احداث شهرک ۲۰ هکتاری انگشتر در قم/ خسارت ۲۰ هزار میلیارد تومانی کرونا به گردشگری

علیرضا ارجمندی در نشست خبری که روز چهارشنبه با هدف بیان عملکرد شش ماهه مدیریت جدید در سه حوزه زیرمجموعه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم برگزار شد، در پاسخ به خبرنگار ۱۹ دی مبنی بر علت فراهم نشدن زیرساخت‌های شهر ملی انگشتر، اظهار داشت: ۲۰ هکتار زمین ابتدای عوارضی به این منظور صورت جلسه شده است. یک هکتار آن برای فضای کارگاهی در نظر گرفته شده است.

وی در پاسخ به سئوال که چه تعداد انگشترساز در قم داریم، گفت: ۱۲۰۰ انگشترساز در قم داریم.

خبرنگار ما مطرح کرد: با وجود اینکه انگشترسازها با کپسول گاز و بدون رعایت استانداردها کار می‌کنند، به همین تعداد بمب فعال در هسته مرکزی شهر و اطراف حرم حضرت معصومه سلام الله داریم که امکان وقوع یک فاجعه وجود دارد. اسم شهر ملی انگشتر به کام و نام مسئولان قم تمام شده و زیرساخت‌های ابتدایی آن هم فراهم نشده. شما از ثبت جهانی قم به عنوان شهر انگشتر صحبت می‌کنید در صورتی که انگشترسازی نیاز به یک شهرک و فعالیت در فضای باز دارد. برای زیرساخت‌های لازم چه تدبیری اندیشیدید؟

وی پاسخ داد: اختصاص ۲۰ هکتار زمین ابتدای عوارضی به این منظور صورت جلسه شده است. یک هکتار آن برای فضای کارگاهی در نظر گرفته شده است.

ارجمندی گفت: تاکنون کپسولی نترکیده است. احتمال دارد بترکد. احتمال دارد من هم بمیرم. نمی‌توان انگشترساز را از انگشتر فروش جدا کرد؛ زیرا یک نفر همزمان فروشنده، سازنده، تعمیر کننده و آموزش دهنده است. اگر فروش به تنهایی باشد شاید روزی یک عدد هم فروخته نشود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار ما که طبق قانون تمام سازمان‌ها و ادارات دولتی باید بخشی از هدایای خود را از هنرمندان صنایع دستی خریداری کنند و شما باید از مسئولان ارشد استان بخواهید اما امروز خودتان از کارت هدیه استفاده کردید. گفت: این ایراد وارد است و از این پس انجام می‌شود.

وی در حوزه گردشگری اظهار داشت: قم بدون تبلیغات، میلیون‌ها گردشگر دارد برعکس استان‌های دیگر خدمات این امر فقط با وجود سرمایه‌گذاران امکان‌پذیر است تسهیلات مشوقی بهترین اقدام برای جذب سرمایه‌گذار است.

ارجمندی افزود: در دوران پساکرونا شاهد هجوم گردشگران ایرانی و خارجی به‌ویژه عرب زبان‌ها خواهیم بود. با توجه به اینکه واکسیناسیون در قم به نزدیک ۶۰ درصد رسیده اگر محدودیت‌ها و موانع گردشگری برطرف شود، دوباره شاهد رونق گردشگری خواهیم بود.

وی بیان کرد: دو سال است که کرونا گردشگری را زمین‌گیر کرده است. دست اندرکاران حوزه گردشگری فشار سختی را متحمل شدند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم خبر داد: کرونا تاکنون بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان خسارت به حوزه گردشگری استان قم وارد کرده است. در این مدت ۴۳۰۰ شغل با تعطیلی و تعدیل نیروها از بین رفته است.

وی گفت: با واکسیناسیون خارج از نوبت دست اندرکاران گردشگری در حال حاضر شاهد رونق نسبی هستیم. اخیراً از سوی وزارت خانه دستورالعمل «ورود گردشگر در زمان کرونا» را دست بررسی دارند که مراحل پایانی را می‌گذراند. اگر ابلاغ شود مرزها باز می‌شود رونق گردشگری را خواهیم داشت.

ارجمندی گفت: در دوران کرونا سعی کردیم با حمایت‌های تسهیلاتی سعی کردیم مشکلات را کاهش دهیم ۱۴۳ فقره تسهیلات با اشتغالزایی به هزار و ۶۶۸ نفر انجام شده است. ۱۶ میلیارد درخواست تسهیلات داشتیم که ۱۳ میلیارد پرداخت شده است.

