه این استان از نظر تعداد انجام عملیات امدادی جز چند استان اول کشور در سازمان هلال احمر به شمار می رود، گفت: وجود جاذبه های مختلف در این استان باعث شده تا مسافران پرشماری به این استان سفر کنند و به دنبال آن حوادثی که نیاز به استفاده از نیروهای امدادی را می طلبد، رخ می دهد.
وی افزود: هلال احمر استان یک هزار و ۳۰۰ امدادگر متخصص دارد که در ۱۷ رسته اتفاقات فعالیت می کنند که از جمله این رسته ها مسائل مربوط به کوهنوردی می باشد. همان طور که در ایام تابستان بخش عمده ای از نیروهای امدادی وقت خود را صرف نجات غریق در دریا می کنند در زمستان نیز افراد با دیدن بارش برف از مسیر به سمت ارتفاعات می روند. این مشکلی است که سال ها امدادرسانان استان مازندران با آن درگیر هستند، در حالی که کوهنوردی نیازمند انجام یکسری اقدامات است که از آن جمله هماهنگی با فدراسیون و هیات کوهنوردی است تا براساس میزان تجربه و آمادگی افراد به آنها مجوز حضور و صعود به کوه را بدهند و یا اینکه در صورت نیاز راهنمای مسیر در اختیار آنها گذاشته شود.
وی گفت: متاسفانه طی کردن این روند نکته ای است که توسط اغلب افرادی که به ارتفاعات مازندران می روند رعایت نمی شود و تبعات ناشی از آن گریبان نیروهای امدادی ما را می گیرد.
فخاری با اشاره به اینکه بخشی از امکانات و نیروهای امدادی مازندران در ایام خاص همچون بارش برف درگیر این افراد می شوند، افزود: به طور مثال در ۲ سال اخیر حدود ۲۰۰ مورد گم شدگی و گرفتاری افراد در برف در استان رخ داد که منجر به اعزام نیروی امدادی و پرواز بالگرد شد.
حسین منفردی، کوهنورد و پژوهشگر حوزه دماوند نیز گفت: در نظریههای نوین مدیریت، محیطها به سه دسته ساده، پیچیده و آشوبناک تقسیم میشوند. صعودهای زمستانه دماوند، به بهوضوح در زمره سیستمهای آشوبناک قرار میگیرند.
وی ادامه داد: تجربههای میدانی نشان میدهد که در فصول سرد سال، بهویژه از ارتفاع حدود ۴۲۰۰ متر به بالا، در کمتر از ده دقیقه ممکن است هوای نسبتاً پایدار به بارش برف، کولاک یا شرایط طوفانی تبدیل شود.
منفردی ادامه داد: جابهجایی سریع تودههای هوا و افزایش رطوبت، موجب شکلگیری بادهای شدید، لحظهای و خطرناک ـ بهویژه بر فراز یالها ـ میشود.
وی گفت که کاهش سریع دما میتواند بدن را دچار سرمازدگی کند و توان هرگونه واکنش مؤثر و تصمیمگیری عقلانی را به حداقل برساند.
این پژوهشگر افزود: در مدت زمانی بسیار کوتاه، مه غلیظ شکل میگیرد؛ بهگونهای که در مواردی میدان دید کوهنورد به کمتر از پنج متر کاهش مییابد.
- نویسنده :
- منبع :