وی بیان کرد: همه دست اندرکاران گردشگری در دوران کرونا معاف از مالیات بودند. برای قبوض آب، برق و گاز هم اعمال شده است

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: گردشگری سلامت در استان شکل گرفته و از محورهای توسعه استان است. ظرفیت بسیار خوبی است که هنوز رونقی را که باید نگرفته است. در این راستا چند بیمارستان دولتی و خصوصی در حال ساخت و تجهیز است. گردشگری سلامت می‌تواند مسافران زیادی را به خصوص از کشورهای عربی وارد شهر قم کند. سازو کار این نوع گردشگری باید ایجاد شود.

ارجمندی افزود: کارگروه گردشگری سلامت در چند جلسه برگزار شده است. در استان قم هشت آژانس مجوز گردشگری سلامت دارند و مسئولان دولتی و خصوصی باید پای کار بیایند. انجمن حرفه‌ای سلامت به زودی آغاز به کار می‌کند.

وی ادامه داد: متأسفانه سوء استفاده‌هایی در این زمینه از گردشگران خارجی می‌شود. این اقدامات باید پایان یابد و امنیت خدمات در حوزه گردشگری سلامت ایجاد شود. امنیت گردشگر سلامت از مبدأ تا مقصد هزینه و نوع و کیفیت خدمات تضمین شود. اپلیکیشنی به این منظور طراحی شده که به زودی رونمایی می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: استان‌های شیراز، مشهد و تهران درآمد خوبی از گردشگری سلامت دارند اما سهم قم در این زمینه بسیار ناچیز است.

وی در خصوص ظرفیت گردشگری استان گفت: استان قم در حال حاضر ۹۸ دفتر خدمات مسافرتی، ۳۶ هتل، ۲۶ هتل آپارتمان، ۷۴ مهمانپذیر، ۱۰۸ مسافرخانه، ۵۹ مجتمع پذیرایی بین راهی، ۱۵ سفره خانه، ۲۶ مجتمع گردشگری و خدماتی، سه مرکز تفریحی و سرگرمی و دو منطقه نمونه گردشگری دارد. در مجموع ۴۴۷ تأسیسات گردشگری در استان فعال است.

ارجمندی ادامه داد: ۱۳۵ خانه مسافر مجاز نیز در قم شناسایی شده است. در این حوزه نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتر هستیم.

وی اظهار کرد: در حوزه سرمایه‌گذاری در شش ماهه نخست امسال، ۲۴ فقره موافقت اصولی و ایجاد با سرمایه‌گذاری ۹۰۰ میلیارد تومان صادر شده است. با بهره‌برداری از آن‌ها ۹۶۰ اشتغال ایجاد می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: ۵۳ پروژه گردشگری در حال ساخت به ارزش سه هزار و ۱۲۵ میلیارد تومان در شش ماه اول سال ۱۴۰۰ در حال ساخت است. دو هتل پنج ستاره، یک هتل چهار ستاره، شش هتل سه ستاره، دو هتل دو ستاره و سه هتل یک ستاره از جمله این تأسیسات است.

وی افزود: همچنین چهار هتل آپارتمان، یک زائرسرا، یک هتل بوتیک، پنج مهمانپذیر، هشت پذیرایی بین راهی، ۱۳ مجتمع گردشگری، پنج سفره خانه سنتی، یک مرکز تفریح، یک واحد پذیرایی از دیگر تأسیسات در حال ساخت است.

ارجمندی خبر داد: در این مدت مجوز سه منطقه نمونه باطل شده است؛ زیرا سرمایه‌گذارها فعالیتی نداشتند و دو منطقه نمونه گردشگری در حال بهره‌برداری است و برای سرمایه‌گذاری جدید به زودی فراخوان داده می‌شود.

وی تأکید کرد: تأمین زیرساخت باید انجام شود. ۵۰ میلیارد تومان نیاز استان در این حوزه است که امیدواریم بتوانیم تأمین کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم ادامه داد: تسهیلات از موارد دیگری است که دولت موظف به توسعه آن است و باید به دست اندرکاران این حوزه اختصاص دهد.

وی گفت: در شش ماهه نخست سال جاری ۲۵ نفر برای دریافت تسهیلات به ارزش مجموعاً ۷۸ میلیارد تومان به بانک‌ها معرفی شدند که هفت میلیارد و ۸۰۰ میلیون آن پرداخت شده است. استان قم در حوزه پرداخت تسهیلات گردشگری رتبه اول کشور را در سه ماه اخیر کسب کرده است.

ارجمندی بیان کرد: تا شهریورماه سال جاری دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان به تأسیسات در حال ساخت گردشگری یارانه ۱۸ درصد تسهیلات گردشگری پرداخت شد.

وی تأکید کرد: یکی از مهمترین اقدامات تنوع خدمات است که ماندگاری مسافر در استان را افزایش و سبب رونق اقتصادی خواهد شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم در خصوص حوزه صنایع دستی نیز گفت: مشکلات زیادی داشتیم و هنرمندان مشکلات زیادی را متحمل شدند. در شش ماهه نخست سال جاری برای ۱۸۹ کارگاه انفرادی (مشاغل خانگی) و کارگاه‌های تولیدی مجوز و کارت شناسایی صادر شده است.

ارجمندی گفت: سال گذشته قم به عنوان شهر ملی انگشتر ثبت ملی شد. ما منتظر ثبت جهانی شهر ملی انگشتر هستیم. قم دارای هنرمندان سازنده انگشتر و تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی و معادن این سنگ‌ها است. در این راستا کمیته‌ای به ریاست استاندار و نائب رئیسی معاون استاندار تشکیل شد آثار بسیار خوبی داشت.

وی افزود: با این اقدام توانستیم صدای صنعتگران مظلوم استان قم که تاکنون تریبونی برای سخن گفتن نداشتند را به گوش مسئولان استان برسانیم. همچنین خوشه انگشتر و انجمن‌های خوبی شکل گرفت. اگر مسئولان استان همراه باشند در توسعه گردشگری ثمرات خوبی را شاهد خواهیم بود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم تأکید کرد: صنایع دستی صنعت حمایتی است. باید دولت برای آن سوبسید بگذارد و وام ارزان قیمت ارائه دهد و هدایت به سمت بازار داشته باشد. اگر بازار ایجاد شود عمده مشکلات هنرمندان این حوزه برطرف می‌شود.

وی اظهار کرد: با ایجاد «مرکز فروش حمایتی» اتفاق خوبی رقم خواهد خورد. مذاکراتی انجام شده تا طبقه دوم بازار شمسه با بیش از ۳۰۰ فروشگاه محلی برای عرضه محصولات صنایع دستی شود. توسط بخش خصوصی ۳۰۰ متقاضی برای این امر ثبت نام کرده‌اند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: این بازار متعلق به بانک شهر شهرداری است که با آنان موافقت کلی انجام شده است. بانک شهر در نظر دارد سود ۱۸ درصد از هنرمندان بگیرد. ما تقاضا داریم از منابع استان حمایت شش درصدی از هنرمندان در این زمینه محقق شود. با این اقدام بازار شمسه تبدیل به بازار انگشتر و سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی و زیورآلات می‌شود که درآمدزایی خوبی برای استان دارد.

وی افزود: بازار کهنه را هم برای عرضه صنایع دستی در نظر گرفتیم. خوشبختانه شهرداری به محورهای تاریخی توجه دارد و اخیراً کف سازی این بازار را انجام داد. ۳۷۰ میلیون تومان اعتبار برای این امر تاکنون رسیده است. مرمت سقف و بدنه از سوی این اداره کل انجام می‌شود و از مالکان می‌خواهیم تا داخل حجره‌ها را مرمت کنند. برای این اقدام چند میلیارد تومان درخواست کردیم به محض دریافت اعتبار، پروژه انجام می‌شود.

ارجمندی ادامه داد: همچنین انتهای بازار کهنه هم با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تبدیل به بازارچه صنایع دستی خواهد شد.

وی گفت: مجموعه تاریخی گنبد سبز هم چهار ماه است با مشارکت شهرداری بازگشایی شده و برنامه‌های متنوعی در آن در حال اجرا است که از جمله آن ایجاد بازارچه موقت صنایع دستی است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: جهت رونق صنایع دستی در شهرستان‌های استان، درخواست شده طرح بدهند که بازارهایی برای عرضه صنایع دستی ایجاد شود.

وی در خصوص حوزه میراث فرهنگی هم گفت: در سال گذشته یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان اقدامات مرمتی داشتیم. این مبلغ بسیار ناچیز است. رویکرد ما این است که آثار به بخش خصوصی واگذار شود.

ارجمندی گفت: تمام کاروانسراها و خانه‌های تاریخی استان قم آماده واگذاری است اما سند به نام دولت اخذ نشده است.

وی خبر داد: هفته گذشته نماینده‌ای از یونسکو برای مشاهده دیرگچین آمده بود و این اثر در آستانه ثبت جهانی است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم گفت: مخزن نگهداری از میراث ارزشی قم در آستانه افتتاح است. ۱۵ هزار اثر تاریخی در قم داریم که به زودی در این مخزن چیدمان می‌شود. ۱۲۱ اثر منقول و غیرمنقول و طبیعی هم جهت ثبت آماده شده است.

وی در مورد سایت قلی درویش هم گفت: امیدواریم با همکاری شهرداری این مکان به سایت موزه تبدیل شود.

ارجمندی در مورد خانه ملاصدرا در شهر کهک هم گفت: این خانه از بی‌نظیرترین خانه‌های تاریخی است. تنها اثر اختصاصی ملاصدرا است. امیدواریم با همکاری شهرداری بتوانیم فعالیت‌های بین‌المللی در حوزه فرهنگی در این خانه داشته باشیم.

وی گفت: مسافران به قم فقط برای زیارت نمی‌آیند. مستشرقان زیادی برای شناسایی فرهنگ اسلامی به قم می‌آیند. جالب اینکه در قم می‌مانند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم اظهار کرد: تعداد مسافران در یک سال قم را تا ۲۰ میلیون اعلام می‌کنند. اگر یک ساعت به ماندگاری آن‌ها اضافه شود سرمایه‌گذاری فوق‌العاده‌ای برای استان خواهد داشت.

وی گفت: این استان با این همه ورودی یک هتل پنج ستاره ندارد. برخی از مسافران صبح به قم می‌آیند و شب به هتلی در تهران می‌روند.

ارجمندی بیان کرد: اگر ویزای بین ایران و عراق برداشته شود تخت‌های مراکز اقامتی قم پر می‌شود. ضریب اشغال تخت‌های قم با حدود ۷۰-۸۰ درصد اشغال بودن پیش از کرونا بیش از میانگین کشوری بود. اینکه اتاق‌های یک هتل شش ماه رزرو باشد از میانگین رزرو هتل در دنیا بیشتر است. سرمایه‌گذاران زیادی می‌توانند در این حوزه وارد شوند.

وی گفت: ظرفیت‌های گردشگری و تاریخی قم حتی برای مردم قم شناخته شده نیست و همه قم را با حرم حضرت معصومه سلام الله و مسجد مقدس جمکران می‌شناسند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم ادامه داد: حوض سلیمان و خاصیت درمانی آن و دریاچه نمک و کویر قم می‌تواند سودآوری بالایی برای استان داشته باشد. این هنر ماست که بتوانیم از این منابع استفاده کنیم.

وی بیان کرد: سه بوم گردی در حال افتتاح داریم. آمادگی داریم به هر متقاضی بوم گردی که شرایط لازم را داشته باشد مجوز بدهیم. به این روش به کسانی که برای زیارت به استان می‌آیند خدمات تفریحی متنوعی ارائه می‌شود. هنوز به این مطلوب نرسیدیم. با حمایت از سرمایه‌گذاران این امر محقق می‌شود.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم هم در ادامه گفت: ۱۳ فصل کاوش در منطقه قلی درویش قم انجام شده و حاصل کاوش‌ها در دو جلد کتاب و چند مقاله به چاپ رسیده است. آنگونه که باید از اثر تاریخی قلی درویش استفاده نشده و اگر در استان‌های دیگر بود شاید بهتر از آن استفاده می‌شد. دلیل آن اعتبارات ناچیز است.

عمار کاووسی افزود: یک سایت موزه برای این مکان طراحی کردیم که نیازمند اعتبارات است. در شش ماه اخیر قسمتی از فاز اول انجام و اجرای مسیر در قسمت‌های کاوش شده بازگشایی شد.

وی تصریح کرد: اگر مسئولان استانی حمایت کنند و اعتبار مناسب اختصاص یابد ادامه کاوش‌ها و ساخت سایت موزه انجام می‌شود.

معاون میراث فرهنگی قم در خصوص محله سجادیه و جر و بحث‌ها بر سر تخریب مسجد حضرت زین العابدین هم گفت: شهرداری خانه‌های این محدوده را تملک و تخریب کرد. از سوی میراث فرهنگی نامه‌نگاری‌هایی در این زمینه انجام شد و تأکید شد که این منطقه مصوب میراث فرهنگی و اقدام شهرداری برخلاف قانون بافت است. از سوی شهرداری گفتند ضوابط اختصاصی هنوز مصوب نشده اما ضوابط عمومی سال ۸۱ مصوب شده بود و با طرح شهرداری همخوانی نداشت.

کاووسی گفت: قرار بر این شد که شهرداری جهت حفظ مسجد و گذر کنار آن طرح ارائه دهد اما طرحی را ذهنی اجرا کردند و هم اکنون با مشکل مواجه شدند. در حال حاضر می‌توان خیابان را از دو طرف مسجد عبور داد و مسجد را حفظ کرد.

خبرنگاران در پایان خواستار نشست‌های جداگانه در سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شدند.